Game Gacha là gì? Hiểu đúng về trò chơi “may rủi” gây nghiện giới trẻ

Game Gacha là gì?

Game gacha là một thể loại trò chơi điện tử có sử dụng cơ chế "quay ngẫu nhiên" để người chơi có thể nhận được những phần thưởng như nhân vật, vũ khí, vật phẩm hoặc kỹ năng. Từ "gacha" xuất phát từ "gachapon" – loại máy bán đồ chơi tự động rất phổ biến tại Nhật Bản. Người chơi bỏ xu vào, xoay nút và nhận một quả capsule chứa một món đồ chơi ngẫu nhiên.

Chuyển thể cơ chế này vào thế giới game, các nhà phát triển đã tạo ra những trò chơi có yếu tố gacha như một hình thức "bốc thăm trúng thưởng". Người chơi sẽ sử dụng tài nguyên trong game (hoặc nạp tiền thật) để quay, hy vọng nhận được những vật phẩm hiếm hoặc nhân vật mạnh. Dù kết quả là ngẫu nhiên, yếu tố "may rủi" chính là điều khiến game gacha trở nên hấp dẫn và lôi cuốn.

Game Gacha hoạt động như thế nào?

Cốt lõi của mọi game gacha là xác suất. Người chơi sẽ sử dụng đơn vị quay – thường được gọi là "pull", "roll" hoặc "summon" – để thử vận may. Mỗi lượt quay sẽ cho ra kết quả hoàn toàn ngẫu nhiên, với cơ hội nhận được vật phẩm hiếm thường rất thấp, đôi khi chỉ dưới 1%.

Nguồn tài nguyên để quay gacha có thể đến từ phần thưởng trong game như hoàn thành nhiệm vụ, đăng nhập hằng ngày hoặc tham gia sự kiện. Tuy nhiên, để có được nhiều lượt quay liên tục, người chơi thường phải nạp tiền. Đây là cách mà nhiều trò chơi kiếm lợi nhuận, thông qua việc bán các gói "kim cương", "crystal", "primogem"...

Để giảm cảm giác thất vọng khi liên tục quay ra vật phẩm không mong muốn, một số game gacha có tích hợp cơ chế bảo hiểm (pity system). Ví dụ, sau 90 lượt quay không nhận được nhân vật cấp cao, hệ thống sẽ đảm bảo bạn sẽ có được một nhân vật hiếm ở lượt tiếp theo. Cơ chế này vừa duy trì sự công bằng, vừa khiến người chơi có thêm lý do để tiếp tục "quay cho đủ".

Vì sao game gacha dễ gây nghiện?

Game gacha có sức hút mạnh mẽ bởi nó khai thác trực tiếp vào tâm lý con người, đặc biệt là cảm giác chờ đợi và phần thưởng bất ngờ. Một cú "pull" trúng nhân vật hiếm có thể mang lại cảm giác phấn khích gần như "trúng số", từ đó khiến người chơi muốn quay thêm nữa để tìm lại cảm xúc ấy.

Ngoài ra, các trò chơi gacha thường xây dựng hệ thống sưu tập nhân vật hoặc vật phẩm phong phú, nhiều cấp độ. Điều này tạo nên tâm lý muốn sở hữu đủ bộ, hoặc cảm giác "bị bỏ lại phía sau" nếu bạn thiếu một nhân vật mạnh đang hot trong cộng đồng người chơi.

Không thể không nhắc đến yếu tố sự kiện giới hạn thời gian. Các nhà phát hành thường tung ra nhân vật mới hoặc vật phẩm cực hiếm chỉ có thể nhận được trong thời gian nhất định. Điều này kích hoạt cảm giác FOMO (fear of missing out – sợ bị bỏ lỡ), khiến người chơi “cắn răng” nạp tiền để quay trước khi sự kiện kết thúc.

Tất cả những yếu tố này kết hợp với nhau tạo nên một vòng lặp hấp dẫn nhưng nguy hiểm: quay – trúng – hưng phấn – muốn quay tiếp – nạp tiền – quay – và lặp lại.

Những tựa game gacha nổi bật hiện nay

Thể loại gacha không chỉ giới hạn trong game Nhật Bản mà đã lan rộng toàn cầu. Dưới đây là một số tựa game gacha nổi bật:

Genshin Impact: Game hành động thế giới mở với đồ họa đỉnh cao, hệ thống gacha cho phép quay nhân vật và vũ khí. Cơ chế chiến đấu linh hoạt, nội dung phong phú.

Honkai: Star Rail: Game nhập vai chiến đấu theo lượt đến từ miHoYo, nổi bật với hệ thống nhân vật đẹp, sâu và cốt truyện hấp dẫn. Người chơi quay để mở khóa nhân vật và kỹ năng chiến đấu.

Arknights: Game thủ thành có yếu tố chiến thuật sâu sắc, với cơ chế gacha xoay quanh các “operator” (nhân vật) chuyên dụng cho các vai trò khác nhau trong đội hình.

Fate/Grand Order: Một trong những tượng đài của game gacha tại Nhật Bản, với kho nhân vật được lấy cảm hứng từ các nhân vật lịch sử, thần thoại và truyền thuyết toàn cầu.

Gacha có phải là cờ bạc trá hình?

Câu hỏi này từng được tranh luận nhiều trong cộng đồng và cả giới lập pháp ở nhiều quốc gia. Xét về bản chất, gacha không giống hoàn toàn với cờ bạc vì bạn luôn nhận được một phần thưởng, không bao giờ trắng tay. Tuy nhiên, do phần thưởng có tính ngẫu nhiên, tỉ lệ thấp và có yếu tố tài chính, nhiều người cho rằng nó có tính chất giống cờ bạc.

Điều đáng lo ngại là người chơi trẻ tuổi – nhóm thường dễ bị cuốn hút bởi cảm giác hồi hộp, dễ bị kích thích cảm xúc và chưa có khả năng quản lý tài chính tốt. Do đó, nhiều quốc gia như Bỉ, Hà Lan, Trung Quốc đã đưa ra các quy định khắt khe hơn đối với game gacha, như yêu cầu công bố tỷ lệ, hạn chế độ tuổi, thậm chí cấm cơ chế gacha hoàn toàn trong một số trường hợp.

Có nên chơi game gacha?

Câu trả lời phụ thuộc vào cách bạn tiếp cận nó. Nếu bạn xem game gacha như một trò giải trí nhẹ nhàng, chơi vì đam mê, vì cốt truyện hoặc chiến thuật – thì hoàn toàn ổn. Nhưng nếu bạn bị cuốn vào việc phải có mọi nhân vật hiếm, không tiếc tiền để “quay bằng được”, thì đó là lúc cần dừng lại và xem xét lại mối quan hệ của mình với trò chơi.

Game gacha không xấu, nhưng không nên để nó điều khiển cảm xúc và ví tiền của bạn. Hãy đặt giới hạn chi tiêu, chỉ nạp trong khả năng tài chính và biết hài lòng với kết quả. Quan trọng hơn, hãy nhớ rằng, điều thú vị nhất của một trò chơi không nằm ở tỷ lệ rơi đồ – mà nằm ở trải nghiệm, sự gắn kết cộng đồng và cảm giác vui vẻ mỗi lần đăng nhập.