Giá vàng lập đỉnh mới, chuyên gia cảnh báo rủi ro cho nhà đầu tư

Tại nhiều cửa hàng vàng lớn ở Hà Nội, tình trạng khan hiếm vàng miếng SJC và vàng nhẫn đã diễn ra suốt nhiều ngày. Người dân xếp hàng từ sáng sớm, nhưng không ít trường hợp ra về tay trắng vì hết hàng. Một số tiệm chỉ còn vàng nhẫn bán nhỏ giọt, thậm chí khách phải đặt trước và chờ đến tận cuối tháng 9 mới được nhận. Trong khi đó, vàng trang sức như kiềng, vòng, lắc lại ít người quan tâm do phải cộng thêm chi phí chế tác.

Câu chuyện của chị Thanh Hà, một người dân ở Hà Nội, phản ánh phần nào tâm lý đám đông. Khi chứng kiến giá vàng tăng dựng đứng, chị quyết định rút toàn bộ tiền tiết kiệm để mua vàng. Nhưng trên thực tế, ngay cả việc tìm được nơi bán vàng nhẫn cũng vô cùng khó khăn. Tại phố vàng Trần Nhân Tông, nơi vốn nổi tiếng là “thủ phủ vàng”, hầu hết cửa hàng đều treo biển hết vàng miếng. Một số ít cửa hàng có vàng nhẫn thì hạn chế số lượng bán ra cho mỗi khách hàng.

Chỉ trong hai ngày 3 và 4/9, sau kỳ nghỉ lễ dài, giá vàng miếng SJC đã nhảy vọt tới 3,3 triệu đồng/lượng. Các doanh nghiệp lớn như SJC, Doji hay Phú Quý đồng loạt niêm yết ở mức cao chưa từng có, dao động từ 132 – 134 triệu đồng/lượng. Vàng nhẫn cũng không kém cạnh khi tiến sát mốc 130 triệu đồng/lượng. Điều đáng nói là biên độ chênh lệch mua – bán bị đẩy lên rất cao, với vàng SJC khoảng 1,5 triệu đồng/lượng và vàng nhẫn tới 3 triệu đồng/lượng. Khoảng cách lớn này đồng nghĩa người mua đã có nguy cơ lỗ ngay khi vừa giao dịch.

Điều khiến thị trường thêm bất thường là giá vàng trong nước tăng “vượt trần” so với thế giới. Vào chiều 4/9, giá vàng quốc tế dao động quanh 3.540 USD/ounce, giảm so với phiên trước. Nếu quy đổi theo tỷ giá Vietcombank, mức giá này tương đương 113,2 triệu đồng/lượng, tức thấp hơn gần 20 triệu đồng/lượng so với giá trong nước. Đây là mức chênh lệch kỷ lục, phản ánh sự mất cân đối nghiêm trọng giữa thị trường nội địa và quốc tế.

Trước tình trạng này, giới chuyên gia liên tục phát đi khuyến nghị. Ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính – Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng tâm lý “giá còn tăng nữa” đang khiến nhiều nhà đầu tư mất đi sự tỉnh táo. Theo ông, thay vì dồn toàn bộ tiền vào vàng, mỗi người chỉ nên phân bổ một phần hợp lý nhằm tích lũy dài hạn. Đặc biệt, việc “lướt sóng” vàng trong ngắn hạn tiềm ẩn nhiều rủi ro, bởi biến động quá nhanh có thể khiến lợi nhuận mong muốn biến thành khoản lỗ chỉ trong chốc lát.

Ông Huy cũng nhận định việc bãi bỏ độc quyền vàng miếng và mở cửa cho các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất là bước đi chiến lược, giúp gia tăng nguồn cung và ổn định thị trường. Tuy nhiên, quá trình này cần thời gian để hoàn thiện hệ thống giám sát, xây dựng niềm tin xã hội, nên tác động tích cực chưa thể hiện ngay. Trong ngắn hạn, tâm lý khan hiếm vẫn chi phối mạnh, khiến giá vàng nội địa tiếp tục leo thang.

Các chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược và cạnh tranh phân tích thêm: giá vàng toàn cầu biến động mạnh do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố quốc tế, trong đó nổi bật là xung đột địa chính trị, chính sách thuế quan của Mỹ và xu hướng suy yếu của đồng USD. Khi đồng bạc xanh mất giá so với các đồng tiền chủ chốt, vàng trở thành kênh trú ẩn an toàn được giới đầu tư ưa chuộng. Điều này góp phần đẩy giá vàng thế giới liên tục lập đỉnh, qua đó tác động mạnh đến thị trường trong nước.

Trên thực tế, kể từ đầu năm 2025, giá vàng đã phá kỷ lục tới 30 lần. Riêng trong tuần đầu tháng 9, giá vàng quốc tế vượt mốc 3.500 USD/ounce, có thời điểm chạm 3.569 USD/ounce – mức cao nhất kể từ tháng 4. Các ngân hàng lớn như Morgan Stanley, Commerzbank hay UBS đều dự báo giá vàng có thể tiếp tục tăng thêm từ 10% và hướng tới mốc 3.900 USD/ounce trong trung hạn.

Mặc dù vậy, không ít chuyên gia cảnh báo sự leo thang của vàng cũng đồng nghĩa với việc dòng tiền trong xã hội có xu hướng chảy ra khỏi sản xuất, kinh doanh để tìm nơi trú ẩn an toàn. Đây là nguy cơ dẫn tới “vàng hóa” nền kinh tế, gây mất cân đối trong cơ cấu đầu tư, và đi ngược lại nỗ lực của Chính phủ suốt nhiều năm qua nhằm hạn chế tác động tiêu cực từ vàng đến hệ thống tài chính.

Trong bối cảnh này, lời khuyên chung dành cho nhà đầu tư là bình tĩnh quan sát, không chạy theo tâm lý đám đông. Việc mua vàng tích lũy dài hạn vẫn có thể xem là lựa chọn hợp lý, nhưng cần phân bổ tỷ trọng phù hợp và chuẩn bị sẵn kịch bản ứng phó khi giá vàng đảo chiều. Ngược lại, những quyết định “tất tay” theo trào lưu rất dễ khiến nhiều người phải trả giá đắt.

Giá vàng đang ở vùng “nhạy cảm”, mọi dự đoán đều tiềm ẩn sai số lớn bởi tình hình thế giới còn nhiều biến động khó lường. Một thông tin bất lợi về địa chính trị hay chính sách tiền tệ của Mỹ đều có thể khiến thị trường đảo chiều nhanh chóng. Do đó, sự thận trọng lúc này không chỉ bảo vệ tài sản của từng nhà đầu tư mà còn góp phần giữ cho dòng tiền xã hội ổn định, tránh rủi ro bong bóng vàng có thể tác động tiêu cực đến nền kinh tế.