Trong bối cảnh thị trường tài sản số ngày càng phát triển và thu hút lượng lớn nhà đầu tư, cơ quan quản lý tài chính Việt Nam đã bắt đầu tính đến việc đưa ra khung thuế mới. Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), trong đó bổ sung quy định áp thuế với các loại thu nhập mới phát sinh, bao gồm chuyển nhượng Bitcoin, Ethereum và nhiều tài sản số khác.
Theo đề xuất, hoạt động chuyển nhượng tài sản số trên các sàn giao dịch được cấp phép sẽ bị áp mức thuế suất 0,1% trên giá trị mỗi lần giao dịch. Điểm đáng chú ý là quy định này không phân biệt nhà đầu tư lãi hay lỗ, tức chỉ cần phát sinh giao dịch, người tham gia đều phải nộp thuế. Cách tính này gần giống với cơ chế thuế đang áp dụng trên thị trường chứng khoán.
Ngoài tài sản số, nhóm “thu nhập khác” mà Bộ Tài chính muốn bổ sung còn bao gồm các khoản đến từ việc chuyển nhượng tên miền quốc gia “.vn”, tín chỉ carbon, chứng chỉ giảm phát thải, hoặc biển số ôtô trúng đấu giá. Đây được xem là bước mở rộng cơ sở thuế, giúp hệ thống thuế Việt Nam bắt kịp thực tiễn và tiến gần hơn với thông lệ quốc tế.
Hiện tại, Luật Thuế TNCN đang điều chỉnh 10 nhóm thu nhập chính như tiền lương, đầu tư vốn, chuyển nhượng bất động sản hay trúng thưởng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của kinh tế số, nhiều hình thức thu nhập mới xuất hiện, chưa được luật định rõ ràng. Việc bổ sung khung thuế cho tài sản số không chỉ đảm bảo tính công bằng giữa các loại hình đầu tư mà còn góp phần tăng thu ngân sách.
Trong trường hợp giao dịch tài sản số không được thực hiện trên sàn được cấp phép minh bạch, công khai, người nộp thuế vẫn phải chịu mức thuế TNCN 5% trên phần thu nhập vượt quá 20 triệu đồng/lần phát sinh. Đây là cơ chế tương tự đang áp dụng cho bản quyền hay nhượng quyền thương mại.
Đề xuất này được đánh giá là bước đi quan trọng trong tiến trình hợp pháp hóa và quản lý thị trường tài sản số tại Việt Nam. Trước đó, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó công nhận tài sản số là một loại hình tài sản hợp pháp. Song song, Bộ Tài chính đang chuẩn bị Nghị quyết thí điểm giao dịch tài sản số, cho phép Bitcoin và một số đồng tiền điện tử phổ biến khác được giao dịch trên sàn được cấp phép trong nước.
Với định hướng này, nhà đầu tư tại Việt Nam sẽ có khung pháp lý rõ ràng hơn để tham gia thị trường tiền số, nhưng đồng thời cũng phải tuân thủ nghĩa vụ thuế như với chứng khoán. Đây được xem là cách để vừa khuyến khích sự phát triển của kinh tế số, vừa kiểm soát rủi ro và tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.