Từ việc mở nắp thùng rác để kiếm ăn đến nay học cách bật vòi nước công cộng – những con vẹt mào vàng (sulfur-crested cockatoo) ở Sydney, Úc, đang chứng minh khả năng thích nghi đáng kinh ngạc của mình giữa lòng thành phố.
Cụ thể, nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Biology Letters ghi nhận nhóm vẹt này đã học được cách sử dụng các vòi nước công viên – loại vòi yêu cầu nhấn giữ liên tục bằng một lực nhất định để nước chảy ra. Đáng chú ý, vẹt đã phát triển chiến lược dùng cả hai chân: một chân đặt lên tay vặn, chân còn lại giữ ống nước hoặc cũng dồn lực vào tay vặn. Bằng cách đè trọng lượng cơ thể để xoay tay vặn, vẹt tạo đủ áp lực để nước chảy và dùng mỏ uống nước một cách khéo léo.
Khởi nguồn từ quan sát tình cờ của nhà nghiên cứu Barbara Klump (Viện Max Planck về Hành vi Động vật), nhóm khoa học đã hợp tác cùng các trường đại học tại Úc và Áo để theo dõi hiện tượng này trong suốt 44 ngày. Họ đánh dấu 24 con vẹt thường xuyên xuất hiện bằng chấm đỏ và lắp camera tại những "điểm nóng" vòi nước.
Kết quả ghi nhận: vẹt đã thực hiện tổng cộng 525 lần thử dùng vòi trong vòng 2 năm. Tuy không phải lần nào cũng thành công, nhưng khoảng 41% trong số đó đạt được mục tiêu. Đặc biệt, các cá thể được đánh dấu có tỷ lệ thành công cao hơn – lên tới 52%, cho thấy quá trình thử sai giúp chúng học nhanh hơn.
Điểm đáng chú ý là hành vi này không có sự khác biệt rõ giữa vẹt đực và cái – khác với hành vi mở nắp thùng rác trước đó vốn thiên về con đực do cần sức mạnh hơn. Điều này khiến các nhà khoa học cho rằng: trong khi rác là tài nguyên khan hiếm nên cạnh tranh khốc liệt, thì nước từ vòi là nguồn tài nguyên gần như vô tận, dễ tiếp cận hơn với mọi cá thể.
Nghiên cứu không chỉ làm rõ thêm về khả năng học hỏi và thích nghi của vẹt mà còn góp phần hiểu rõ hơn cách các loài chim đối mặt với môi trường do con người tạo ra. Với sự lanh lợi đã được minh chứng, đây chắc chắn không phải là “chiêu trò” cuối cùng mà loài vẹt này phát triển để sinh tồn trong thành phố hiện đại.