Mèo có thể lây cúm gia cầm sang người

Một nghiên cứu tổng hợp toàn cầu kéo dài 20 năm vừa công bố đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về vai trò của mèo trong chuỗi lây truyền virus cúm gia cầm. Theo đó, các nhà khoa học kêu gọi cần sớm đưa mèo vào diện giám sát thường xuyên, trong bối cảnh dịch cúm H5N1 ngày càng lan rộng và có nguy cơ tiến tới khả năng lây từ người sang người.

Virus cúm gia cầm H5N1 hiện đang trong giai đoạn bùng phát theo kiểu panzootic – tức là lan ra nhiều loài động vật trên diện rộng. Đáng chú ý, nhiều loài động vật có vú tiếp xúc gần gũi với con người như bò sữa, chồn, chó và đặc biệt là mèo đã được ghi nhận mắc bệnh.

Mèo – từ thú cưng đến động vật hoang dã như hổ – đã nhiễm cúm H5N1 ở ít nhất 18 quốc gia, với tổng cộng 607 ca nhiễm và 302 ca tử vong được ghi nhận trong giai đoạn từ 2004 đến 2024. Tuy nhiên, do việc giám sát mèo chưa được thực hiện thường xuyên, con số thực tế có thể cao hơn rất nhiều.

Tiến sĩ Kristen Coleman, chuyên gia y tế công cộng và thú y thuộc Đại học Maryland, chia sẻ:

“Virus cúm gia cầm đang biến đổi nhanh và có thể lây từ chim sang mèo, từ bò sang mèo, rồi từ mèo sang người. Đây là xu hướng rất đáng lo ngại. Khi mùa hè đến, chúng tôi dự đoán số ca nhiễm ở nông trại và động vật hoang dã sẽ gia tăng.”

Cũng theo bà, cúm gia cầm cực kỳ nguy hiểm với mèo, với tỷ lệ tử vong lên đến 90% ở những cá thể nhiễm H5N1. Khi mắc bệnh, mèo có thể bị viêm não cấp, kèm theo nhiều triệu chứng nặng dễ bị nhầm lẫn với bệnh dại.

Điều khiến các nhà nghiên cứu đặc biệt quan tâm là sự đa dạng trong cách thức mèo nhiễm cúm. Không chỉ từ việc săn và ăn thịt chim hoang dã, mèo còn có thể nhiễm bệnh qua thịt gà sống bị nhiễm virus, sữa sống từ bò nhiễm bệnh, hoặc tiếp xúc gián tiếp với những con mèo khác đã nhiễm cúm.

Tính đến thời điểm hiện tại (từ 28/4/2022 đến 7/5/2025), tại Mỹ đã ghi nhận 70 ca nhiễm cúm gia cầm ở người và một trường hợp tử vong. Dù chưa ghi nhận ca lây truyền từ người sang người, nhưng các chuyên gia lo ngại điều đó có thể thay đổi khi virus tiếp tục tiến hóa.

Ian Gill Bemis, đồng tác giả nghiên cứu và hiện là nghiên cứu sinh tiến sĩ, nhấn mạnh:

“Chúng tôi đang mở rộng nghiên cứu để đánh giá tỷ lệ nhiễm cúm H5N1 trong các quần thể mèo nguy cơ cao, như mèo sống ở chuồng bò. Mục tiêu là bảo vệ cả con người lẫn thú cưng trước mối đe dọa ngày càng lớn này.”