Amazon hé lộ những công việc mới của con người trong kỷ nguyên AI

Trong làn sóng AI lan rộng, ngành công nghệ đang chia thành hai luồng suy nghĩ về tương lai của người lao động. Một bên cho rằng phần lớn công việc – trừ những vị trí như nhà đầu tư – sẽ bị thay thế hoàn toàn bởi trí tuệ nhân tạo. Bên còn lại tin rằng robot sẽ đảm nhận những công việc nhàm chán, nặng nhọc, còn con người sẽ chuyển sang những công việc mới, có tính sáng tạo và kỹ năng cao hơn.

Amazon mới đây đã cho thấy họ nghiêng về kịch bản thứ hai khi công bố robot Vulcan – loại máy có khả năng “cảm nhận” và hỗ trợ trong nhà kho. Theo CEO Andy Jassy, Vulcan được thiết kế để xử lý những nhiệm vụ khó khăn về mặt thể chất, giúp môi trường làm việc an toàn hơn cho con người và mở ra cơ hội đào tạo kỹ năng mới trong bảo trì robot.

Robot Vulcan có thể lấy hàng từ những vị trí cao hoặc thấp trong kho, giảm gánh nặng cho công nhân vốn phải trèo lên xuống liên tục. Con người vẫn đóng vai trò lấy các mặt hàng ở vị trí trung gian hoặc những món mà robot chưa thể xử lý hiệu quả.

Điểm đáng chú ý là Amazon không chỉ giới thiệu robot mới, mà còn công bố chương trình đào tạo lại nhân viên kho hàng để họ trở thành kỹ thuật viên robot – một phần trong kế hoạch chuyển đổi vai trò lao động khi công nghệ phát triển.

Theo Amazon, các robot hiện nay tham gia vào khoảng 75% số đơn hàng của khách và sự hiện diện của chúng đã tạo ra hàng trăm công việc mới như giám sát robot trên sàn, kỹ sư bảo trì tại chỗ, và nhiều vai trò khác. Tuy nhiên, công ty cũng thừa nhận rằng không phải ai cũng có thể – hoặc muốn – trở thành thợ máy cho robot. Việc chuyển đổi này không phải là một đổi một.

Dù vậy, sự hiện diện của chương trình đào tạo lại đã gửi một thông điệp quan trọng: trong kỷ nguyên AI, người lao động không nhất thiết bị loại bỏ, mà sẽ cần học cách vận hành, phối hợp và hỗ trợ robot – giống như cách con người từng học dùng máy tính để làm việc.

Một số chuyên gia thậm chí hình dung tương lai với các “giám sát viên tự động” thay cho nhân viên thu ngân, hoặc người điều hành robot nấu ăn thay cho đầu bếp truyền thống.

Dù vậy, viễn cảnh “toàn robot” có thể vẫn còn rất xa. Công nghệ như Amazon Go – từng được kỳ vọng thay đổi ngành bán lẻ – hiện vẫn hiếm hoi trong thực tế. Nhiều hệ thống, như việc theo dõi hành vi mua hàng qua video, cuối cùng lại cần đến… con người ở Ấn Độ để xử lý dữ liệu.

Do đó, dù robot và AI có thể thay đổi một phần công việc hiện tại, con người – đặc biệt là trong các lĩnh vực phổ thông như bán lẻ, nhà hàng, vận tải – vẫn sẽ đóng vai trò trung tâm trong hàng thập kỷ tới.