iRobot sắp phá sản vì thua cuộc trước robot hút bụi Trung Quốc

Từng là biểu tượng của sự đổi mới trong lĩnh vực robot gia dụng, iRobot một thời dẫn dắt xu hướng tự động hóa vệ sinh trong gia đình với dòng sản phẩm Roomba. Chiếc robot hút bụi tròn nhỏ, xoay vòng khắp nhà và tự quay về đế sạc từng được xem là minh chứng rõ ràng nhất cho việc công nghệ có thể thay đổi cuộc sống hằng ngày. Nhưng sau hơn hai thập kỷ phát triển, công ty sáng lập nên cuộc cách mạng này đang chạm ngưỡng suy kiệt.

Doanh số robot hút bụi Roomba giảm sâu trong nhiều năm gần đây. Một phần đến từ việc thị trường đã thay đổi quá nhanh. Khi iRobot còn dựa vào những thiết kế quen thuộc, các đối thủ đến từ Trung Quốc như Roborock, Ecovacs hay Dreame liên tục tung ra mẫu mới với mức giá cạnh tranh hơn nhưng lại tích hợp loạt tính năng thông minh như lập bản đồ laser, lau sàn chủ động và tự làm sạch. Những nâng cấp này biến robot hút bụi thành một thiết bị chăm sóc nhà toàn diện, thay vì chỉ dừng lại ở hút bụi như thế hệ Roomba truyền thống.

Trong khi đó, iRobot chậm trong việc bắt kịp bước tiến công nghệ. Nhiều bài đánh giá độc lập chỉ ra rằng Roomba ngày càng lép vế so với các đối thủ trong hiệu năng thực tế. Điều này khiến người tiêu dùng quay lưng dần, đặc biệt khi mức giá robot của iRobot thường cao hơn rõ rệt.

Khó khăn tài chính bắt đầu trở nên nghiêm trọng hơn khi thương vụ trị giá 1,7 tỷ USD bán lại iRobot cho Amazon bị hủy vào đầu năm 2024 vì vướng mắc pháp lý. Đây từng được xem là phao cứu sinh đối với iRobot. Tuy nhiên, khi thương vụ sụp đổ, công ty phải tự xoay sở trong bối cảnh chi phí vận hành, sản xuất và cạnh tranh đều tăng cao.

Trong hồ sơ gửi đến Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ, iRobot xác nhận rằng cuộc đàm phán với nhà đầu tư tiềm năng cuối cùng cũng thất bại. Bên mua đưa ra mức giá thấp hơn đáng kể so với giá trị thị trường hiện tại của công ty. Điều này cho thấy niềm tin vào tương lai của thương hiệu đang bị sụt giảm mạnh. Cổ phiếu iRobot ngay sau đó lao dốc hơn 30 phần trăm chỉ trong một ngày giao dịch.

Công ty từng phải vay 200 triệu USD từ tập đoàn đầu tư Carlyle để duy trì hoạt động, nhưng khoản vay này chỉ mang tính tạm thời. Đến nay, iRobot thừa nhận rằng nếu không có thêm nguồn vốn hoặc không tìm được đối tác chiến lược trong thời gian ngắn, họ sẽ buộc phải thu hẹp quy mô, giảm sâu nhân sự hoặc thậm chí xin bảo hộ phá sản.

Thị trường robot hút bụi hiện đã thay đổi hoàn toàn. Roomba không còn là lựa chọn duy nhất như trước. Người dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm có khả năng lau, tự xả bụi và kết nối thông minh sâu hơn với hệ sinh thái gia đình. Ở những tiêu chí này, nhiều thương hiệu mới đã đi trước iRobot một bước dài.

Với doanh thu giảm gần một nửa trong năm qua, iRobot đứng trước câu hỏi lớn nhất kể từ ngày thành lập: liệu họ có thể tự cứu mình sau khi đánh mất vị thế mà chính họ tạo ra hay không.

Nếu iRobot không thể vượt qua giai đoạn này, câu chuyện về Roomba sẽ trở thành ví dụ điển hình của ngành công nghệ: kẻ đi đầu không phải lúc nào cũng là người đi đến cuối cùng.