Trong phim cổ trang thường có cảnh tượng thế này: Một thường dân chạy đến chỗ quan phủ, chỉ vào mặt quan chửi quan hồ đồ, mặc dù nhìn thì có vẻ dũng cảm, khí thế nhưng rốt cuộc đều bị lôi ra ngoài, đánh cho một trận nhớ đời.
Hoặc ví như trong quán trọ có khách đến, nếu là một thư sinh chất phác, tiểu nhị sẽ nói: “Khách quan đi đường vất vả rồi, ở đây chúng tôi có hai món rau dưa với bình rượu nhỏ, xin mời uống cho ấm người!” Nếu là một ông chủ vừa nhìn đã biết giàu có, tiểu nhị sẽ nói: “Lão gia, quán trọ mới có hải sản, có rượu hảo hạng dành cho ngài đấy ạ!”. Quán có một tiểu nhị khéo léo như vậy, việc kinh doanh sẽ tốt.
Nếu đổi đối tượng, nói ngược lại hai câu nói này thì thư sinh sẽ cảm thấy bị bới móc, còn lão gia sẽ cảm thấy quán trọ nghèo nàn, không xứng với mình. Cũng tương tự như thế, khi giao tiếp nếu không cẩn trọng chúng ta sẽ dễ dàng làm phật lòng nhiều người dẫn đến việc thăng tiến hay phát triển gặp nhiều trở ngại, khó khăn ngoài ý muốn. Vấn đề nằm ở đâu?
Nằm ở chỗ trước khi nói cần xác định rõ thân phận địa vị của đối phương.
Những người ít kinh nghiệm có thể nghĩ rằng điểm này không quan trọng: Thực tế là khi chúng ta nói chuyện, nếu biết căn cứ vào thân phận địa vị của đối phương thì không những sẽ phù hợp với lễ nghi xã giao cơ bản mà còn phù hợp với nh cầu tâm lý của người khác thì dĩ nhiên sẽ hỗ trợ cải thiện và tăng cường quan hệ giữa chúng ta với những người xung quanh.
Nói chuyện để ý thân phân người khác không phải là “nịnh” mà nó là sự khéo léo. Nếu như bạn vẫn chưa rõ thì có thể nhìn những tác dụng dưới đây:
- Khiến đối phương cảm thấy hài lòng chịu khó lắng nghe những gì bạn nói
Trong lý luận tháp nhu cầu, Maslow – nhà tâm lý học người Mỹ cho rằng: Nhu cầu tự thể hiện bản thân là một nhu cầu khá cao, biểu hiện thông thường của nó là cảm thấy vinh dự và thành công, nó không giống với “sĩ diện” mà là điều kiện cần thiết để một người nào đó khẳng định được vị trí và vai trò của mình.
Ai cũng có lòng hư vinh, nếu bạn cảm thấy điều này là thô tục, thì bạn có thể lánh thân ở nơi chùa chiền không dính bụi trần. Nhưng bạn cần biết rằng, trong chốn tu hành cũng có phân biệt về đẳng cấp, thân phận, địa vị, tu sau bảy mươi năm đổi lấy một tiếng “sư tổ” của chúng đệ tử, và cũng ngần ấy năm để đổi lấy một câu “đại sư” trên giang hồ.
- Cải thiện và giúp xây dựng mạng lưới mối quan hệ
Tâm lý học xã hội cho rằng, lời nói và hành vi của mỗi thành viên trong xã hội đều nên phù hợp với quy phạm hành vi và chuẩn mực đảo đức về vai trò và địa vị của người đó. Trong giao tiếp xã hội, do mỗi người có vai trò địa vị khác nhau nên sẽ quyết định các phương thức khác khi con người giao tiếp.
Căn cứ vào thân phận địa của người khác để vận dụng cách nói chuyện tương ứng, có thể duy trì khoảng cách qua lại thích hợp giữa bạn và đối phương, đồng thời cũng khiến quan hệ giữa bạn và đối phương ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.
Trong cuộc sống, có một số người khi nói chuyện với người khác không phân biệt già trẻ lớn bé, không biệt trước sau trên dưới, không hiểu rõ mối quan hệ giữa mình và những người xung quanh. Những người như thế này nói chuyện đương nhiên người khác sẽ không bao giờ muốn nghe, đừng nói đến chuyện, thông qua giao tiếp để kéo gần mối quan hệ với người xung quanh.
Nói tóm lại, cuộc đời giống như một bộ bài, địa vị xã hội là số trên quân bài, cùng là quân bài nhưng tác dụng không giống nhau. Bạn là số 5 thì không thể thắng số 6. Đây là thứ tự nếu bạn đảo lộn thì khó có thể tiếp tục chơi được. Vì thế hãy đánh bài theo lẽ thường, bạn có thể là một con số 5 vui vẻ nhưng hãy nhớ còn con số 6 lớn hơn bạn.
- Nhận được sự tôn trọng ngược lại của người khác đối với bạn
Nếu bạn có thể căn cứu vào thân phận địa vị của đối tượng giao tiếp để áp dụng các phương pháp nói chuyện khác nhau, đặc biệt là với những người cần tôn trọng đặc biệt, yêu cầu cách nói và thái độ có sự chú trọng cần có thì điều này là vô cùng quan trọng. Như thế vừa có thể thỏa mãn nhu cầu tâm lý của đối phương, lại vừa thể hiện được tố chất và sự tu dưỡng của bản thân, từ đó cũng khiến người khác tôn trọng lại bạn. Sự tôn trọng và quan tâm của con người luôn tương tác qua lại với nhau, điều này vừa phù hợp với tâm lý thiếu hụt nội tại của con người. Dù là trong giao tiếp hay những lúc khác, con người thường nỗ lực tìm kiếm sự cân bằng tâm lý, khi bạn tôn trọng và đối xử trọng hậu với người khác, người khác cũng sẽ nghĩ mọi cách đáp lại sự đãi nộ tương tự với bạn trong thái độ hoặc hành vi.
