Thấy gì qua thảm họa Fintech?

Fintech: Cơn ác mộng tài chính khiến người Mỹ rùng mình.

Thảm họa Fintech, Vụ bê bối tài chính công nghệ, Synapse phá sản, Ngân hàng từ chối trách nhiệm, Nhà sáng lập Fintech gọi vốn

Hãy tưởng tượng bạn bán nhà, gửi toàn bộ tài sản vào một ứng dụng tiết kiệm, rồi một ngày đẹp trời, mọi thứ tan biến, chỉ còn lại 500 USD tiền bồi thường. Đó không phải kịch bản phim kinh dị, mà là thực tế đang khiến 80% người Mỹ hoang mang, nghi ngờ ngay cả những chuyến đi ngân hàng quen thuộc cũng có thể là “cạm bẫy”.

Vụ sụp đổ của startup tài chính Synapse đang làm dậy sóng dư luận. Hàng ngàn người mất trắng tiền tiết kiệm, trong khi nhà sáng lập Sankaet Pathak vẫn thản nhiên huy động 11 triệu USD cho dự án robot mới vào tháng 8/2024. Đáng phẫn nộ hơn, các ngân hàng liên quan phủi tay, để lại câu hỏi lớn về lương tâm và trách nhiệm trong thế giới khởi nghiệp.

Từ giấc mơ tài chính đến cơn ác mộng

Năm 2022, bà Kayla Morris bán căn nhà tích cóp 15 năm để gửi 280.000 USD vào ứng dụng Yotta – một nền tảng hứa hẹn sự an toàn nhờ bảo hiểm từ FDIC (Cơ quan Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ). Nhưng khi Synapse, đối tác trung gian của Yotta, phá sản, tài khoản của bà bị đóng băng. Kết quả? Bà nhận lại vỏn vẹn 500 USD.

Thảm họa Fintech, Vụ bê bối tài chính công nghệ, Synapse phá sản, Ngân hàng từ chối trách nhiệm, Nhà sáng lập Fintech gọi vốn

Morris không đơn độc. Anh Zach Jacobs mất 95.000 USD, chỉ được bồi thường 129 USD. Andrew Meloan, một kỹ sư ở Chicago, gửi 200.000 USD nhưng chỉ nhận lại 5 USD từ Evolve Bank. “Tôi cảm giác như bị lừa trắng trợn,” anh nói. Theo CNBC, hàng ngàn nạn nhân khác – từ giáo viên, nha sĩ đến chủ doanh nghiệp nhỏ – cũng đang kêu cứu, với tổng thiệt hại chưa được thống kê đầy đủ. Riêng tại Yotta-Texas, 13.725 người mất 65 triệu USD nhưng chỉ nhận lại chưa tới 12 triệu USD bồi thường.

Synapse: “Thiên tài” hay kẻ phá hoại?

Ra đời năm 2014, Synapse từng là ngôi sao sáng ở Thung lũng Silicon, được định giá hơn 1 tỷ USD nhờ ý tưởng kết nối các ứng dụng Fintech như Yotta, Juno, Copper với hệ thống ngân hàng truyền thống. Được hậu thuẫn bởi những quỹ đầu tư lớn như Andreessen Horowitz, công ty của Sankaet Pathak xử lý giao dịch trị giá 76 tỷ USD cho 18 triệu người dùng. Nhưng đằng sau ánh hào quang là sự quản lý cẩu thả: kế toán rối loạn, chiến lược mơ hồ và văn hóa làm việc “như ký túc xá”.

Thảm họa Fintech, Vụ bê bối tài chính công nghệ, Synapse phá sản, Ngân hàng từ chối trách nhiệm, Nhà sáng lập Fintech gọi vốn

Mối quan hệ với Evolve Bank – đối tác chiến lược – trở thành mồi lửa. Synapse cáo buộc Evolve “ăn cắp” khách hàng và tự ý trừ phí bất hợp pháp, gây chênh lệch 13 triệu USD trong sổ sách. Đỉnh điểm, khi khách hàng lớn Mercury rút 3 tỷ USD để hợp tác trực tiếp với Evolve vào tháng 9/2023, Synapse mất hơn một phần ba doanh thu, sa thải gần 40% nhân viên và lao vào phá sản.

Đổ lỗi và vô trách nhiệm

Khi Synapse nộp đơn phá sản tháng 4/2024, hy vọng cứu vãn số tiền 95 triệu USD mất tích và 200 triệu USD bị đóng băng tan thành mây khói. Các bên liên quan – Synapse, Evolve, Yotta – đùn đẩy trách nhiệm. Pathak chỉ trích Evolve, trong khi ngân hàng khẳng định lỗi thuộc về startup. FDIC thì tuyên bố rõ: họ không bảo hiểm cho các công ty phi ngân hàng như Synapse, khiến việc đòi bồi thường qua tòa gần như vô vọng.

Thảm họa Fintech, Vụ bê bối tài chính công nghệ, Synapse phá sản, Ngân hàng từ chối trách nhiệm, Nhà sáng lập Fintech gọi vốn

Cựu chủ tịch FDIC Jelena McWilliams thừa nhận sự bất lực của các cơ quan quản lý trong vụ việc. “Tôi hoảng loạn khi nghe chỉ được bồi thường 81 cent. Tôi mất tất cả,” nạn nhân Andreatte Caliguire, người gửi 22.000 USD, chia sẻ.

Lỗ hổng chết người của Fintech

Vụ Synapse phơi bày mặt tối của ngành công nghệ tài chính. Được ca ngợi là “cách mạng”, Fintech thu hút người dùng bằng sự tiện lợi và lời hứa hẹn an toàn, nhưng lại thiếu sự giám sát chặt chẽ như ngân hàng truyền thống. Trong khi các ngân hàng phải tuân thủ quy định khắt khe từ FDIC và FED, các startup Fintech hoạt động trong “vùng xám”, sống nhờ vốn đầu tư mạo hiểm và quản lý lỏng lẻo.

Công chúng phẫn nộ đặt câu hỏi: Liệu đạo đức kinh doanh có còn tồn tại? Pathak từng nói với Fortune: “Thất bại không đáng xấu hổ, trừ khi nó là thảm họa.” Nhưng với hàng trăm triệu USD của người dân bốc hơi, lời biện minh ấy chỉ như đổ thêm dầu vào lửa.

Tin tức nổi bật khác

13/03/2025: Warren Buffett “tiên tri” thị trường, chốt lời 334 tỷ USD tiền mặt trước khi chứng khoán lao dốc, bán Apple dù giá tăng.
14/03/2025: Nhật Bản bán 165.000 tấn gạo dự trữ để cứu thị trường sau khi 200.000 tấn gạo “bốc hơi”.
12/03/2025: Người Mỹ tẩy chay Tesla, nhưng Trung Quốc rót hàng chục triệu USD cho Elon Musk, lợi nhuận 530% khiến nhà đầu tư “điên cuồng”.
12/03/2025: Trump bênh Elon Musk, gọi tẩy chay Tesla là “phạm pháp”, khẳng định Musk đang mạo hiểm 330 tỷ USD để giúp dân Mỹ.

Vụ Synapse không chỉ là hồi chuông cảnh báo mà còn là bài học đắt giá: trong thế giới tài chính số, sự tiện lợi đôi khi đi kèm với cái giá không thể đo đếm.