Những cộng đồng người có 'năng lực siêu phàm' ngoài đời thực

Bên ngoài các phòng thí nghiệm khoa học viễn tưởng, khả năng phi thường vẫn hiện diện trong cuộc sống thực, được hình thành qua hàng thế hệ nhờ sự thích nghi tự nhiên. Ba cộng đồng dưới đây là minh chứng sống động cho "siêu năng lực" đến từ tiến hóa di truyền.

Người Sherpa – sống khỏe ở nơi không khí loãng

Tại vùng núi Himalaya hiểm trở, người Sherpa ở Nepal đã sống hơn 6.000 năm ở độ cao trên 4.000 mét, nơi nồng độ oxy thấp hơn mặt biển tới 40%. Thay vì tăng sản sinh tế bào hồng cầu như người bình thường (gây đặc máu và nguy cơ đột quỵ), người Sherpa lại có đột biến gene đặc biệt. Nhờ đó, ty thể trong tế bào hoạt động hiệu quả hơn, giúp cơ thể họ sử dụng oxy tốt mà không cần phải tăng hồng cầu.

Người Bajau – thợ lặn không cần bình dưỡng khí

Cộng đồng người Bajau sinh sống rải rác tại Philippines, Malaysia và Indonesia nổi tiếng với khả năng lặn sâu tới 70 mét, nín thở tới 13 phút. Họ không chỉ luyện tập mà còn có sự biến đổi sinh học đáng chú ý: lá lách to hơn mức trung bình. Khi lặn, lá lách co lại, đẩy lượng hồng cầu dự trữ chứa oxy vào máu – giúp họ chịu đựng được môi trường thiếu oxy đột ngột.

Hải nữ đảo Jeju – phụ nữ lặn sâu, chịu lạnh giỏi

Trên đảo Jeju (Hàn Quốc), những người phụ nữ hành nghề lặn biển tự do – gọi là haenyeo – có khả năng lặn sâu dưới nước lạnh mà không cần đồ bảo hộ. Nghiên cứu gần đây phát hiện họ có biến thể gene sarcoglycan zeta, loại protein liên quan đến khả năng chịu lạnh và điều hòa lưu thông máu.

Ngoài ra, hải nữ Jeju còn có tỷ lệ cao mang biến thể gene giúp giảm huyết áp khi lặn. Đây là yếu tố quan trọng vì quá trình nín thở có thể khiến huyết áp tăng vọt, đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai.

Từ cao nguyên băng giá đến lòng đại dương sâu thẳm, những cộng đồng này chứng minh rằng con người có thể thích nghi và tiến hóa vượt ngoài giới hạn tưởng tượng – một minh chứng sống động cho sức mạnh của chọn lọc tự nhiên và sự dẻo dai của cơ thể người.