Một công ty tại Trung Quốc đã vấp phải làn sóng phản đối dữ dội khi ban hành chính sách sa thải những nhân viên chưa lập gia đình. Mặc dù đã nhanh chóng rút lại quy định này, sự việc vẫn làm dấy lên nhiều tranh luận về quyền tự do cá nhân trong môi trường làm việc.
Tập đoàn hóa chất Shuntian, có trụ sở tại tỉnh Sơn Đông, đã trở thành tâm điểm chỉ trích sau khi yêu cầu toàn bộ nhân viên độc thân hoặc đã ly hôn trong độ tuổi từ 28-58 phải kết hôn trước tháng 9/2024. Những ai không tuân thủ sẽ phải viết bản kiểm điểm và có nguy cơ bị sa thải. Chính sách này được đưa ra vào tháng 1/2024, với mục tiêu nâng cao tỷ lệ kết hôn trong bối cảnh dân số Trung Quốc đang suy giảm. Ban lãnh đạo công ty còn nhấn mạnh rằng những ai từ chối lập gia đình là "thiếu trách nhiệm" với đồng nghiệp và xã hội.
Theo quy định nội bộ, nhân viên chưa kết hôn buộc phải báo cáo tình trạng quan hệ của mình vào cuối tháng 3. Nếu không có tiến triển, họ sẽ bị giám sát chặt chẽ hơn đến tháng 6. Đến hạn chót vào tháng 9, những ai vẫn còn độc thân sẽ chính thức bị sa thải. Công ty cũng viện dẫn các giá trị truyền thống để biện minh cho chính sách này. Trong một thông báo nội bộ, họ viết: “Không kết hôn là thiếu trung thành. Không nghe lời cha mẹ là đi ngược đạo hiếu. Sống độc thân là ích kỷ, không quan tâm đến kỳ vọng của đồng nghiệp.”
Tập đoàn Shuntian được thành lập vào năm 2001 và nằm trong danh sách 50 doanh nghiệp lớn nhất tại thành phố Lâm Nghi. Ngay sau khi chính sách này được công bố, công ty đã đối mặt với làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng mạng. “Công ty này nghĩ mình là ai mà ép buộc nhân viên kết hôn?” – Một người dùng bình luận. “Nếu họ thật sự sa thải nhân viên vì lý do này, chỉ cần kiện là sẽ thắng!” – Một ý kiến khác nhấn mạnh. “Hôm nay ép cưới, ngày mai lại ép sinh con?” – Một người khác mỉa mai.
Trước sức ép dư luận, Cục An sinh Xã hội và Nhân lực địa phương đã vào cuộc điều tra vào ngày 13/2. Kết quả là công ty buộc phải hủy bỏ chính sách này và cam kết không sa thải nhân viên chỉ vì tình trạng hôn nhân.
Dữ liệu cho thấy số cặp kết hôn tại Trung Quốc năm 2023 chỉ đạt 6,1 triệu, giảm 20,5% so với năm trước đó. Dù tỷ lệ sinh có dấu hiệu nhích nhẹ với 9,54 triệu trẻ sơ sinh vào năm ngoái, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với mức lý tưởng để duy trì dân số. Một số địa phương đã tung ra các biện pháp khuyến khích kết hôn và sinh con. Chẳng hạn, một thành phố thuộc tỉnh Sơn Tây thưởng 1.500 NDT (khoảng 200 USD) cho phụ nữ dưới 35 tuổi và đàn ông khi kết hôn lần đầu.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những biện pháp này không thể thay đổi thực tế rằng giới trẻ ngày càng ngại lập gia đình vì áp lực kinh tế và công việc. Trong bối cảnh đó, những chính sách mang tính cưỡng ép như của Shuntian chỉ càng làm tăng thêm sự phản đối từ xã hội.