Mastodon cấm dùng dữ liệu người dùng để huấn luyện AI

Ngày 17/6, nền tảng mạng xã hội phi tập trung Mastodon đã thông báo cập nhật điều khoản dịch vụ (ToS), trong đó nghiêm cấm việc thu thập dữ liệu người dùng để phục vụ cho mục đích huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI). Quy định mới này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và trước mắt chỉ áp dụng cho máy chủ Mastodon.social – máy chủ chính do công ty mẹ Mastodon gGmbH vận hành.

Trong email gửi đến người dùng, Mastodon nêu rõ:

"Bạn không được sử dụng, phát triển hoặc phân phối bất kỳ hệ thống tự động nào – bao gồm spider, robot, trình trích xuất dữ liệu hoặc công cụ khai thác dữ liệu – để truy cập nền tảng này, trừ các công cụ tìm kiếm, trình duyệt thông thường hoặc hành vi tương tác của con người với nội dung."

Điều này có nghĩa là các hệ thống AI, đặc biệt là mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), sẽ không được phép dùng các công cụ tự động để thu thập bài viết công khai từ người dùng nhằm huấn luyện trí tuệ nhân tạo.

Phản ứng trước làn sóng AI thu thập dữ liệu

Động thái này diễn ra trong bối cảnh ngày càng nhiều người dùng lo ngại về việc các bài đăng công khai của họ bị "hút sạch" để phục vụ cho cơn sốt AI toàn cầu. Cộng đồng người dùng trên mạng xã hội Bluesky cũng từng phẫn nộ khi một bộ dữ liệu lớn, có thể truy ngược tới người dùng, bị thu thập và công khai để nghiên cứu AI.

Các nền tảng lớn như Reddit thậm chí đã khởi kiện Anthropic – công ty phát triển Claude – vì đã huấn luyện AI trên các bài viết mà không xin phép hoặc trả phí bản quyền.

Không chỉ các “ông lớn” bị ảnh hưởng. Một người dùng cá nhân tên Gerowen cũng chia sẻ rằng máy chủ gia đình của anh bị hơn 700.000 yêu cầu từ bot AI tấn công chỉ trong 24 giờ, gây quá tải nghiêm trọng cho hệ thống NAS cũ kỹ anh vận hành tại nhà ở vùng nông thôn Kentucky.

Chỉ áp dụng với Mastodon.social, các máy chủ khác thì sao?

Cần lưu ý rằng Mastodon là một mạng xã hội liên kết (federated) – tức bao gồm nhiều máy chủ độc lập do cộng đồng vận hành. Do đó, điều khoản mới chỉ áp dụng cho máy chủ Mastodon.social, còn các máy chủ khác sẽ phải tự quyết định có áp dụng điều khoản tương tự hay không.

Ngoài ra, Mastodon cũng cập nhật giới hạn độ tuổi tối thiểu cho người dùng, nâng từ 13 tuổi lên 16 tuổi để đồng bộ với các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu người dùng toàn cầu.