Lý do khiến cua ẩn sĩ trở nên gan dạ hơn? Nhờ… lông trên càng!

Nếu bạn từng nhìn thấy những chú cua ẩn sĩ ở bờ biển hay bể nuôi, chắc hẳn bạn biết chúng rất hay cảnh giác. Giống như rùa, chúng sẽ rút mình vào vỏ khi cảm thấy bị đe dọa. Nhưng sau khi hết hoảng sợ, cua sẽ dùng các cơ quan cảm giác để kiểm tra xem xung quanh có an toàn không trước khi thò mình ra ngoài.

Một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Proceedings of the Royal Society B chỉ ra rằng, loài cua ẩn sĩ phổ biến Pagurus bernhardus dùng những chiếc lông siêu nhỏ gọi là sensilla mọc trên càng để “cảm nhận” môi trường. Những con cua có càng nhiều sensilla thường lấy lại bình tĩnh nhanh hơn và sẵn sàng mạo hiểm hơn sau khi bị hoảng sợ.

Ari Drummond, nhà sinh vật biển tại Đại học Plymouth (Anh), cho biết cô rất tò mò về cách những con cua này sử dụng càng và râu của mình để thăm dò môi trường. Nhóm nghiên cứu của cô đã ghi lại phản ứng của từng con cua khi bị giật mình trong phòng thí nghiệm, sau đó đợi cua lột xác để thu thập phần vỏ càng bị rụng. Dưới kính hiển vi điện tử, họ đếm được số lượng sensilla trên bề mặt càng mà không phải cắt bỏ chân cua sống.

Kết quả cho thấy những con cua gan dạ nhất thường có nhiều sensilla hơn trên càng. Nhờ có nhiều sensilla, chúng thu thập thông tin tốt hơn, từ đó quyết định nhanh hơn rằng môi trường xung quanh không có nguy hiểm.

Điều thú vị là mối liên hệ giữa số lượng cơ quan cảm giác và mức độ gan dạ khiến các nhà khoa học đưa ra khái niệm mới tên là “hội chứng đầu tư giác quan” (sensory investment syndrome). Ý tưởng này nói rằng sự khác biệt trong tính cách động vật có thể bắt nguồn từ việc chúng “đầu tư” vào khả năng cảm nhận thế giới như thế nào.

Mark Briffa, đồng tác giả nghiên cứu, chia sẻ rằng các loài động vật cùng một loài vẫn có thể khác nhau rõ rệt về hành vi. Kết quả này cho thấy, ở cua ẩn sĩ, sự khác biệt đó có thể bắt nguồn từ khả năng cảm nhận môi trường. Điều này có thể áp dụng để nghiên cứu nhiều loài động vật khác.

Drummond kết luận rằng hiểu rõ động vật phát hiện thông tin gì, cách chúng xử lý và phản ứng ra sao sẽ càng quan trọng trong bối cảnh môi trường tự nhiên và các loài đang chịu tác động ngày càng lớn từ con người.