Nguồn gốc romantasy

Romantasy xuất phát từ đâu?

Romantasy không phải một thể loại hoàn toàn mới; nó là kết quả của nhiều tầng ảnh hưởng kéo dài hàng thế kỷ. Ngay từ thời trung đại, văn chương phương Tây đã có sự kết hợp sơ khai giữa yếu tố lãng mạn và phiêu lưu. Những câu chuyện về hiệp sĩ, rồng, phép thuật và tình yêu không hồi đáp—điển hình như Arthurian Legends—khiến người đọc bước vào không gian thần thoại mà ở đó tình cảm cá nhân luôn song hành cùng thử thách mang màu sắc siêu nhiên.

Tuy chưa mang tên gọi romantasy, các yếu tố nền tảng của thể loại này đã được gieo mầm: một thế giới vượt khỏi hiện thực, những nhân vật vừa chiến đấu vừa yêu, và những mối tình bị chi phối bởi số phận, lời nguyền hoặc quyền lực ma thuật.

Fantasy hiện đại và bước chuyển quan trọng

Thế kỷ 20 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của fantasy với Tolkien, C. S. Lewis hay Ursula K. Le Guin. Tuy các tác phẩm này tập trung vào xây dựng thế giới, hành trình, triết lý và ít nhấn mạnh chủ đề lãng mạn, chúng đã tạo ra bộ khung vững chắc để romantasy ra đời:

• Một thế giới đồ sộ, có quy luật riêng
• Hệ thống phép thuật
• Nền văn hóa, dân tộc, vương quốc được cấu trúc đầy đủ
• Những cuộc chiến liên quan đến quyền lực và định mệnh

Khi fantasy trở nên phổ biến, các tác giả trẻ nhận ra rằng không gian này còn đủ rộng để dung chứa những câu chuyện tình cảm sâu sắc. Romance – vốn là thể loại thống trị thị trường xuất bản suốt nhiều thập kỷ – bắt đầu len vào fantasy, tạo nên sự pha trộn tự nhiên.

Romance phát triển và sự xuất hiện của "fantasy romance"

Từ những năm 1970–1990, fiction romance bước vào thời kỳ mở rộng. Đây là giai đoạn tiểu thuyết tình cảm hiện đại khẳng định vị thế trên thị trường, thu hút lượng độc giả khổng lồ. Việc romance trở nên đa dạng và dễ tiếp cận khiến nhiều tác giả muốn thử nghiệm kết hợp với fantasy.

Phong trào “fantasy romance” ra đời từ đây – một nhánh phụ trong đó yếu tố tình cảm giữ vai trò trọng tâm, còn thế giới giả tưởng đóng vai trò nền. Tuy nhiên, fantasy romance chưa thật sự bùng nổ bởi thị trường vẫn bị phân mảnh: sách fantasy hướng đến độc giả thích thế giới đồ sộ, trong khi romance khai thác cảm xúc riêng tư.

Romantasy xuất hiện để lấp khoảng trống này.

Sự trỗi dậy của romantasy trong thế kỷ 21

Thể loại romantasy – với tên gọi hiện đại – được định hình rõ ràng từ những năm 2000, khi các tác phẩm dành cho giới trẻ (YA) trở thành trào lưu. Những bộ truyện gắn kết tình yêu và yếu tố siêu nhiên đã tạo ra cú nổ lớn:

• Twilight (Stephenie Meyer)
• The Hunger Games (Suzanne Collins)
• Divergent (Veronica Roth)

Dù mức độ fantasy trong các tác phẩm này khác nhau, chúng có điểm chung: tình yêu là chất xúc tác quan trọng, còn bối cảnh thế giới lại chứa nguy hiểm, quyền lực và những điều vượt ngoài đời thực.

Sự kết hợp này khiến romantasy trở thành lựa chọn hoàn hảo cho độc giả trẻ: vừa lãng mạn, vừa kịch tính.

BookTok và cú bật mang tính cách mạng

Romantasy bùng nổ thực sự sau năm 2020, đặc biệt nhờ BookTok. Các video ngắn giới thiệu sách, trích dẫn những phân đoạn gây “tim loạn nhịp”, hoặc hình ảnh fanart hoành tráng đã tạo ra hiệu ứng dây chuyền khiến thể loại này lan rộng chưa từng có.

Những bộ sách như:

• A Court of Thorns and Roses (Sarah J. Maas)
• Fourth Wing (Rebecca Yarros)
• From Blood and Ash (Jennifer L. Armentrout)

đã trở thành biểu tượng của làn sóng romantasy mới, với lượng người hâm mộ khổng lồ và doanh số lập kỷ lục.

Đây là thời điểm romantasy chính thức được xem như một thể loại độc lập, không còn bị gộp chung vào fantasy hay romance.

Vì sao romantasy có sức hút lâu dài?

Sức mạnh của romantasy nằm ở khả năng tạo nên trải nghiệm kép: cảm xúc của tình yêu và sự trốn thoát vào thế giới độc đáo. Độc giả không chỉ dõi theo hành trình lãng mạn mà còn được hòa mình vào:

• Xung đột quyền lực
• Phép thuật
• Bí ẩn lịch sử
• Những cuộc chiến sinh tử

Sự cân bằng giữa hai yếu tố này cho phép romantasy tiếp cận nhiều đối tượng: người thích fantasy có thêm chiều sâu cảm xúc, còn người thích romance lại có không gian mới mẻ để chìm đắm.