Sầu riêng Việt gặp rào cản xuất khẩu

Đẩy mạnh đầu tư sầu riêng, nâng tầm mảng trái cây thành trụ cột mới

Nếu chuối từng là “ngòi nổ” doanh thu cho Hoàng Anh Gia Lai (HAGL), thì từ năm 2018 đến nay, sầu riêng ngày càng trở thành trụ cột chiến lược thứ hai của tập đoàn. Việc mở rộng sang lĩnh vực này không chỉ tận dụng thị trường xuất khẩu giàu tiềm năng mà còn phù hợp với định hướng nông nghiệp bền vững mà doanh nghiệp theo đuổi.

• Giá sầu riêng hôm nay 16/11/25: Loại A giữ giá cao

Một lợi thế đặc biệt của HAGL đến từ mối quan hệ nhiều năm trong lĩnh vực bóng đá, nhất là với HLV Kiatisuk Senamuang – “Zico Thái”. Nhờ mạng lưới kết nối này, HAGL tiếp cận được công nghệ canh tác tiên tiến, kỹ thuật xử lý đất – nước – phân bón và nguồn giống từ Thái Lan, bao gồm những giống chủ lực như Monthong và Musang King.

Hiện HAGL duy trì 8–10 kỹ sư nông nghiệp người Thái làm việc toàn thời gian tại nông trường, hưởng mức lương 3.000–5.000 USD/tháng để trực tiếp giám sát, chuẩn hóa quy trình. Song song đó, đội ngũ quản lý cấp cao của công ty được cử sang Thái Lan đào tạo thực tế, hướng đến tự chủ công nghệ và nâng tiêu chuẩn canh tác lên tầm quốc tế.

Đầu tư mạnh vào chế biến – cấp đông: “vũ khí” để bán giá cao cả năm

Không chỉ dừng ở khâu trồng trọt, HAGL đang theo đuổi chiến lược đầu ra khác biệt thông qua chế biến sâu và cấp đông sản phẩm.

Sầu riêng cấp đông giúp doanh nghiệp:

• bảo quản dài hạn,
• chủ động cung ứng trái vụ,
• bán vào thời điểm giá cao, nhất là dịp Tết Âm lịch.

Theo tính toán của HAGL, giá bán sầu riêng cấp đông dịp Tết có thể cao hơn 50% so với chính vụ.

Để phục vụ chiến lược này, HAGL đã đầu tư hệ thống kho lạnh 20.000 m², cùng 3 nhà máy chế biến đặt tại Việt Nam và Lào, nhằm khép kín chuỗi sản xuất – bảo quản – xuất khẩu.

Mở rộng vùng trồng vượt mốc 3.000 ha

Doanh nghiệp hiện sở hữu 2.140 ha sầu riêng và dự kiến mở rộng thêm 1.000 ha trong giai đoạn 2026–2027. Trong đó, khoảng 1.600 ha đặt tại Lào, vừa tận dụng quỹ đất lớn, vừa giảm áp lực từ các tiêu chuẩn kiểm dịch ngày càng chặt chẽ tại Việt Nam.

Kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2025 phản ánh rõ hiệu quả của chiến lược:

• Doanh thu thuần 5.600 tỷ đồng (tăng 33% YoY)
• Trái cây (chuối + sầu riêng) đóng góp 4.408 tỷ đồng, chiếm ~80% doanh thu
• Sản lượng sầu riêng tăng mạnh:
  • 2023: 442 tấn
  • 2024: 3.174 tấn
  • 9 tháng 2025: 3.824 tấn

Con số này cho thấy năng lực khai thác vùng trồng và vận hành hệ thống chế biến ngày càng ổn định.

Rào cản Cadimi siết chặt, xuất khẩu giảm 69%, HAGL xoay trục sang Lào

Dù tiềm năng lớn, ngành sầu riêng Việt Nam vẫn đối mặt rủi ro lớn nhất: rào cản kỹ thuật từ thị trường nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc – nơi chiếm tỷ trọng cao nhất.

Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, ông Đặng Phúc Nguyên cho biết từ đầu năm 2025, nhiều thị trường áp dụng kiểm tra 100% lô hàng về tồn dư kim loại nặng như Cadimi, cùng các chất cấm trong nông nghiệp. Việc siết kiểm tra khiến xuất khẩu sầu riêng 2 tháng đầu năm giảm 69,4% so với cùng kỳ.

Trước diễn biến này, Bầu Đức công bố chiến lược mới:

• 80% vùng trồng tại Lào, nơi chưa áp dụng quy định kiểm soát khắt khe như Việt Nam
• 20% vùng trồng tại Việt Nam phải đạt chuẩn GlobalGAP

Cách phân bổ này giúp doanh nghiệp giảm nguy cơ bị trả hàng, duy trì dòng cung ổn định và tránh lệ thuộc quá mức vào các tiêu chuẩn đang thay đổi liên tục.

Thị trường phục hồi mạnh, cạnh tranh ngày càng gay gắt

Dù chịu áp lực kiểm dịch, xuất khẩu sầu riêng Việt Nam đang phục hồi tốt:

• 9 tháng 2025: kim ngạch đạt 2,77 tỷ USD
• Riêng tháng 9: 972 triệu USD (tăng 44,6% YoY), lập kỷ lục mới theo tháng

Điều này khẳng định sức mua từ Trung Quốc vẫn rất lớn, tạo dư địa tăng trưởng dài hạn cho các doanh nghiệp như HAGL.

Tuy vậy, áp lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế không nhỏ:

• Thái Lan có sản lượng ổn định, kinh nghiệm lâu năm và thương hiệu mạnh
• Malaysia được người tiêu dùng thu nhập cao ưa chuộng nhờ giống Musang King
• Việt Nam tuy tăng trưởng nhanh nhưng phải đối mặt chi phí logistics, vận hành kho lạnh và yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe

Trong bối cảnh đó, lợi thế lớn nhất của HAGL nằm ở mô hình sản xuất – chế biến – bảo quản khép kín, nhưng doanh nghiệp vẫn phải đẩy mạnh tối ưu chi phí và chuẩn hóa kỹ thuật để duy trì lợi thế cạnh tranh.