Bọ cuộn tròn có tên khoa học là Armadillidium vulgare, thuộc họ chân đều – cùng họ với cua và tôm, chứ không phải là côn trùng như nhiều người lầm tưởng. Tại Mỹ có khoảng 12 loài bọ cuộn tròn sinh sống ở các khu vực ẩm, tối và mát mẻ, chủ yếu ở miền Bắc và Trung. Đây là loài giáp xác duy nhất sống hoàn toàn trên cạn, theo Đại học Kentucky.
Những con bọ nhỏ xíu này thường sống dưới lớp lá mục, thân cây mục nát hoặc ẩn mình trong đất ẩm. Khi gặp nguy hiểm, chúng cuộn tròn thành hình cầu để tự vệ – một hành vi gọi là conglobation.
Điều đặc biệt ở bọ cuộn tròn là chế độ ăn “rác hữu cơ” của chúng – gồm lá khô, thực vật chết, xác động vật, thậm chí cả… phân! Nhờ hệ vi sinh vật trong ruột, chúng có thể phân hủy các chất hữu cơ này và tái tạo lại khoáng chất cho đất. Đây là một quá trình rất quan trọng trong việc duy trì độ màu mỡ tự nhiên của đất.
Chúng không chỉ giúp đất thêm dinh dưỡng mà còn làm giảm lượng kim loại nặng tồn dư trong đất. Các nghiên cứu cho thấy, bọ cuộn tròn có khả năng hấp thụ những chất độc như chì, cadimi, asen – sau đó “khóa” chúng lại trong cơ thể bằng cách kết tinh, làm giảm độc tính trong môi trường xung quanh.
Một số người lo ngại bọ cuộn tròn có thể gặm chồi non của rau quả trong vườn. Điều này có thể xảy ra, nhưng rất hiếm khi gây hại nghiêm trọng, vì chúng ưa sống nơi ẩm ướt hơn là phá hoại cây trồng. Trên thực tế, nếu bạn thấy nhiều bọ cuộn tròn trong vườn, đó là dấu hiệu cho thấy đất đang màu mỡ và hệ sinh thái hoạt động tốt.
Thay vì lo lắng hay tiêu diệt bọ cuộn tròn, bạn có thể xem chúng là người bạn đồng hành thầm lặng trong hành trình làm vườn. Nhờ khả năng phân hủy rác hữu cơ và làm sạch đất nhiễm độc, những sinh vật nhỏ bé này đang góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững ngay trong chính khu vườn của bạn.