Ghế ngồi trên máy bay ngày càng chật chội: Lỗi tại đâu?

Ghế máy bay đang thu nhỏ từng ngày

Khi bước lên một chuyến bay tại Houston (Mỹ), phóng viên Mack DeGeurin nhận ra ba lô của mình không thể để gọn dưới ghế như thường lệ. Anh cúi người xuống để nhét nó vào nhưng không thể với tới sàn vì đầu đã chạm vào ghế phía trước. Câu hỏi đặt ra: ghế máy bay luôn chật vậy sao, hay chỉ vì chúng ta đang lớn hơn?

Sự thật là: ghế ngồi trên máy bay thực sự đang ngày càng nhỏ lại, trong khi hành khách Mỹ trung bình ngày càng to lớn hơn. Các hãng hàng không đang tận dụng việc thiếu quy định về kích thước ghế để nhồi nhét thêm hành khách nhằm tối ưu lợi nhuận.

Không chỉ chật, mà còn nguy hiểm

Theo William McGee – chuyên gia tại Dự án Tự do Kinh tế Mỹ, trong 20 năm qua, không gian để chân và bề ngang ghế đã giảm từ 2 đến 5 inch trên các hãng lớn như American, Delta, Southwest và United. Đặc biệt, các hãng giá rẻ như Spirit hay Wizz Air chỉ còn lại khoảng 28 inch không gian để chân – cực kỳ chật chội.

Các chuyên gia cảnh báo điều này không chỉ khiến hành khách khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe như đông máu tĩnh mạch sâu, tắc phổi, và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng thoát hiểm trong các trường hợp khẩn cấp.

Người to hơn – ghế lại nhỏ hơn

Theo CDC, người Mỹ trung bình nặng hơn 15 pound so với 30 năm trước. Tuy nhiên, kích thước ghế máy bay vẫn không thay đổi từ những năm 1960, ngược lại với nhiều nơi khác như rạp chiếu phim hay ô tô, nơi chỗ ngồi đã được mở rộng để phù hợp với cơ thể hiện đại.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1978

Mọi chuyện thay đổi khi Đạo luật Dỡ bỏ Quy định Hàng không năm 1978 được ký. Trước đó, giá vé, số ghế, tuyến bay đều được kiểm soát. Nhưng sau cải tổ, các hãng bay cạnh tranh khốc liệt, cắt giảm chi phí bằng cách... cắt giảm không gian.

Kết quả là vé rẻ hơn nhưng dịch vụ tệ hơn, ghế nhỏ hơn. Bốn "ông lớn" (United, Delta, American, Southwest) giờ đây chiếm 80% thị phần Mỹ, và hành khách bị đẩy vào một cuộc chơi: chấp nhận chật chội hoặc trả thêm tiền để được thoải mái hơn một chút.

Ghế nhỏ không chỉ bất tiện mà còn nguy hiểm

Với các chuyến bay dài, ghế chật làm tăng nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng, nhất là với người béo phì. Ngồi lâu mà không được vận động có thể dẫn đến máu đông, tắc phổi, thậm chí tử vong.

Không chỉ vậy, trong trường hợp máy bay gặp sự cố, hành khách có thể khó thoát hiểm trong vòng 90 giây như quy định. Càng nhiều người, hành lý cồng kềnh và không gian chật hẹp càng khiến tình huống nguy cấp trở nên rối ren.

FAA bị chỉ trích vì thử nghiệm "thiếu thực tế"

Dù Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) từng làm thử nghiệm sơ tán và kết luận rằng ghế nhỏ không ảnh hưởng, nhiều người cho rằng kết quả đó không đáng tin. Bài kiểm tra không có người già, trẻ nhỏ, người khuyết tật hay béo phì tham gia – những nhóm dễ gặp khó khăn nhất khi thoát hiểm.

Thượng nghị sĩ Tammy Duckworth đã lên tiếng và đưa ra Dự luật EVAC, kêu gọi FAA cải cách lại quy trình đánh giá thoát hiểm cho thực tế hơn.

Giải pháp tạm thời cho hành khách

Hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy các hãng sẽ nới rộng ghế trở lại. Trong khi chờ thay đổi, hành khách có thể:

• Trả thêm tiền để nâng cấp lên ghế Economy Plus.
• Đặt hai ghế liền kề, dù rủi ro vì hãng có thể thay đổi chỗ.
• Di chuyển thường xuyên nếu bay lâu để giảm nguy cơ máu đông.

Ghế máy bay nhỏ lại không đơn thuần là vấn đề về thoải mái, mà còn liên quan đến sức khỏe và sự an toàn tính mạng. Ngành hàng không hiện đại cần đặt lại câu hỏi: lợi nhuận có nên được đặt cao hơn sự sống còn của hành khách?