Xuất khẩu cà phê của Việt Nam đang trải qua giai đoạn thăng hoa hiếm có. Theo ước tính mới nhất từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, riêng tháng 8, cả nước xuất khẩu khoảng 95.000 tấn cà phê, đem lại doanh thu 429 triệu USD. Lũy kế 8 tháng, tổng lượng cà phê xuất khẩu đạt 1,2 triệu tấn, trị giá 6,42 tỷ USD, tăng 8,7% về lượng nhưng giá trị lại tăng tới 59,1% so với cùng kỳ năm trước.
Động lực chính đến từ giá xuất khẩu bình quân đang ở mức khoảng 5.580 USD/tấn, tức cao hơn gần 46,5% so với năm 2024. Sự tăng vọt này không phải ngẫu nhiên, mà phản ánh tình trạng mất cân đối cung – cầu trên thị trường thế giới. Các quốc gia sản xuất chủ lực như Brazil và Indonesia giảm sản lượng do ảnh hưởng nặng nề từ hiện tượng El Nino, trong khi nhu cầu tại các trung tâm tiêu thụ lớn như châu Âu và Bắc Mỹ không hề giảm sút.
Trong số đó, Đức, Italy và Tây Ban Nha trở thành ba điểm đến lớn nhất của cà phê Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch. Đây đều là những thị trường truyền thống nhưng nay còn tăng cường nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu rang xay đang leo thang. Đáng chú ý, một số thị trường mới nổi cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Mexico chứng kiến giá trị nhập khẩu cà phê Việt Nam tăng tới 91 lần chỉ trong 7 tháng, minh chứng cho xu hướng tiêu thụ cà phê Robusta ngày càng lan rộng. Ngược lại, Trung Quốc – vốn được kỳ vọng là thị trường tiềm năng – lại có mức tăng trưởng thấp nhất, chỉ 11,7%.
Không chỉ cà phê, nhiều mặt hàng nông – lâm – thủy sản khác cũng cho thấy tín hiệu tích cực. Xuất khẩu thủy sản trong tháng 8 đạt 950 triệu USD, đưa tổng kim ngạch 8 tháng lên 7,03 tỷ USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ. Ngành gỗ và sản phẩm gỗ đạt 1,45 tỷ USD trong tháng, lũy kế 8 tháng là 11,1 tỷ USD, tăng hơn 6%. Thị trường Mỹ tiếp tục dẫn đầu về nhập khẩu gỗ, chiếm hơn một nửa tổng giá trị, trong khi Nhật Bản và châu Âu duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số.
Dù vậy, không phải tất cả đều khởi sắc. Xuất khẩu gạo dù đạt 6,3 triệu tấn nhưng giá trị chỉ đạt 3,17 tỷ USD, giảm gần 18% do giá gạo bình quân sụt mạnh. Rau quả – từng là điểm sáng năm 2024 – cũng giảm 2,2%, chủ yếu vì xuất khẩu sang Trung Quốc chững lại. Chè và cao su tiếp tục chịu áp lực từ giá thấp và sức tiêu thụ hạn chế trên thị trường quốc tế.
Tính chung, kim ngạch xuất khẩu nông – lâm – thủy sản tháng 8 đạt 5,71 tỷ USD, giảm 3% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, cộng dồn 8 tháng, con số này đạt 45,37 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước. Trong đó, nông sản chiếm 24,4 tỷ USD, thủy sản hơn 7 tỷ USD, lâm sản gần 12 tỷ USD và chăn nuôi đạt hơn 410 triệu USD, tất cả đều cho thấy sự cải thiện.
Khu vực châu Á vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất, chiếm 43% tổng xuất khẩu, tiếp đến là châu Mỹ và châu Âu. Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản duy trì vai trò ba thị trường chủ lực. Tuy nhiên, châu Âu nổi lên như động lực quan trọng của ngành cà phê, nhờ nhu cầu ổn định và khả năng chi trả cao.
Trong bối cảnh nhiều mặt hàng nông sản khác gặp khó khăn, cà phê đang chứng tỏ sức bật mạnh mẽ. Giá cao kỷ lục kết hợp với nhu cầu ổn định giúp mặt hàng này trở thành điểm sáng nổi bật nhất trong xuất khẩu nông nghiệp năm nay. Nếu xu hướng này tiếp tục, cà phê có thể vượt qua nhiều ngành hàng truyền thống khác để đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng chung của toàn ngành.
Với lợi thế sản xuất Robusta lớn nhất thế giới và đang từng bước nâng cao chất lượng chế biến, cà phê Việt Nam không chỉ củng cố vị thế trên thị trường truyền thống mà còn mở rộng sang các thị trường mới tiềm năng. Đây chính là nền tảng để ngành cà phê hướng tới mục tiêu bứt phá trong cả năm, bất chấp những biến động khó lường của kinh tế toàn cầu.