Meta rót triệu đô giúp chuyên gia AI làm việc cho chính phủ Anh

Meta đang cho thấy tham vọng lớn hơn trong việc đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào phục vụ xã hội khi vừa hợp tác cùng chính phủ Anh và Viện Alan Turing để khởi động chương trình Open Source AI Fellowship. Tập đoàn này chi tới 1 triệu USD để tài trợ cho chương trình, nhằm đưa những chuyên gia AI của Anh vào làm việc trực tiếp trong các bộ, ngành chính phủ.

Những chuyên gia này sẽ tham gia các dự án có tác động lớn, ví dụ như dịch ngôn ngữ trong bối cảnh an ninh quốc gia, hay tăng tốc quá trình phê duyệt xây dựng nhà ở nhờ khai thác dữ liệu quy hoạch xây dựng hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, họ còn có thể góp phần mở rộng bộ công cụ AI “Humphrey” mà chính phủ Anh ra mắt trong năm nay. Bộ công cụ này giúp ghi chép biên bản cuộc họp, phân tích ý kiến từ các cuộc tham vấn công chúng và nhiều tác vụ khác.

Một mục tiêu quan trọng khác của chương trình là phát triển những hệ thống AI có thể hỗ trợ nhân viên NHS (Dịch vụ Y tế Quốc gia) hay các lực lượng ứng cứu khẩn cấp trong tình huống mất điện hoặc mạng, bằng cách vận hành hoàn toàn ngoại tuyến.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất là các chuyên gia AI tham gia chương trình bắt buộc phải sử dụng các mô hình AI mã nguồn mở (open source), thay vì các mô hình thương mại “đóng”.

Theo viện nghiên cứu Social Market Foundation (SMF) của Anh, khác với các mô hình AI đóng, mô hình mã nguồn mở có thiết kế được công khai, cho phép bất cứ ai nghiên cứu, sử dụng, điều chỉnh và phân phối. Đầu tháng này, SMF cũng vừa công bố một báo cáo chung với Meta, khuyến nghị khu vực công nên tăng cường sử dụng AI mã nguồn mở.

Meta cho biết trong thông cáo báo chí:

“Điều quan trọng là bất kỳ thứ gì được tạo ra từ chương trình này bằng mô hình mã nguồn mở đều thuộc sở hữu của chính phủ. Nhờ vậy, dữ liệu nhạy cảm của chính phủ được giữ kín, các mô hình có thể tự do điều chỉnh theo nhu cầu của chính phủ, và không bị ràng buộc vào hợp đồng hay hệ thống của những nhà cung cấp AI đóng.”

Chính phủ Anh cho rằng dù công nghệ phát triển rất nhanh, các cơ quan nhà nước vẫn đang phải đối mặt với nhiều quy trình lỗi thời, thiếu đổi mới và hạn chế về kỹ năng công nghệ. Việc sử dụng AI mã nguồn mở có thể giúp tiết kiệm ngân sách cho người nộp thuế và mang lại giá trị lên tới 45 tỷ bảng Anh (khoảng 60,6 tỷ USD) trong tăng trưởng năng suất cho khu vực công.

Chương trình Open Source AI Fellowship dự kiến bắt đầu vào tháng 1/2026 và kéo dài 12 tháng. Viện Alan Turing sẽ đảm nhận vai trò quản lý, và cổng đăng ký sẽ chính thức mở trong tuần tới.