CEO Telegram giải thích lý do phương Tây tụt lại phía sau Trung Quốc trong AI

Durov cho rằng sự tiến bộ nhanh chóng trong AI của Trung Quốc không phải ngẫu nhiên mà có. Ông cho rằng điều này bắt nguồn từ một nền tảng vững chắc trong hệ thống giáo dục của Trung Quốc. Theo ông, học sinh Trung Quốc từ lâu đã vượt trội trong các kỳ thi quốc tế về toán học và lập trình. Hệ thống giáo dục trung học của Trung Quốc, với sự cạnh tranh khốc liệt giữa các học sinh, được đánh giá là vượt trội hơn so với phương Tây trong việc tạo ra những tài năng xuất sắc trong các môn khoa học và toán học. Điều này phần lớn xuất phát từ mô hình hiệu quả của Liên Xô cũ, nơi mà cạnh tranh được coi là yếu tố quan trọng.

Ngược lại, Durov chỉ trích hệ thống giáo dục phương Tây, cho rằng đa số các trường học ở đây lại ngăn cấm sự cạnh tranh, cấm công bố điểm số và xếp hạng của học sinh. Mục đích của việc này là bảo vệ học sinh khỏi áp lực và sự chế giễu. Tuy nhiên, Durov nhận định rằng chính những biện pháp này lại làm giảm động lực của những học sinh xuất sắc nhất. Ông khẳng định: "Thắng và thua là hai mặt của một đồng tiền. Nếu loại bỏ người thua, bạn cũng loại bỏ người thắng."

Durov tiếp tục nói rằng, chính vì sự thiếu minh bạch trong xếp hạng học sinh và việc hạn chế sự cạnh tranh mà nhiều học sinh tài năng chuyển hướng sự quan tâm của mình sang các lĩnh vực như game cạnh tranh thay vì học thuật. Ông cho rằng không có gì ngạc nhiên khi nhiều tài năng trẻ ngày nay lại thấy chơi game đối kháng thú vị hơn học tập, vì ít nhất trong game, họ có thể nhìn thấy xếp hạng của mỗi người chơi.

Durov nhấn mạnh rằng trong thế giới thực, cạnh tranh là điều không thể tránh khỏi. Từ thể thao, kinh doanh cho đến khoa học, mọi lĩnh vực đều có sự đánh giá và xếp hạng về thành tích. Ông cho rằng việc nói với tất cả học sinh rằng ai cũng là "người chiến thắng" có thể nghe có vẻ tử tế, nhưng thực tế sẽ nhanh chóng đánh bại ảo tưởng này ngay sau khi tốt nghiệp. Thực tế, thế giới bên ngoài có những bảng xếp hạng và đánh giá công khai – bất kể là trong thể thao, kinh doanh, khoa học hay công nghệ. Các chỉ số đánh giá AI, như cách mà DeepSeek chứng minh sự vượt trội của mình, chính là những bảng xếp hạng công khai như vậy.

Durov kết luận rằng, nếu hệ thống giáo dục trung học ở Mỹ không có cải cách căn bản, thì sự thống trị của Trung Quốc trong công nghệ sẽ ngày càng rõ rệt hơn.

Theo quan điểm của Durov, những học sinh xuất sắc thường sẽ phát triển mạnh mẽ trong một môi trường mà thành tích được đo lường và thưởng xứng đáng. Tuy nhiên, nhiều trường học ở phương Tây lại đã loại bỏ việc công khai xếp hạng và điểm số để giảm bớt áp lực và sự xấu hổ cho học sinh. Durov tin rằng cách tiếp cận này, mặc dù tạo ra một môi trường bao dung và ít áp lực, nhưng thực chất lại làm giảm động lực của những học sinh có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn.

Vậy bạn nghĩ sao về quan điểm này?