Prevacent PRRS: Bước tiến đột phá mở ra kỷ nguyên mới trong phòng chống bệnh tai xanh

Cuộc chiến kéo dài giữa con người và virus PRRS

Tại hội nghị ra mắt sản phẩm vaccine Prevacent PRRS diễn ra ở Hà Nội ngày 5/11/2025, bà Lê Thị Mai, Tổng Giám đốc Elanco Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng bệnh tai xanh không chỉ là một thách thức y học thú y mà còn là bài toán kinh tế đối với người chăn nuôi. Suốt hàng chục năm qua, PRRS liên tục biến đổi, gây rối loạn sinh sản ở heo nái, suy giảm miễn dịch và làm gia tăng chi phí sản xuất.

Theo bà Mai, mỗi khi ngành chăn nuôi tìm ra một giải pháp khống chế được chủng virus, thì ngay lập tức những biến thể mới lại xuất hiện. “Đó là cuộc đua không ngừng nghỉ giữa con người, vật nuôi và virus – một quy luật tự nhiên nhưng đầy khắc nghiệt”, bà chia sẻ.

Tuy nhiên, Elanco và các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm hướng đi mới. Prevacent PRRS chính là kết quả của một thập kỷ nghiên cứu chuyên sâu, với mong muốn mang đến giải pháp vaccine an toàn, hiệu quả và cập nhật nhất, phù hợp với đặc điểm dịch tễ tại Việt Nam cũng như khu vực châu Á.

Sự biến đổi không ngừng của virus PRRS và thách thức kiểm soát

Theo PGS.TS Đỗ Tiến Duy, Khoa Chăn nuôi – Thú y, Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM, virus PRRS là một RNA virus có tính biến dị cao, được chia thành hai kiểu gen chính: PRRSV1 (châu Âu) và PRRSV2 (Bắc Mỹ). Trong đó, dòng lineage 1 thuộc PRRSV2 đang trở thành biến thể phổ biến nhất ở nhiều quốc gia, chiếm tới 70% tại Mỹ và hơn 50% tại Trung Quốc.

Tại Việt Nam, các nghiên cứu cho thấy nhiều dòng virus PRRS đang đồng thời lưu hành, đặc biệt là dòng L1A và L1C, vốn có độc lực mạnh và khả năng thích nghi cao ngay cả trên những đàn heo đã được tiêm vaccine. Đây chính là nguyên nhân khiến việc kiểm soát dịch bệnh trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

PGS.TS Duy nhấn mạnh rằng, chiến lược kiểm soát PRRS không thể dựa vào một yếu tố duy nhất. Việc giám sát di truyền định kỳ, áp dụng an toàn sinh học chặt chẽ, và chọn vaccine phù hợp với chủng lưu hành là ba trụ cột then chốt giúp bảo vệ đàn heo. Ông gọi đây là mô hình “3 trong 1” gồm miễn dịch ổn định, quản lý hợp lý và phòng bệnh chủ động – nền tảng giúp ngành chăn nuôi duy trì sự bền vững lâu dài.

Prevacent PRRS – Vaccine được phát triển từ chủng virus đương thời

Bác sĩ Zi Yao Ng, Giám đốc Marketing Cấp cao Khu vực Châu Á của Elanco, cho biết Prevacent PRRS được phát triển dựa trên chủng virus Lineage 1 (1-8-4 L1D Beta) – dòng virus đang chiếm ưu thế tại Mỹ, Trung Quốc và Việt Nam. Quá trình chọn lọc diễn ra nghiêm ngặt từ hơn 1.200 chủng virus khác nhau, kéo dài trong hơn 10 năm nghiên cứu.

Prevacent PRRS là vaccine sống nhược độc do Elanco sản xuất, được Cơ quan Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cấp phép và ra mắt tại Mỹ từ năm 2019. Sản phẩm này chứng minh khả năng bảo vệ vượt trội đối với các biến chủng PRRS lưu hành hiện nay, đồng thời giúp cải thiện năng suất và sức khỏe tổng thể của đàn heo.

Không chỉ bảo vệ heo con khỏi PRRS thể hô hấp từ 2 tuần tuổi, Prevacent PRRS còn hỗ trợ phòng bệnh sinh sản hiệu quả nếu tiêm 6 tuần trước phối giống. Kết quả thực nghiệm cho thấy, vaccine giúp giảm tải lượng virus, giảm tổn thương phổi, đồng thời tăng trọng lượng trung bình của heo con sau công cường độc.

Hiệu quả bảo hộ được kiểm chứng trên quy mô toàn cầu

Một loạt nghiên cứu độc lập tại Đại học Iowa State (Mỹ) và nhiều trại chăn nuôi ở Philippines, Trung Quốc đã khẳng định hiệu quả của Prevacent PRRS.

Các thử nghiệm cho thấy, 100% heo tiêm Prevacent PRRS sống sót khi bị công cường độc với chủng virus độc lực cao, trong khi nhóm đối chứng chết hoàn toàn. Ngoài ra, chỉ số tăng trọng (ADG) và năng suất đàn đều được cải thiện rõ rệt, còn tỷ lệ tổn thương phổi giảm đến 93,2%.

Vaccine cũng chứng minh khả năng duy trì miễn dịch kéo dài tới 26 tuần trên heo con và hiệu quả sinh sản vượt trội ở heo nái, giúp tăng tỷ lệ heo con sống, giảm heo chết lưu và nâng cao trọng lượng sơ sinh.

An toàn, ổn định và phù hợp với điều kiện chăn nuôi Việt Nam

Prevacent PRRS không chỉ được đánh giá cao về hiệu quả mà còn về độ an toàn và ổn định. Vaccine không hoàn nguyên độc lực, khả năng bài thải virus thấp và hầu như không ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng sau tiêm.

Các thử nghiệm thực tế tại nhiều quốc gia cho thấy heo được tiêm Prevacent có trọng lượng trung bình cao hơn 1,3 kg, hiệu suất tăng trưởng cao hơn 3,6%, và vẫn duy trì khả năng ăn uống tốt – yếu tố quan trọng trong điều kiện nuôi công nghiệp hiện nay.

Dấu mốc mới cho ngành chăn nuôi Việt Nam

Tính đến năm 2024, Prevacent PRRS đã tiêu thụ hơn 75 triệu liều tại Hoa Kỳ, chiếm trên 60% thị phần vaccine PRRS. Sau khi thành công ở nhiều thị trường như Philippines, Thái Lan, Hàn Quốc, Elanco đã chính thức giới thiệu sản phẩm tại Việt Nam từ tháng 3/2025, hứa hẹn trở thành vaccine mũi nhọn trong chiến lược kiểm soát bệnh tai xanh tại khu vực Đông Nam Á.

Sự kiện ra mắt Prevacent PRRS không chỉ mang ý nghĩa thương mại, mà còn đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong công tác thú y hiện đại. Với nền tảng khoa học vững chắc, Prevacent PRRS được xem là biểu tượng cho hướng tiếp cận “Đương thời – Hiệu quả – An toàn – Êm ái” mà Elanco theo đuổi, góp phần bảo vệ đàn heo Việt và củng cố nền tảng phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi trong tương lai.