Cái giá khổng lồ để giữ chân thiên tài AI: OpenAI chi cổ phiếu vượt cả doanh thu

OpenAI hiện là ngôi sao sáng nhất trong cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt sau khi ra mắt ChatGPT và khiến cả thế giới phải chú ý. Nhưng đằng sau ánh hào quang đó, công ty đang phải đối mặt với một cuộc chiến ngầm vô cùng tốn kém: giữ chân các bộ óc thiên tài trước làn sóng “săn người” dữ dội từ đối thủ.

Theo báo cáo mới đây từ The Information, OpenAI tiết lộ với các nhà đầu tư rằng khoản thưởng cổ phiếu cho nhân viên trong năm ngoái đã tăng gấp hơn 5 lần, lên mức đáng kinh ngạc 4,4 tỷ USD. Con số này thậm chí vượt qua toàn bộ doanh thu của công ty trong cùng năm, khi OpenAI chỉ thu về 3,7 tỷ USD, tức chiếm tới 119% doanh thu.

Đây là tỷ lệ chưa từng thấy ngay cả ở Thung lũng Silicon. Để so sánh, năm trước IPO, Google chỉ chi cổ phiếu thưởng tương đương 16% doanh thu, còn Facebook là 6%.

Chuyện gì đang xảy ra?

Tóm lại, OpenAI đang chiến đấu để giữ mạng sống của mình trong một cuộc chiến nhân tài khốc liệt chưa từng có. Meta – với đích thân Mark Zuckerberg đứng sau – đang ráo riết lôi kéo các chuyên gia AI hàng đầu, đưa ra những gói lương thưởng kếch xù và đã thành công chiêu mộ không ít nhân vật chủ chốt từ các nhóm phát triển cốt lõi của OpenAI.

Tình trạng này đã khiến OpenAI rơi vào khủng hoảng, buộc phải “điều chỉnh lại chế độ đãi ngộ”, đưa ra những gói cổ phiếu thưởng ngày càng hấp dẫn để tránh “chảy máu chất xám.”

Mặc dù cổ phiếu thưởng không lập tức làm cạn tiền mặt của công ty, nhưng nó lại tiềm ẩn rủi ro lớn: làm pha loãng giá trị cổ phần của các nhà đầu tư. Mỗi tỷ USD cổ phiếu trao cho nhân viên đồng nghĩa với phần bánh của các “ông lớn” như Microsoft hay các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ bị nhỏ lại.

Cú đánh cược dài hơi

OpenAI đang cố gắng thuyết phục các nhà đầu tư rằng đây là một chiến lược dài hạn. Công ty dự báo tỷ lệ chi cổ phiếu thưởng sẽ giảm còn 45% doanh thu trong năm nay, và giảm xuống dưới 10% vào năm 2030. Thêm vào đó, OpenAI được cho là đang bàn tới phương án để nhân viên sở hữu khoảng 1/3 cổ phần của công ty, trong khi Microsoft cũng nắm giữ khoảng 1/3, nhằm biến đội ngũ nhân sự thành những đối tác gắn bó sâu sắc với công ty.

Tuy nhiên, “hiệu ứng Meta” đang phá vỡ mọi tính toán này. Làn sóng “săn người” quyết liệt của Meta cùng các khoản lương thưởng khủng đang khiến chi phí của OpenAI có nguy cơ tiếp tục ở mức cao ngất ngưởng.

Nguy cơ với OpenAI

Chiến lược tài chính táo bạo này khiến OpenAI rơi vào tình thế mong manh. Công ty vốn đã chi hàng tỷ USD mỗi năm cho sức mạnh tính toán khổng lồ để vận hành các mô hình AI. Nay, cộng thêm hàng tỷ USD chi cho cổ phiếu thưởng, áp lực đặt lên vai OpenAI trong việc tăng mạnh doanh thu và tìm ra con đường tới lợi nhuận trở nên cực kỳ lớn.

Dù Microsoft có vẻ vẫn sẵn sàng đồng hành lâu dài, những nhà đầu tư khác có thể mất kiên nhẫn khi cổ phần của họ bị pha loãng liên tục. Điều này đặt ra một hạn chót cho OpenAI để tạo ra lợi nhuận khổng lồ nhằm chứng minh rằng số tiền bỏ ra là xứng đáng.

OpenAI ra đời với sứ mệnh phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) để “mang lại lợi ích cho toàn nhân loại.” Thế nhưng, cuộc chiến giữ nhân tài đang bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh tư bản, đẩy công ty vào thế phải hy sinh phần nào những lý tưởng về an toàn và đạo đức, khi đang phải đốt tiền để giữ chân các bộ não ưu tú.

Cuối cùng, OpenAI đang đánh cược hàng tỷ USD với hy vọng giữ được những thiên tài giúp họ chiến thắng trong cuộc đua tạo ra siêu trí tuệ đầu tiên trên thế giới. Nếu họ thành công, mọi khoản chi này sẽ trở thành “rẻ như bèo.” Nhưng nếu thất bại, hoặc để đối thủ vượt mặt, công ty có nguy cơ tự đẩy mình vào một cái hố tài chính không lối thoát.

Hiện OpenAI chưa đưa ra bình luận chính thức về vấn đề này.