Người Nhật giàu nhưng không quá hạnh phúc

Trong một thế giới ngày càng được đo lường bằng những chỉ số phát triển, có một quốc gia vẫn luôn nằm trong top về kinh tế, công nghệ và chất lượng hạ tầng – nhưng lại tụt hậu khi nói về cảm xúc con người. Đó là Nhật Bản.

Dù mang dáng vẻ hiện đại, văn minh và quy củ, người dân xứ sở Phù Tang lại đang sống trong một thực tại đầy mâu thuẫn – nơi sự no đủ vật chất không đồng hành cùng cảm giác hạnh phúc.

Theo một cuộc khảo sát quốc tế do hãng Ipsos thực hiện từ cuối năm 2024 đến đầu 2025, chỉ 60% người Nhật Bản cho biết họ cảm thấy hạnh phúc – một con số khiến đất nước này đứng gần chót bảng trong 30 quốc gia được khảo sát, vượt lên không nhiều so với những cái tên như Hungary hay Thổ Nhĩ Kỳ. Mức độ hài lòng của người Nhật thậm chí còn thấp hơn cả mức trung bình toàn cầu (71%) và giảm sút so với chính họ trong quá khứ.

Điều gì đã khiến một dân tộc từng được ngưỡng mộ vì kỷ luật, tinh thần vươn lên sau chiến tranh, lại đánh mất nụ cười trong đời sống thường nhật?

Một phần câu trả lời nằm ở kinh tế. 64% người Nhật không cảm thấy hạnh phúc vì lo lắng tài chính – con số phản ánh rõ rệt những căng thẳng bám rễ trong xã hội đang già hóa nhanh và áp lực làm việc triền miên. Nhưng sâu xa hơn, có lẽ chính sự thừa mứa vật chất và thiếu hụt kết nối tinh thần mới là điều khiến cảm giác trống rỗng len lỏi khắp các con phố vốn yên ắng.

Chỉ 13% người Nhật tin rằng chất lượng cuộc sống của họ hiện tại là “tốt” – mức thấp nhất trong 30 quốc gia khảo sát. Đáng lo ngại hơn, chỉ 15% tin rằng mọi thứ sẽ khá hơn trong 5 năm tới. Tương lai, với họ, không còn là miền đất hứa, mà dường như chỉ là một quãng đường nối tiếp hiện tại – lặng lẽ, phẳng lặng, không màu.

Trái lại, ở những quốc gia kém phát triển hơn như Ấn Độ hay Colombia, tỷ lệ người cảm thấy hạnh phúc và lạc quan lại vượt trội. Phải chăng, hạnh phúc đôi khi không đến từ những gì ta có, mà từ việc ta tin điều gì đang đến?

Dẫu vậy, trong bóng tối cảm xúc đó, vẫn còn những tia sáng nhỏ nhoi nhưng ấm áp. 41% người Nhật cho biết họ cảm thấy hạnh phúc nhờ mối quan hệ gia đình – tình thân vẫn là nơi trú ngụ cuối cùng khi thế giới bên ngoài trở nên lạnh lẽo. Những cảm xúc được yêu thương, được biết ơn, dù mong manh, vẫn có thể là cánh cửa mở ra lại một định nghĩa khác về hạnh phúc – không ồn ào, không rực rỡ, nhưng lặng lẽ và bền lâu.

Shunichi Uchida, người đứng đầu Ipsos Nhật Bản, tin rằng từ chính những kết nối gần gũi ấy, người Nhật có thể tìm lại sự bình yên đã từng bị đánh đổi vì quá nhiều kỳ vọng vào sự thành công bề ngoài.

Có lẽ, trong một xã hội quen với sự im lặng và kín đáo, hạnh phúc không nằm ở những điều lớn lao, mà ở khoảnh khắc một ai đó mỉm cười khi nhìn thấy người thân cuối ngày. Và trong thế giới bận rộn hôm nay, biết đâu đó lại là thứ xa xỉ nhất.