Không hài lòng với vị thế hiện tại, tỷ phú Nhật Bản Masayoshi Son đang nuôi một tham vọng chưa từng có: tái hiện “công xưởng công nghệ” như Thâm Quyến ngay tại nước Mỹ. Kế hoạch có tên Project Crystal Land đang được ông âm thầm xúc tiến, với tổng vốn đầu tư dự kiến lên tới 1.000 tỷ USD.
Arizona – nơi TSMC đã đặt dấu chân từ trước – có thể trở thành điểm khởi đầu cho hành trình này. Nguồn tin thân cận cho biết SoftBank muốn biến vùng đất này thành một trung tâm sản xuất robot ứng dụng AI, nơi các chuỗi lắp ráp tự động sẽ vận hành bằng trí tuệ nhân tạo – công nghệ mà Son tin rằng sẽ “thay đổi bản chất của loài người”.
Masayoshi Son được cho là đã tiếp cận cả gã khổng lồ Đài Loan TSMC – nhà sản xuất chip AI số một thế giới – và tập đoàn Hàn Quốc Samsung. Dù TSMC chưa lên tiếng xác nhận, sự hiện diện hiện tại của họ tại Arizona càng khiến dự án trở nên thú vị. Trong khi đó, đại diện SoftBank đã có các cuộc trao đổi với chính phủ Mỹ, bao gồm Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, nhằm tìm kiếm chính sách ưu đãi thuế cho dự án.
Một số startup công nghệ thuộc Quỹ Tầm nhìn của SoftBank – như Agile Robots SE – được cho là sẽ đóng vai trò hạt nhân trong khu công nghiệp tương lai này.
Dù chưa đi vào thực thi, Project Crystal Land đang thu hút sự chú ý của nhiều nhà quan sát. Khả năng triển khai thành công dự án phụ thuộc không nhỏ vào sự ủng hộ của chính quyền Mỹ sau cuộc bầu cử sắp tới và mức độ sẵn sàng tham gia từ các đại gia công nghệ.
Nếu mọi thứ suôn sẻ, Son không chỉ muốn dừng lại ở Arizona mà còn mơ đến một loạt khu công nghiệp công nghệ cao khắp nước Mỹ – mô hình có thể định hình lại bản đồ sản xuất toàn cầu thời hậu AI.
Project Crystal Land chỉ là một mảnh ghép trong chiến lược tổng thể của SoftBank. Tập đoàn đang tăng tốc trong cuộc đua AI: rót 30 tỷ USD vào OpenAI, đàm phán thâu tóm Ampere Computing với mức giá 6,5 tỷ USD, đồng thời là đối tác chủ chốt trong liên doanh Stargate cùng Oracle và MGX – một siêu dự án hạ tầng dữ liệu AI trải khắp các châu lục.
Để tài trợ cho những nước cờ lớn này, SoftBank đang áp dụng mô hình “tài chính dự án” – một phương án quen thuộc trong ngành xây dựng và năng lượng – nhằm huy động vốn theo từng dự án cụ thể thay vì dốc toàn bộ ngân sách.
Tính đến cuối tháng 3, SoftBank nắm giữ khoảng 23 tỷ USD tiền mặt và vừa bán bớt cổ phần tại T-Mobile để thu thêm 4,8 tỷ USD. Với tài sản ròng khổng lồ và nền tảng tài chính vững chắc, Masayoshi Son rõ ràng còn nhiều đạn dược cho cuộc chơi AI dài hơi mà ông xem là “sứ mệnh cả đời”.