
Trong vòng vài tháng trở lại đây, thị trường linh kiện toàn cầu rơi vào một trạng thái căng thẳng chưa từng thấy. Giá RAM và chip nhớ – vốn luôn chiếm tỉ trọng đáng kể trong chi phí sản xuất điện thoại và máy tính – đang tăng vọt với mức độ khiến cả doanh nghiệp lẫn người dùng “không kịp trở tay”.
Sự leo thang này không chỉ lan rộng trong các hợp đồng mua bán linh kiện giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, mà còn nhanh chóng tác động tới giá thành sản phẩm cuối cùng. Giới phân tích đánh giá đây có thể sẽ là đợt tăng giá dài và mạnh nhất trong nhiều năm gần đây, tạo ra một mặt bằng giá mới cho smartphone toàn cầu.
Từ quý 4 năm nay, các hãng sản xuất bộ nhớ lớn đã đồng loạt phát đi tín hiệu tăng giá một cách quyết liệt.
SK Hynix mở màn khi nâng giá DRAM và NAND thêm tới 30%. Chưa dừng lại, SanDisk gây bất ngờ khi tăng giá hợp đồng NAND thêm 50% – mức tăng một lần hiếm thấy trong lịch sử ngành.

Các con số từ TrendForce cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng này: Giá DRAM dành cho máy chủ có thể tăng tới 171,8% trong quý III/2026. Những lời than thở như “RAM tăng còn nhanh hơn vàng” đang xuất hiện khắp các diễn đàn công nghệ.
Ông Ni Huangzhong – Chủ tịch SCY – thừa nhận ông chưa từng chứng kiến đợt tăng giá đường cong dốc như vậy trong suốt hơn một thập kỷ làm việc. Có thời điểm, Samsung còn đẩy giá một số dòng bộ nhớ tăng hơn 60% chỉ trong thời gian ngắn.
Lý do của cơn bão này nằm ở sự bùng nổ chưa từng có của thị trường AI. Thế hệ máy chủ AI hiện tiêu tốn gấp 8 lần DRAM và gấp 3 lần NAND so với máy chủ truyền thống. Khi nhu cầu tăng đột biến, các hãng như Samsung, SK Hynix và Micron buộc phải chuyển công suất sang sản xuất chip HBM và DDR5 – những loại linh kiện có giá trị cao hơn.
Kết quả là lượng chip nhớ truyền thống dành cho smartphone lập tức bị thu hẹp. Theo TrendForce, tỷ trọng chip nhớ đời cũ trong điện thoại sẽ giảm mạnh từ 39% (2025) xuống 26% (2026).
Theo bà Wu Yating từ TrendForce, giá smartphone chắc chắn sẽ tăng theo đà leo thang của chip nhớ. Trong nửa cuối năm 2025 alone, giá bộ nhớ dành cho smartphone đã tăng hơn 50%, khiến nhiều hãng buộc phải nâng giá bán lẻ các mẫu máy mới.
Áp lực chi phí dự kiến sẽ còn lớn hơn trong năm 2026 khi cạnh tranh giữa smartphone và máy chủ AI cho nguồn cung trở nên gay gắt. Trong khi đó, chip nhớ đời cũ – vốn rẻ hơn – lại ngày càng khan hiếm do nhà sản xuất cắt giảm công suất.
Các tổ chức nghiên cứu cho rằng lượng smartphone và laptop xuất xưởng trong năm 2026 sẽ giảm nhẹ, phản ánh tâm lý thận trọng của cả hãng lẫn người tiêu dùng trong thời điểm giá thành tăng quá nhanh.
Ở chiều ngược lại, nhu cầu bộ nhớ cho máy chủ AI và điện toán đa dụng lại tăng mạnh, với mức dự báo từ 15% đến 70% tùy phân khúc. Điều này tiếp tục củng cố xu hướng “dồn lực cho AI”, càng đẩy smartphone vào thế khó khăn về nguồn cung.
Ông Ni Huangzhong cho rằng bộ nhớ đã vượt ra khỏi vai trò của một linh kiện tính năng – nó đang trở thành tài nguyên chiến lược trong cuộc đua AI. Khi doanh nghiệp dựa vào bộ nhớ để tối ưu chi phí tính toán, toàn bộ cấu trúc thị trường chip nhớ bị tái định hình.
Dù các hãng đang lên kế hoạch tăng đầu tư hơn 80% trong năm 2026, bà Wu Yating nhận định năng lực sản xuất mới sẽ không thể giúp thị trường hạ nhiệt ngay lập tức. Cloud providers lớn sẽ tranh mua mạnh mẽ, trong khi các hãng smartphone cỡ vừa và nhỏ phải tìm cách xoay sở linh hoạt hơn, thậm chí mua hàng từ thị trường giao ngay.
Kết luận của ông Ni rất rõ ràng: tình trạng thiếu hụt bộ nhớ sẽ còn kéo dài, đồng nghĩa với việc giá smartphone và PC khó có cơ hội hạ trong thời gian ngắn.