SpO2 là gì và nó quan trọng như thế nào?

Trời đất có ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ), quân tử có ngũ đức (nhân, nghĩa, lễ, trí, tín), đời có ngũ phúc (phú, quý, thọ, khang, ninh)… thì trong y học có 5 chỉ số, gọi là “dấu hiệu sinh tồn” (Vital Signs) gồm nhiệt độ, mạch, huyết áp, nhịp thở và SpO2.

“Dấu hiệu sinh tồn” giúp bác sĩ có thể đánh giá tình trạng bệnh tình của bệnh nhân. Về nhiệt độ, mạch, huyết áp, nhịp thở thì cơ bản chúng mình đều hiểu, chỉ còn cái SpO2 là nghe hơi lạ, chính vì lạ nên Anh Ba phải vén mây hạ phàm cào phím cung cấp kiến thức tránh trường hợp có đứa lợi dụng chỉ số SpO2 lòe bịp cộng đồng làm anh em ngu ngơ há mồm kinh ngạc.

Saturation of peripheral oxygen (SpO2) là “độ bão hòa oxy trong máu ngoại vi” – trời ơi khó hiểu quá. Thật ra nôm na có thể hiểu là nồng độ oxy trong máu.

Cơ thể là quốc gia thì mạch máu là đường quốc lộ. Oxy là sự sống, cái này ai cũng biết – Khi chúng ta hít thở, oxy sẽ đi vào phổi. Người vận chuyển có tên Hemoglobin (thành phần chính của hồng cầu) sẽ vận chuyển oxy từ phổi đến mọi nơi trong cơ thể để đảm bảo duy trì sự sống. Giống như container phải có cái đầu kéo, “đầu kéo” hemoglobin (Hb) kết hợp với “thùng hàng” oxy tạo thành “xe đầu kéo” HbO2 để lên đường.

Một phân tử (đầu kéo) hemoglobin có thể kết hợp với 4 phân tử (thùng hàng) oxy, khi đã gắn đủ 4 phân tử oxy được gọi là “bão hòa oxy”. Đồng bào đã hiểu chưa?

Thiết bị đo SpO2 như một cái kẹp nhựa gắp nhẹ vào đầu ngón tay bệnh nhân (không xâm lấn cơ thể), nó phát ra và sau đó sẽ hấp thụ một sóng ánh sáng khi chúng truyền qua các mạch máu tại các đầu ngón tay. Vì sao phải là đầu ngón tay? Đơn giản vì nơi đó tập trung nhiều mạch máu.

Bác sĩ không phải là thầy bói, cũng không phải là thánh nhân phán đâu trúng đó – họ chỉ là những người bình thường được đào tạo bài bản, chính quy và nghiêm túc để đọc được các chỉ số cần thiết liên quan đến cơ thể bệnh nhân từ đó phán đoán và đưa ra hướng điều trị.

SpO2 là chỉ số sống cơ bản đầu tiên trong theo dõi bệnh nhân hồi sức cấp cứu. Thông qua chỉ số SpO2 được máy SpO2 hiển thị, bác sĩ có thể đánh giá được tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, đặc biệt là đối với những người bệnh phải thở máy hoặc thở oxy.

Thang đo chỉ số SpO2 tham khảo như sau

• Từ 97 – 99%: Chỉ số oxy trong máu tốt;
• Từ 94 – 96%: Chỉ số oxy trong máu trung bình, cần thở thêm oxy;
• Từ 90% – 93%: Chỉ số oxy trong máu thấp, cần xin ý kiến của bác sĩ chủ trị;
• Dưới 92% không thở oxy hoặc dưới 95% có thở oxy: Dấu hiệu suy hô hấp rất nặng;
• Dưới 90%: Biểu hiện của một ca cấp cứu trên lâm sàng.

Nói đến đây thì ai cũng hiểu thiếu oxy máu (hạ chỉ số SpO2) là tình trạng rất nguy hiểm. Như một đất nước thiếu giao thông vận tải, lúc này não, gan, nội tạng và nhiều cơ quan khác trên cơ thể sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực.

Nói chung là từ 30-180 giây thiếu oxy sẽ mất ý thức; sau 1 phút, tế bào não bắt đầu chết; sau 3 ba phút, nơ-ron bị tổn thương nhiều hơn kéo theo di chứng nếu may mắn thoát hiểm. Sau 5 phút, cái chết sắp xảy ra; sau 10 phút, hôn mê và chắc chắn có di chứng tổn thương não lâu dài, sau 15 phút, không thể nào cứu sống.

Dịch bệnh xảy ra, hệ thống y tế nói chung và cấp cứu người có triệu chứng nặng do COVID-19 nói riêng đang hoạt động hết công suất.

Xe cấp cứu, máy móc và các công nghệ hiện đại nhất trong khả năng có thể đã được các bệnh viện sử dụng.

Đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng được bố trí trong tuyến phòng thủ sau cùng để giành giật sự sống cho bệnh nhân từ tay thần chết là những cá nhân kiệt xuất về chuyên môn, giàu kinh nghiệm và thâm niên công tác. Có thể nói họ là những siêu anh hùng trong trận chiến này và vinh dự mang nặng trên vai niềm tin của toàn dân tộc.

Chỉ cần vài phút lực lượng y tế, công an, quân đội, tình nguyện viên ngừng hoạt động là xã hội lập tức đứt gẫy liền. Còn bọn bốc phét, tinh tướng, trơ trẽn trên mạng câu like bỗng dưng ngưng thở ngày nào thì xã hội lại thêm bình yên ngày đó. Nói để thấy bên nào là ngọc ngà, bên nào là rác rưởi.

Anh chị hãy làm sạch môi trường mạng của mình bằng cách không tương tác, không chia sẻ, không lan tỏa và chặn hết những năng lượng tiêu cực này.

Đừng tranh luận với hy vọng chúng nó biết lắng nghe và thay đổi. Sẽ tốn công vô ích mà thôi.

Kỳ vọng giáo dục lại loại người suốt ngày lên mạng chửi chính quyền, chửi ngành y tế, chửi công an, bộ đội, chửi những người tuyến đầu vất vả, chửi những tình nguyện viên tăng cường khắp nơi hỗ trợ địa phương mình… môn đạo đức, thì thà dạy chó làm toán có khi còn dễ hơn.

Nguồn FB Nguyen Khanh (Anh Ba Sài Gòn)