Khi Nữ hoàng Elizabeth II qua đời vào tháng 9 năm 2022, bà để lại dấu ấn với 70 năm trị vì, nhưng vẫn chưa thể vượt qua kỷ lục mà Vua Louis XIV của Pháp nắm giữ – 72 năm trên ngai vàng cho đến khi qua đời năm 1715. Tuy nhiên, ngay cả “Vua Mặt Trời” cũng không phải người trị vì lâu nhất. Kỷ lục đó thuộc về một vị Pharaoh cổ đại ít người biết tới: Pepi II của Ai Cập.
Theo các nguồn cổ như nhà sử học Manetho – người sống cách thời Pepi II khoảng 2.000 năm – vị vua này lên ngôi khi mới chỉ 6 tuổi vào năm 2281 trước Công nguyên, và sau đó trị vì trong suốt 94 năm, cho đến khi qua đời ở tuổi 100. Dù con số này gây tranh cãi, nhưng nó được củng cố bởi một tài liệu lịch sử quan trọng khác: Papyrus of Kings (Cuộn giấy cói ghi chép các vị vua), được biên soạn dưới triều đại Ramesses II vào thế kỷ 13 TCN.
Trong khi Pepi II không để lại nhiều dấu ấn về chính trị hay quân sự, thì triều đại của ông lại gắn liền với sự sụp đổ của Vương triều Cổ đại Ai Cập và thời kỳ hỗn loạn kéo dài sau đó. Dưới thời ông, bộ máy cai trị dần suy yếu, địa phương nổi lên tranh giành quyền lực và vương quốc dần bước vào thời kỳ tan rã.
Một điểm đáng lưu ý là các tư liệu hiện có không ghi lại bất kỳ hoạt động nào của Pepi II sau lần kiểm kê thứ 31 – sự kiện diễn ra khoảng năm thứ 62 hoặc 63 triều đại ông. Điều này khiến nhiều học giả nghi ngờ liệu ông có thật sự trị vì tới gần một thế kỷ hay không. Việc một người sống đến 100 tuổi trong thời cổ đại vốn đã hiếm hoi, càng khiến kỷ lục này thêm phần khó tin.
Dù vậy, Guinness World Records vẫn công nhận Pepi II là vị quân vương trị vì lâu nhất trong lịch sử. Và nếu điều đó là sự thật, thì dù triều đại ông có mờ nhạt đến đâu, Pepi II vẫn xứng đáng được ghi nhớ như một “nhà vua của thời gian” – kẻ đã bền bỉ giữ vững ngai vàng qua gần một thế kỷ nhiều biến động.