Video AI rác bùng nổ trên YouTube

Gần 10% trong số 100 kênh YouTube tăng trưởng nhanh nhất toàn cầu tháng 7 vừa qua chỉ đăng nội dung do AI tạo ra. Phân tích của The Guardian dựa trên dữ liệu từ công ty Playboard cho thấy, các kênh này đang khai thác những cốt truyện siêu thực, kỳ dị, gây sốc nhưng lại có sức hút khổng lồ.

Các ví dụ điển hình gồm: em bé bò vào tên lửa chuẩn bị phóng, Cristiano Ronaldo biến thành xác sống, hay loạt phim dài tập về những chú mèo nhân hóa. Kênh Super Cat League hiện có 3,9 triệu người đăng ký, nổi tiếng với cảnh mèo “ngoại tình”, bắn hạ và chặt xác đại bàng. Một kênh khác về em bé ngoài vũ trụ đã thu hút 1,6 triệu lượt theo dõi chỉ trong thời gian ngắn.

Sự bùng nổ này được thúc đẩy bởi các công cụ tạo video AI thế hệ mới như Veo 3 của Google hay Grok Imagine của Elon Musk. Nhiều video được xếp vào dạng “AI slop” – nội dung rác, sản xuất hàng loạt, siêu thực hoặc gây rợn. Dù kịch bản còn sơ sài, công nghệ AI ngày càng tinh vi hơn trong tạo hình ảnh và hiệu ứng.

YouTube đã triển khai chính sách chặn chia sẻ doanh thu quảng cáo với các kênh đăng nội dung lặp lại hoặc “không xác thực” – động thái nhắm thẳng vào video AI. “Tất cả nội dung trên YouTube đều phải tuân thủ nguyên tắc cộng đồng, bất kể được tạo ra bằng cách nào”, đại diện nền tảng thuộc Google khẳng định.

Sau khi The Guardian liên hệ, YouTube cho biết đã xóa 3 kênh trong danh sách này và chặn 2 kênh khác nhận tiền quảng cáo, song từ chối nêu cụ thể tên kênh.

TS Akhil Bhardwaj, giảng viên Trường Quản lý, Đại học Bath (Anh), cho rằng các trình tạo video AI đang mở ra “làn sóng enshittification tiếp theo” – thuật ngữ nhà văn Cory Doctorow đặt ra để chỉ sự xuống cấp của Internet khi nền tảng đặt lợi nhuận lên trên trải nghiệm người dùng.

“AI slop đang nhấn chìm Internet bằng nội dung rác. Nó phá hoại cộng đồng Pinterest, cạnh tranh doanh thu với nghệ sĩ trên Spotify và làm ngập YouTube bằng sản phẩm kém chất lượng. Cách kiểm soát hiệu quả là không cho phép kiếm tiền từ chúng”, ông Bhardwaj nhấn mạnh.

Ryan Broderick – tác giả bản tin Garbage Day – cũng chỉ trích YouTube đang biến thành “bãi rác video ngắn AI vô hồn, gây khó chịu cho người xem”.

Hiện tượng “video AI rác” còn lan sang Instagram Reels và TikTok. Trên Instagram, các clip ghép mặt ngôi sao vào thân động vật đạt hàng triệu lượt xem, như “Rophant” (Dwayne Johnson – voi) hay “Emilla” (Eminem – khỉ đột). TikTok cũng chứng kiến nhiều video AI lan truyền mạnh, gợi nhớ thời kỳ Internet trước khi nội dung rác tràn lan.

Instagram và TikTok khẳng định yêu cầu gắn nhãn với mọi nội dung AI “thật như đời”. Một số video nghi dùng AI đã được đối chiếu qua dịch vụ phát hiện deepfake Reality Defender.

Danh sách một số kênh YouTube AI tăng trưởng nhanh tháng 7:

• Super Cat League (3,9 triệu người đăng ký)
• বজল মিয়া 767k (2 triệu, đã bị đóng)
• LSB POWER GAMING (1,7 triệu)
• Amite Now Here (1,4 triệu)
• Starway (2,8 triệu)
• AmyyRoblox (2,4 triệu)
• Again Raz Vai (1,8 triệu)
• Cuentos Facinantes (4,8 triệu)
• MIRANHAINSANO (4,9 triệu)

Việc video AI rác bùng nổ đặt ra bài toán cho các nền tảng: cân bằng giữa đổi mới công nghệ và bảo vệ chất lượng nội dung. Khi các công cụ AI ngày càng mạnh mẽ và dễ sử dụng, ranh giới giữa sáng tạo và lạm dụng trở nên mong manh.

Các nhà phân tích dự đoán, nếu không có giải pháp quản lý triệt để, “AI slop” sẽ tiếp tục chiếm sóng, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, doanh thu quảng cáo và uy tín của các nền tảng chia sẻ video.