Vắc-xin zona thần kinh có thể là vũ khí bí mật chống lại bệnh tim

Các nhà khoa học Hàn Quốc vừa công bố một phát hiện đáng chú ý: tiêm vắc-xin phòng bệnh zona thần kinh không chỉ giúp tránh được cơn đau đớn do virus gây ra, mà còn giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim, đột quỵ và suy tim.

Nghiên cứu do các chuyên gia thuộc Đại học Kyung Hee thực hiện, được công bố trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu hôm thứ Hai. Họ đã phân tích hồ sơ y tế của hơn một triệu người Hàn Quốc từ năm 2012 – thời điểm vắc-xin zona lần đầu được triển khai tại quốc gia này.

Vắc-xin giúp giảm nguy cơ tim mạch tới 26%

Kết quả nghiên cứu cho thấy, người được tiêm vắc-xin zona giảm 23% nguy cơ mắc bệnh tim mạch nói chung, giảm 26% nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch nghiêm trọng như đau tim hoặc đột quỵ, và giảm 26% nguy cơ suy tim.

Hiệu quả bảo vệ rõ rệt nhất trong 2 đến 3 năm sau tiêm, nhưng vẫn có thể kéo dài đến 8 năm. Đặc biệt, những người đàn ông, người có sức khỏe yếu hoặc sống ở vùng thu nhập thấp được hưởng lợi nhiều hơn từ vắc-xin.

Tiến sĩ Sooji Lee, tác giả nghiên cứu, chia sẻ: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy vắc-xin không chỉ giúp phòng bệnh zona mà còn có thể mang lại lợi ích cho tim mạch. Do được thực hiện trên một nhóm dân số rộng, kết quả này có thể áp dụng ở quy mô lớn.”

Zona thần kinh – không chỉ là bệnh ngoài da

Bệnh zona thần kinh do virus varicella zoster gây ra – cũng chính là virus từng gây bệnh thủy đậu khi còn nhỏ. Sau khi cơ thể khỏi thủy đậu, virus không biến mất mà “ngủ yên” trong cơ thể suốt nhiều năm. Khi hệ miễn dịch yếu đi, virus có thể tái hoạt động, gây nên zona – một bệnh với triệu chứng đau rát và nổi mẩn, đôi khi kéo dài nhiều tuần và có thể gây đau thần kinh kéo dài suốt đời.

Trước đây, zona chủ yếu được xem là căn bệnh khó chịu về da và thần kinh, nhưng các nghiên cứu gần đây đã liên kết zona với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, bao gồm mất trí nhớ, Alzheimer và bệnh tim mạch.

Vì sao vắc-xin lại có tác dụng bảo vệ tim?

Mặc dù nghiên cứu chỉ mang tính quan sát (chưa thể chứng minh quan hệ nhân quả), nhưng các nhà khoa học đưa ra một số giả thuyết: virus zona có thể gây viêm, làm tổn thương mạch máu, hình thành cục máu đông – tất cả đều là yếu tố nguy cơ của bệnh tim. Ngoài ra, tổn thương dây thần kinh do zona gây ra cũng có thể ảnh hưởng đến nhịp tim.

Còn loại vắc-xin mới hơn thì sao?

Nghiên cứu hiện tại chỉ dựa trên vắc-xin Zostavax – loại cũ sử dụng virus sống giảm độc lực. Hiện nay, vắc-xin Shingrix – một phiên bản mới chỉ dùng protein của virus – đang dần thay thế Zostavax vì hiệu quả phòng zona cao hơn.

Nhóm của tiến sĩ Lee đang chuẩn bị mở rộng nghiên cứu để xem liệu Shingrix có thể mang lại lợi ích tương tự, thậm chí vượt trội hơn trong việc bảo vệ sức khỏe tim và não.

Dù chưa có kết luận cuối cùng về cơ chế, nhưng nếu chỉ với một mũi tiêm giúp tránh zona và đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh tim và sa sút trí tuệ, thì vắc-xin zona xứng đáng được xem là một biện pháp phòng bệnh "đa năng" đáng lưu tâm.