Một vùng biển đang lạnh dần giữa lúc Trái Đất nóng lên

“Lỗ lạnh” giữa biển nóng

Trong bản đồ nhiệt toàn cầu với màu cam đỏ rực, một vùng nước xanh lạnh nổi bật xuất hiện ở phía nam Greenland, trải dài tới gần Ireland. Khu vực này được giới khoa học gọi là “vùng lạnh Bắc Đại Tây Dương” (North Atlantic Warming Hole) – hay dân dã hơn là “cục lạnh” (cold blob).

Dù hầu hết đại dương trên thế giới đang ấm lên do biến đổi khí hậu, vùng lạnh này lại có xu hướng mát dần. Và theo một nghiên cứu mới công bố trên Journal of Climate, hiện tượng này có thể trở nên rõ rệt hơn từ năm 2040, kéo dài ít nhất tới năm 2070.

Gió yếu khiến biển… lạnh hơn

Theo nhóm nghiên cứu do giáo sư Kay McMonigal từ Đại học Alaska Fairbanks dẫn đầu, nguyên nhân chính là sự thay đổi trong hướng và cường độ gió.

Thông qua mô hình máy tính, các nhà khoa học giả lập hai kịch bản: một kịch bản có sự thay đổi gió, một không. Cả hai đều sử dụng dữ liệu lịch sử từ năm 1850 đến 2014 và giả định mức phát thải khí nhà kính tương đối cao trong tương lai.

Kết quả cho thấy, từ khoảng năm 2040, gió sẽ yếu hơn, làm giảm mức độ khuấy trộn của đại dương. Điều này khiến nước ấm từ tầng sâu không còn dễ dàng trồi lên bề mặt, dẫn đến nước mặt lạnh hơn bình thường.

Không dừng lại ở đó, nước lạnh này còn lan rộng nhờ dòng hải lưu, kéo theo sự mát mẻ đến nhiều khu vực khác của Bắc Đại Tây Dương.

Tác động lớn đến châu Âu

Vùng lạnh Bắc Đại Tây Dương không chỉ là “vấn đề địa phương”. Theo các nhà khoa học, sự lạnh đi ở đây có thể ảnh hưởng tới dòng tia phản lực Bắc Đại Tây Dương (jet stream) – một yếu tố quan trọng điều phối thời tiết châu Âu.

Nếu jet stream bị ảnh hưởng, nhiệt độ, lượng mưa và kiểu thời tiết ở châu Âu có thể thay đổi theo cách khó lường. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng các mô hình dự báo khí hậu chính xác.

“Có rất nhiều tác động tiềm tàng đến thời tiết, nhất là ở châu Âu,” giáo sư McMonigal nhấn mạnh. “Nếu muốn dự báo tốt, chúng ta phải tính đến yếu tố gió.”

Không phải lạnh là tốt

Mặc dù nghe có vẻ dễ chịu trong bối cảnh trái đất đang nóng dần lên, nhưng sự lạnh đi bất thường ở một khu vực trong hệ thống khí hậu toàn cầu không phải là dấu hiệu tích cực. Nó có thể gây ra mất cân bằng, ảnh hưởng chuỗi tuần hoàn nhiệt, mưa và mùa màng.

Các nhà khoa học hiện đang tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn tác động dài hạn của vùng lạnh này đối với toàn bộ khí hậu hành tinh.