Vì sao Bitcoin vẫn chưa thể thay thế vàng?

Trong bối cảnh thị trường tài chính liên tục thay đổi, nhiều nhà đầu tư từng kỳ vọng Bitcoin sẽ trở thành “phiên bản hiện đại” của vàng – một tài sản trú ẩn mới mẻ, phù hợp thời đại công nghệ. Nhưng diễn biến suốt gần hai năm qua lại cho thấy câu chuyện hoàn toàn ngược lại: vàng tiếp tục giữ vững vị thế dẫn đầu, trong khi Bitcoin trải qua nhiều đợt điều chỉnh sâu và mất dần động lực tăng trưởng.

Ngay từ khi các quỹ ETF Bitcoin giao ngay được giới thiệu đầu năm 2024, kỳ vọng về đà tăng bền vững của tiền số đã dâng cao. Tuy nhiên, sau gần 24 tháng, Bitcoin lại giảm khoảng 12% so với thời điểm ETF ra mắt, trong khi vàng tăng tới 58% — minh chứng cho sự bền bỉ của kim loại quý trong vai trò tài sản lưu trữ giá trị.

Theo Mark Connors, nhà sáng lập và chiến lược gia trưởng tại Bitcoin Risk Dimensions, điểm yếu lớn nhất của Bitcoin không nằm ở công nghệ, mà ở sự thiếu hụt nền tảng lịch sử. Vàng đã tích lũy niềm tin qua hàng trăm năm, trở thành trụ cột trong dự trữ quốc gia, thương mại quốc tế và hệ thống tài chính toàn cầu. Các ngân hàng trung ương có tài khoản vàng, nhiều giao dịch thương mại — kể cả dầu mỏ — vẫn sử dụng kim loại quý này. Bitcoin, ngược lại, vẫn đứng ngoài mạng lưới tài chính truyền thống.

Trong năm 2025, xu hướng gom vàng của các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ hay Nga càng củng cố sự khác biệt này. Khi những nền kinh tế lớn ưu tiên tích trữ vàng, Bitcoin khó tìm được chỗ đứng tương xứng trong chiến lược dự trữ quốc gia.

Bên cạnh đó, đà giảm của Bitcoin trong những tháng gần đây gắn liền với yếu tố thanh khoản. Sự thắt chặt chi tiêu của Bộ Tài chính Mỹ khiến dòng tiền trên thị trường suy giảm mạnh. Các tài sản mang tính rủi ro và nhạy cảm với dòng vốn, trong đó có Bitcoin, lập tức chịu ảnh hưởng. Trong khi vàng vẫn tăng đều và vượt mốc 4.200 USD/ounce, Bitcoin lại giảm hơn 30% từ đỉnh tháng 7.

Theo Connors, đây không phải sự thay đổi trong cảm xúc của giới đầu tư, mà là phản ứng tất yếu trước việc thanh khoản hệ thống bị khô kiệt. Khi chi tiêu của Chính phủ Mỹ chưa thể trở lại mức bình thường, thị trường rơi vào trạng thái thiếu ổn định — và Bitcoin chịu tác động mạnh nhất do cấu trúc đòn bẩy lớn.

Dù vậy, chuyên gia này nhấn mạnh rằng không nên xem Bitcoin như một đối thủ trực tiếp của vàng trong tương lai gần. Các tổ chức lớn không lựa chọn tài sản chỉ dựa vào so sánh giá hay mức tăng trưởng, mà dựa trên quy định, mức độ an toàn và nhiệm vụ đầu tư. Ở những khía cạnh này, vàng vẫn vượt trội.

Con đường để Bitcoin trở thành tài sản dự trữ toàn cầu, nếu xảy ra, sẽ còn kéo dài. Không phải vì tiền số thiếu tiềm năng, mà vì niềm tin — yếu tố quan trọng nhất ở tầng vĩ mô — luôn cần thời gian để hình thành và được chấp nhận rộng rãi.