Blockchain Việt bước đầu hình thành

Mạng Dịch vụ Đa Chuỗi Blockchain Việt Nam (VBSN), do công ty 1Matrix triển khai, đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng hạ tầng chuỗi khối quốc gia. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng điểm theo cam kết tại Diễn đàn quốc gia về doanh nghiệp công nghệ số hồi đầu năm 2025, với sự chủ trì của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Theo ông Đỗ Văn Thuật, Giám đốc Giải pháp và Kiến trúc Blockchain của 1Matrix, VBSN được xây dựng theo mô hình năm tầng, lấy cảm hứng từ các kiến trúc lớn như EBSI của châu Âu hay BSN của Trung Quốc. Mạng hướng tới giải quyết các bài toán cụ thể như định danh số, lưu trữ văn bằng, hóa đơn điện tử, số hóa tài sản, và hỗ trợ đổi mới trong lĩnh vực tài chính – công nghệ.

Dự án VBSN là kết quả hợp tác giữa One Mount, Techcombank và một số đối tác khác, được cụ thể hóa bằng việc thành lập công ty 1Matrix vào tháng 5/2025. Ngay từ đầu, One Mount đã cam kết đầu tư từ 200 đến 500 triệu USD cho dự án mạng blockchain Layer 1 “made in Vietnam”.

Khác với các dự án blockchain tư nhân hay phi tập trung trước đây, 1Matrix định hướng xây dựng mạng phục vụ cả khối công và tư, đồng thời có khả năng kết nối với các nền tảng blockchain quốc tế. Tốc độ xử lý trên mỗi mạng Layer-1 trong hệ thống VBSN hiện đạt từ 2.000 đến 60.000 giao dịch mỗi giây, có thể mở rộng tối đa đến 300.000 giao dịch/giây tùy theo nhu cầu ứng dụng.

Trước đó, một số dự án Layer 1 do người Việt phát triển đã ghi dấu như Tomochain (nay là Viction), Aura Network… Tuy nhiên, VBSN đặt mục tiêu rộng hơn khi hướng đến vai trò như một nền tảng hạ tầng quốc gia.

Blockchain hiện nằm trong 11 công nghệ chiến lược theo Quyết định 1131 do Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 6/2025. Nhóm này bao gồm tài sản số, tiền mã hóa, hệ thống truy xuất nguồn gốc và hạ tầng blockchain.

Việt Nam cũng được đánh giá là một trong những thị trường tài sản mã hóa sôi động nhất thế giới. Theo Chainalysis và Triple-A, hơn 17 triệu người Việt sở hữu tài sản số trong năm 2024, với dòng vốn hơn 100 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2022–2024.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, cho rằng tiềm năng thị trường và nhu cầu ứng dụng thực tế là cơ sở để phát triển mạng blockchain nội địa một cách bền vững và phù hợp quy định pháp lý trong nước.

Song song với 1Matrix, nền tảng blockchain quốc gia NDAChain do Trung tâm Dữ liệu Quốc gia (Bộ Công an) chủ trì cũng đã được công bố, cho thấy bước chuyển mạnh mẽ của Việt Nam trong việc làm chủ công nghệ chuỗi khối.

Các dự án như VBSN hay NDAChain là những nỗ lực đầu tiên nhưng có ý nghĩa chiến lược, nhằm đảm bảo hạ tầng số độc lập, an toàn và phục vụ lâu dài cho các mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.