Axolotl, hay còn gọi là “kỳ nhông đi bộ Mexico”, là loài lưỡng cư đặc biệt sống hoàn toàn dưới nước, nổi tiếng nhờ những chiếc mang ngoài xù lông và gương mặt lúc nào cũng như đang cười. Chúng sinh sống chủ yếu ở các hồ nước ngọt ở Mexico như hồ Xochimilco, nhưng hiện nay đang bị đe dọa nghiêm trọng vì nhiều kẻ thù tự nhiên lẫn tác động con người.
Một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất của Axolotl chính là các loài chim lớn như cò hoặc diệc. Những con chim này thường rình rập quanh các bụi cây thủy sinh, sẵn sàng lao xuống tóm lấy Axolotl khi chúng bơi lội ở vùng nước nông. Axolotl không có mí mắt để bảo vệ mắt hay nhìn nhanh, khiến chúng càng dễ bị tóm gọn.
Ngoài ra, cá lớn cũng là mối đe dọa lớn với Axolotl. Ở hồ Xochimilco, sự xuất hiện của cá rô phi và cá chép – những loài cá ngoại lai – đang gây hậu quả nghiêm trọng. Chúng không chỉ ăn trứng Axolotl mà còn tấn công cả ấu trùng và cá thể non, khiến quần thể Axolotl suy giảm nhanh chóng.
Ấu trùng côn trùng, như nhộng chuồn chuồn, cũng là kẻ thù đáng sợ với Axolotl con. Dù nhỏ bé, chúng có thể đâm thủng da Axolotl non khi chúng vừa nở và còn yếu ớt, khiến tỷ lệ sống sót cực kỳ thấp trong giai đoạn đầu đời.
Bên cạnh đó, các loài sinh vật xâm lấn như bèo tây cũng là vấn đề lớn. Chúng không trực tiếp ăn thịt Axolotl nhưng lại làm biến đổi môi trường sống, khiến nước thiếu oxy, bít ánh sáng và thay đổi hệ sinh thái, gián tiếp đe dọa đến loài kỳ nhông này.
Con người cũng là “kẻ thù” không nhỏ của Axolotl. Hoạt động đô thị hóa, ô nhiễm nguồn nước, đánh bắt quá mức và nhu cầu nuôi Axolotl làm thú cưng đã đẩy chúng vào danh sách loài cực kỳ nguy cấp. Ngay cả những nỗ lực bảo tồn nếu không cẩn trọng cũng có thể làm xáo trộn môi trường sống tự nhiên của chúng.
Một điều ít ai biết là ngay trong môi trường nuôi nhốt, Axolotl cũng có thể gặp rủi ro từ những loài kỳ nhông khác, đặc biệt khi nuôi chung cá thể khác kích thước. Chúng có thể cắn nhau, gây thương tích, thậm chí ăn lẫn nhau nếu quá đói hoặc bị stress.
Ngoài những kẻ thù hữu hình, suy thoái môi trường sống chính là hiểm họa lớn nhất với Axolotl. Việc mất đi các bụi cây thủy sinh, nước bị ô nhiễm hoặc mực nước thay đổi bất thường khiến Axolotl càng dễ lộ diện trước những kẻ săn mồi.
Axolotl giữ lại nhiều đặc điểm ấu trùng như mang ngoài, da mỏng và màu sắc nhạt, những điều này tuy giúp chúng hô hấp hiệu quả dưới nước nhưng cũng khiến chúng rất dễ bị tấn công. Lớp da mềm và vây lưng mỏng manh gần như không giúp Axolotl chống lại bất kỳ kẻ săn mồi nào.
Mặc dù sở hữu khả năng tái sinh các bộ phận cơ thể, Axolotl vẫn không thể tự bảo vệ mình hoàn toàn trước vô số mối nguy hiểm từ thiên nhiên lẫn con người. Việc bảo tồn Axolotl đòi hỏi nỗ lực lớn không chỉ để bảo vệ chúng khỏi kẻ thù mà còn để khôi phục môi trường sống vốn đang ngày càng bị đe dọa.