Bí quyết tạo nên cơn số Thanh gươm diệt quỷ: Vô hạn thành

Khi nhắc đến những thương hiệu anime tạo nên hiện tượng toàn cầu, “Thanh gươm diệt quỷ” (Kimetsu no Yaiba) luôn đứng trong hàng ngũ tiên phong. Chỉ cần nhìn vào cơn sốt mà phần phim mới nhất – Vô hạn thành – tạo ra tại phòng vé Việt Nam cũng đủ để thấy sức mạnh của thương hiệu này. Theo Box Office Vietnam, tính đến tối ngày 17/8, chỉ sau hai ngày công chiếu, bộ phim đã thu về hơn 82 tỷ đồng. Con số này không chỉ vượt qua thành tích trước đó của Conan: Dư ảnh của độc nhãn, mà còn lập kỷ lục chưa từng có với dòng anime chiếu rạp tại Việt Nam.

Tại Nhật Bản, nơi anime luôn được xem là “cái nôi” của điện ảnh đại chúng, Vô hạn thành còn tạo nên một địa chấn lớn hơn. Trong vòng chưa đầy một tháng, bộ phim đã mang về 25,5 tỷ yen, tương đương hơn 4 tỷ USD, giúp nó nhanh chóng leo lên vị trí thứ 4 trong danh sách phim ăn khách nhất lịch sử phòng vé nước này. Điều đáng nói, thành tích ấy không chỉ đến từ một kịch bản hấp dẫn, mà còn phản ánh một chiến lược kể chuyện và nghệ thuật thị giác mang đậm dấu ấn văn hóa Nhật.

Nếu đặt câu hỏi tại sao một bộ phim hoạt hình có thể gây ra hiệu ứng tương đương bom tấn Hollywood, câu trả lời nằm ở cách mà các nhà làm phim Nhật Bản tạo ra một sản phẩm không chỉ dừng lại ở giải trí. Thanh gươm diệt quỷ là minh chứng cho khái niệm “anime không thỏa hiệp” – như học giả Susan Napier từng phân tích trong công trình Anime from Akira to Howl’s Moving Castle. Theo bà, anime Nhật Bản không đi theo hướng chiều lòng khán giả bằng lối kể dễ hiểu, mà chọn con đường đậm chất triết lý, gắn liền với văn hóa bản địa và những trăn trở về thân phận, sự sống, cái chết và nhân tính.

Khán giả khi theo dõi những tác phẩm như Akira, Công chúa Mononoke hay Thanh gươm diệt quỷ thường bị cuốn vào hành trình cảm xúc dữ dội, nơi những câu hỏi về bản ngã, hy sinh và tồn tại luôn hiện diện. Chính sự không ngừng đặt ra những vấn đề lớn lao này đã biến anime thành một loại hình nghệ thuật được giới học thuật nghiên cứu nghiêm túc, thay vì chỉ coi là sản phẩm giải trí.

Một điểm đặc sắc khác trong anime là khả năng “biến hình” – không chỉ theo nghĩa đen, mà còn ở cách các nhân vật và thế giới thay đổi bất ngờ. Người hiền có thể hóa ác quỷ, kẻ yếu đuối có thể trở thành anh hùng, một khoảnh khắc yên bình lập tức bị thay thế bởi tận cùng bi kịch. Đây là điều khiến anime trở thành tấm gương phản chiếu xã hội hiện đại, nơi con người luôn phải loay hoay với câu hỏi “mình là ai” giữa thế giới biến động không ngừng.

Ngoài nội dung, anime Nhật Bản còn chinh phục khán giả bằng ngôn ngữ điện ảnh độc đáo. Từ những năm 1970, hoạt hình xứ Phù Tang đã dám thử nghiệm các kỹ thuật quay phức tạp, những cú lia máy, cảnh đặc tả và góc nhìn không theo lối mòn. Hình ảnh trong anime vì vậy có sức sống mạnh mẽ, đủ để khiến khán giả cảm thấy như mình đang sống cùng nhân vật. Đây cũng là yếu tố góp phần giúp Thanh gươm diệt quỷ trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng toàn cầu.

Nếu nhìn lại cơn sốt Chuyến tàu vô tận – phần phim điện ảnh ra mắt năm 2020 – có thể thấy rõ cách mà thương hiệu này liên tục chinh phục người xem. Giữa thời kỳ Covid-19, khi các rạp chiếu toàn cầu rơi vào khủng hoảng, bộ phim vẫn bán được hơn 3,4 triệu vé chỉ trong ba ngày đầu, thu về 44 triệu USD. Nó không chỉ giúp vực dậy ngành công nghiệp điện ảnh Nhật, mà còn trở thành dấu mốc lịch sử khi vượt mặt nhiều bom tấn Hollywood.

Thành công của Chuyến tàu vô tận còn tạo cú hích cho manga nguyên tác. Ra mắt từ năm 2016, bộ truyện ban đầu không gây được tiếng vang lớn, nhưng kể từ khi anime lên sóng vào năm 2019, doanh số tăng vọt. Đến năm 2020, manga đã bán được 82 triệu bản – con số chưa từng có trong lịch sử xuất bản Nhật. Điều này cho thấy mối quan hệ hai chiều giữa anime và manga, khi phiên bản hoạt hình không chỉ quảng bá mà còn giúp hồi sinh tác phẩm gốc.

Ông Hiroyuki Nakano, Tổng biên tập tạp chí Weekly Shonen Jump, từng nhấn mạnh rằng hành vi khán giả cũng thay đổi đáng kể. Trước đây, người xem thường theo dõi anime theo tuần, nhưng nay, xu hướng “xem trọn gói” (binge-watching) trở thành phổ biến. Với Thanh gươm diệt quỷ, hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ sau khi toàn bộ mùa anime kết thúc đã khiến manga được tiêu thụ mạnh hơn, mở ra hướng tiếp thị ngược đầy bất ngờ cho ngành xuất bản.

Các học giả văn hóa như GS Roland Kelts cũng cho rằng thành công của Thanh gươm diệt quỷ đến từ khả năng cân bằng giữa ba yếu tố: hình ảnh mãn nhãn, chiều sâu cảm xúc và sự phân phối hiện đại. Nhân vật trong loạt phim không chỉ được xây dựng thông minh mà còn khơi gợi sự đồng cảm nơi nhiều thế hệ. Người trẻ tìm thấy sự đồng hành trong hành trình trưởng thành của các nhân vật, trong khi khán giả trung niên vẫn bị thu hút bởi những thông điệp về gia đình, hy sinh và khát vọng sống.

Nhìn rộng hơn, “Thanh gươm diệt quỷ” chính là biểu tượng cho sức mạnh của công nghiệp anime Nhật Bản. Nó chứng minh rằng một tác phẩm có thể vượt ra ngoài giới hạn quốc gia để trở thành hiện tượng toàn cầu, cạnh tranh trực tiếp với điện ảnh Mỹ. Sự kết hợp giữa kể chuyện giàu tính nhân văn, hình ảnh nghệ thuật và chiến lược phân phối thông minh đã tạo nên một công thức thành công khó lặp lại.

Với Vô hạn thành, thương hiệu này tiếp tục khẳng định vị thế khi không chỉ chinh phục khán giả Nhật, mà còn mở rộng ảnh hưởng ra nhiều thị trường, trong đó có Việt Nam. Con số 82 tỷ đồng sau hai ngày công chiếu không chỉ là kỷ lục, mà còn là minh chứng cho niềm tin của khán giả Việt đối với anime. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy hoạt hình Nhật Bản ngày càng có chỗ đứng vững chắc trong văn hóa đại chúng tại nhiều quốc gia châu Á.

Trong một thế giới giải trí toàn cầu hóa, nơi Hollywood từng thống trị, thành công của Thanh gươm diệt quỷ là lời khẳng định rằng anime Nhật Bản có thể tạo nên cuộc chơi riêng. Và nếu nhìn vào sức nóng hiện tại, có thể nói rằng hành trình của Thanh gươm diệt quỷ chưa dừng lại ở đây. Thay vào đó, nó đang tiếp tục mở ra chương mới cho điện ảnh hoạt hình, nơi biên giới văn hóa dần bị xóa nhòa, nhường chỗ cho những câu chuyện chạm tới trái tim khán giả ở khắp nơi trên thế giới.