‘Mưa đỏ’ tạo làn sóng từ phim ra sách

Khi bộ phim Mưa đỏ cán mốc 500 tỷ đồng chỉ sau 15 ngày công chiếu, giới làm phim lẫn khán giả đều choáng ngợp trước tốc độ tăng trưởng của một tác phẩm không có dàn sao phòng vé quen thuộc. Tuy nhiên, điều bất ngờ hơn cả chính là hiệu ứng dây chuyền lan sang lĩnh vực xuất bản, khiến tiểu thuyết gốc của Chu Lai trở thành một trong những đầu sách bán chạy nhất thời điểm hiện tại.

Trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, người ta dễ dàng bắt gặp những đoạn video chia sẻ cảm xúc sau khi xem phim kèm theo lời giới thiệu về tiểu thuyết Mưa đỏ. Nhiều bạn trẻ thừa nhận bộ phim đã khơi gợi cho họ sự tò mò, thôi thúc tìm đến cuốn sách để khám phá chi tiết và chiều sâu mà màn ảnh chưa truyền tải hết. Hiện tượng này nhanh chóng đẩy lượng đơn hàng tăng vọt, khiến nhiều nhà sách phải thông báo “cháy hàng” và hẹn khách chờ thêm nhiều ngày.

Nhà văn Chu Lai từng ấp ủ kịch bản phim Mưa đỏ từ hơn 15 năm trước, nhưng vì nhiều lý do, dự án không thể khởi động. Ông quyết định chuyển nó thành tiểu thuyết, xuất bản lần đầu năm 2016 và tái bản nhiều lần sau đó. Tác phẩm ngay từ khi ra mắt đã giành Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, song chỉ đến khi phim công chiếu, cuốn sách mới thực sự bùng nổ trở lại và trở thành hiện tượng văn hóa.

Từ tháng 8 năm nay, lượng tìm kiếm và mua tiểu thuyết Mưa đỏ tăng đột biến. Theo dịch giả Nguyễn Tuấn Bình – người đang kinh doanh đầu sách này – chỉ trong một tuần sau khi phim ra mắt, số lượng sách bán ra đã tăng gấp hàng chục lần so với cùng kỳ năm trước. Nếu dịp 30/4 năm nay đơn vị của anh chỉ tiêu thụ được khoảng 300 bản thì hiện tại con số đã vượt mốc 6.000, và vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Không chỉ Bình Book, hệ thống nhà sách Fahasa cũng ghi nhận con số kỷ lục. Đến ngày 4/9, hơn 13.000 bản Mưa đỏ đã được bán ra trên toàn quốc, bao gồm cả kênh trực tuyến lẫn tại cửa hàng. Đại diện Fahasa khẳng định đây là một trong những trường hợp hiếm hoi mà điện ảnh tạo ra tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến nhu cầu đọc sách, biến một tác phẩm văn học chiến tranh trở thành “best-seller” chỉ trong vài tuần.

Điều khiến độc giả quan tâm đến Mưa đỏ không chỉ là sự tò mò mà còn vì câu chuyện của tiểu thuyết mang tính nhân văn sâu sắc. Tác phẩm tái hiện trận chiến khốc liệt tại Thành cổ Quảng Trị qua số phận bảy người lính trẻ. Họ đến từ những vùng quê khác nhau, mang theo tính cách và khát vọng riêng, cùng bước vào chiến trường nơi cái chết luôn rình rập. Từng trang viết gợi lên hình ảnh bi tráng về sự hy sinh, tình đồng đội và khát vọng sống, khát vọng hòa bình.

Trong phim, thời lượng giới hạn khiến một số chi tiết chỉ lướt qua, nhưng trong tiểu thuyết, Chu Lai có đủ không gian để khai thác chiều sâu tâm lý nhân vật, tái hiện sự tàn khốc của chiến tranh cũng như sức mạnh tinh thần của người lính. Chính sự bổ sung này khiến nhiều khán giả sau khi xem phim càng muốn tìm đọc sách để hoàn thiện trải nghiệm.

Bên cạnh Mưa đỏ, nhiều tác phẩm viết về Quảng Trị và cuộc chiến 81 ngày đêm cũng được độc giả chú ý trở lại, như Những bức di thư Thành cổ của Lê Bá Dương hay Hồi ức Quảng Trị của Nguyễn Thụy Kha. Điều này cho thấy sự cộng hưởng văn hóa rất mạnh mẽ: một bộ phim thành công có thể mở đường cho cả dòng sách cùng chủ đề hồi sinh.

Nhìn rộng hơn, hiện tượng Mưa đỏ khẳng định vai trò của văn học và điện ảnh trong việc khơi dậy ký ức lịch sử. Đối với thế hệ trẻ vốn quen với những sản phẩm giải trí hiện đại, việc họ tự tìm đến một cuốn tiểu thuyết chiến tranh là điều không dễ. Nhưng nhờ điện ảnh, họ đã bước thêm một bước, và chính văn học đã giúp họ chạm đến tầng sâu của cảm xúc và nhận thức.

Tác giả Chu Lai, người từng là lính đặc công và trực tiếp trải qua chiến tranh, đã đưa vào tác phẩm của mình những trải nghiệm chân thực. Ông không chỉ ghi lại sự khốc liệt mà còn khắc họa vẻ đẹp tinh thần, lòng dũng cảm và tình người. Các tác phẩm trước đây như Nắng đồng bằng, Ăn mày dĩ vãng, Khúc bi tráng cuối cùng cũng mang tinh thần đó, nhưng Mưa đỏ có lẽ là sự kết tinh trọn vẹn nhất, vừa hiện thực vừa bi tráng.

Ngày nay, khi điện ảnh Việt đang nỗ lực tìm kiếm những đề tài mới mẻ, thành công của Mưa đỏ là tín hiệu đáng mừng. Nó chứng minh rằng khán giả vẫn sẵn sàng đón nhận những tác phẩm khai thác lịch sử, miễn là được kể bằng một ngôn ngữ điện ảnh hấp dẫn và chân thành. Và khi tác phẩm điện ảnh ấy còn có gốc rễ từ một cuốn sách hay, hiệu ứng cộng hưởng sẽ càng mạnh mẽ.

Sự trở lại ngoạn mục của Mưa đỏ trên cả hai mặt trận – phòng vé và nhà sách – không chỉ mang tính nhất thời. Nó để lại bài học rằng khi nghệ thuật biết tìm đến nhau, những câu chuyện tưởng chừng xa xưa vẫn có thể lay động hiện tại. Người xem bước ra khỏi rạp với nước mắt và nỗi trăn trở, rồi tìm đến trang sách để chiêm nghiệm thêm. Chính hành trình ấy đã tạo nên một hiện tượng văn hóa đáng nhớ, nơi ký ức lịch sử được trao truyền bằng cả hình ảnh và con chữ.