Chu Lai: “Mưa đỏ” là món nợ tôi gửi đến những người lính Thành cổ

Giữa cơn sốt văn hóa chưa từng thấy, khi tiểu thuyết Mưa đỏ in tái bản hàng chục nghìn bản và phim chuyển thể vượt mốc trăm triệu lượt thảo luận, nhà văn Chu Lai trở thành tâm điểm của những cuộc trò chuyện về ký ức chiến tranh. Trong buổi chia sẻ, ông nói ngắn gọn nhưng day dứt: “Tôi mang một món nợ với những người lính đã nằm lại ở Thành cổ Quảng Trị. Viết Mưa đỏ, là cách tôi trả món nợ ấy.”

Tác phẩm ra đời từ ý tưởng ông mang trong mình suốt hơn 40 năm. Với Chu Lai, chiến tranh không phải bức tranh đen trắng một chiều. Ông không muốn lặp lại mô-típ kẻ thù – đồng đội theo lối cũ, mà khắc họa chiến tranh bằng sự thật: máu, nước mắt, những phút yếu lòng, nhưng cũng đầy tình người. Nhân vật trong sách – từ người lính Cường, chỉ huy Quang, đến những bà mẹ mất con – đều mang bóng dáng con người thực, nhiều tầng cảm xúc.

Sự đa chiều ấy khiến Mưa đỏ vừa bi thương vừa nhân văn. Đặc biệt, chi tiết hai bà mẹ ở hai chiến tuyến cùng thả hoa xuống dòng Thạch Hãn trở thành biểu tượng của hòa giải và khát vọng hòa bình – một hình ảnh được đạo diễn điện ảnh phát triển thành trường đoạn lay động khán giả.

Ở phiên bản điện ảnh, Chu Lai giữ vai trò đồng biên kịch. Ông thừa nhận đã phải rút gọn nhiều tuyến nhân vật, chọn những chi tiết cô đọng nhất. Chính sự chắt lọc ấy, cùng góc nhìn sáng tạo của nữ đạo diễn trẻ, đã làm nên một bộ phim được giới trẻ đặc biệt yêu thích. “Khán giả khóc vì họ thấy sự thật. Không phải sự tô hồng, mà là máu, là nước mắt và cả giá trị của hòa bình hôm nay,” ông nói.

Bên cạnh điện ảnh, hiện tượng xuất bản của Mưa đỏ gây bất ngờ. Sau 9 năm, tác phẩm in tới 50.000 bản – con số hiếm thấy trên thị trường sách Việt. Chu Lai coi đây là tín hiệu cho thấy độc giả vẫn khao khát những cuốn sách chất lượng, giàu chiều sâu. Ông cho rằng, điện ảnh và văn học không tách biệt, mà bổ trợ cho nhau: một bộ phim hay sẽ kéo người xem tìm lại nguyên tác, còn một cuốn sách hay sẽ là nền tảng của những bộ phim giàu sức sống.

Khi được hỏi điều ông trân trọng nhất ở Mưa đỏ, Chu Lai đáp rằng đó không chỉ là câu chuyện về quá khứ, mà là bài học cho hôm nay. “Mưa đỏ là lời nhắc nhở mỗi chúng ta phải biết trân trọng hòa bình, để sống nhân ái và yêu thương nhau hơn.”

Với ông, niềm hạnh phúc lớn nhất là độc giả – những người trẻ hôm nay – đã khóc cùng Mưa đỏ. Và trong khoảnh khắc ấy, món nợ của người lính – nhà văn Chu Lai – phần nào đã được trả, bằng văn chương và bằng sự đồng cảm sâu xa.