Elon Musk đứng trước cơ hội trở thành tỷ phú nghìn tỷ USD

Elon Musk từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự giàu có và sức ảnh hưởng trong kỷ nguyên công nghệ. Hiện tại, theo Bloomberg Billionaires Index, ông đang là người giàu nhất hành tinh với khối tài sản 378 tỷ USD, bỏ xa Larry Ellison – đồng sáng lập Oracle – người xếp thứ hai với 275 tỷ USD. Khối tài sản này chủ yếu đến từ 13% cổ phần tại Tesla, song Musk còn nắm giữ 42% SpaceX và 33% XAI Holdings, công ty mẹ của X và xAI.

Chỉ trong vòng 5 năm, tài sản của Musk đã có bước nhảy vọt khó tin: từ dưới 40 tỷ USD vào đầu năm 2020 lên tới 486 tỷ USD cuối năm 2024. Nếu nhìn xa hơn về năm 2013, con số này mới chỉ ở mức 5 tỷ USD, tức tăng gấp 75 lần sau hơn một thập kỷ. Động lực tăng trưởng chủ yếu xuất phát từ cú bùng nổ của cổ phiếu Tesla, từ mức dưới 30 USD (sau chia tách) đầu 2020 lên gần 340 USD hiện nay, đưa vốn hóa công ty từ 76 tỷ USD lên trên 1.000 tỷ USD.

SpaceX, một trụ cột khác trong đế chế Musk, cũng bứt phá mạnh mẽ. Giá trị công ty từ mức 36 tỷ USD hồi tháng 3/2020 đã đạt 350 tỷ USD sau các vòng bán cổ phần cuối 2024. Trong khi đó, XAI Holdings đang trong quá trình đàm phán huy động vốn với định giá có thể chạm mốc 200 tỷ USD, củng cố thêm sức mạnh tài chính của Musk.

Trong bối cảnh này, hội đồng quản trị Tesla vừa trình một đề xuất gây chấn động: gói thù lao có thể trị giá tới 1.000 tỷ USD dành cho Musk. Nếu đạt đủ điều kiện, CEO Tesla không chỉ tiếp tục duy trì vị thế người giàu nhất thế giới mà còn có cơ hội trở thành tỷ phú nghìn tỷ đầu tiên trong lịch sử.

Tuy nhiên, để nhận phần thưởng khổng lồ này, Musk phải vượt qua hàng loạt thử thách. Ở mức cơ bản nhất, ông cần đưa vốn hóa thị trường Tesla từ hơn 1.000 tỷ USD hiện nay lên 2.000 tỷ USD để đạt được phần thưởng đầu tiên, tương ứng 1% cổ phần công ty. Để lĩnh trọn gói 424 triệu cổ phiếu – tương đương khoảng 12% Tesla – hãng xe điện này phải đạt vốn hóa 8.500 tỷ USD, tức gấp đôi giá trị Nvidia, công ty đắt giá nhất thế giới ở hiện tại.

Điều kiện không dừng ở đó. Tesla còn đặt ra các mục tiêu kinh doanh cụ thể: đạt doanh số 20 triệu xe điện mỗi năm, bán được một triệu robot Optimus và một triệu robotaxi. Đây là những lĩnh vực Tesla vẫn đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi Waymo và các đối thủ khác đã tiến xa hơn trong công nghệ xe tự hành. Ngoài ra, Musk phải gắn bó với Tesla ít nhất 7,5 năm mới có thể nhận cổ phiếu, và cần 10 năm để lĩnh trọn gói.

Nhưng tình hình thực tế của Tesla lại không thuận lợi. Doanh số tại châu Âu sụt giảm tới 40% trong tháng 7 so với cùng kỳ, bất chấp toàn thị trường xe điện vẫn tăng trưởng. Lợi nhuận quý gần nhất cũng giảm từ 1,39 tỷ USD xuống còn 409 triệu USD, khiến doanh thu không đạt kỳ vọng. Giá cổ phiếu Tesla đã mất 27% kể từ đỉnh tháng 12 năm ngoái, làm dấy lên nhiều nghi ngờ về khả năng công ty đạt các mục tiêu khổng lồ nêu trên.

Một số chuyên gia cho rằng gói thưởng này hợp lý trên lý thuyết nhưng rủi ro lớn nằm ở chính Elon Musk. Sam Abuelsamid, Phó Chủ tịch Nghiên cứu thị trường tại Telemetry Insights, nhận định: “Càng phát ngôn, ông ấy càng khiến nhiều khách hàng tiềm năng xa lánh”. Trong khi đó, Dan Ives – CEO của Wedbush Securities – lại khẳng định Tesla cần giữ chân Musk bằng mọi giá: “Tài sản lớn nhất của Tesla chính là Musk. Nhưng để khắc phục thiệt hại thương hiệu sẽ cần một hành trình dài hơi”.

Thực tế, Elon Musk không ít lần gây tranh cãi với thù lao của mình. Gói thưởng trị giá 44,9 tỷ USD năm 2018 từng bị tòa án Delaware bác bỏ vào đầu 2024. Dù sau đó cổ đông bỏ phiếu khôi phục, nhưng cuối năm ngoái lại bị hủy bỏ một lần nữa. Tesla hiện vẫn đang trong quá trình kháng cáo.

Dẫu vậy, công ty vẫn khẳng định Musk xứng đáng với gói thưởng mới nhờ những đóng góp “chưa từng có” trong việc đưa Tesla từ một hãng xe non trẻ thành tập đoàn nghìn tỷ USD. Giờ đây, mọi con mắt đều hướng về cuộc họp thường niên ngày 6/11, khi cổ đông Tesla sẽ chính thức bỏ phiếu quyết định số phận gói thù lao 1.000 tỷ USD – một bước ngoặt có thể viết lại lịch sử tài sản cá nhân lẫn thị trường toàn cầu.