Zen 05/02/2023 09:32:52
Mâm cỗ cúng Rằm Tháng Giêng 2023 đầy đủ
Cúng rằm tháng Giêng có ý nghĩa gì?
Rằm tháng Giêng trong văn hoá tâm linh của người Việt được xem là một trong những ngày lễ quan trọng.
Rằm tháng Giêng hay còn được gọi làTết Nguyên tiêu. Đây là ngày lễ lớn của người Việt, là ngày được cho là bắt đầu một Năm mới với hương khí tinh nguyên của tiết trời mùa Xuân. Rằm tháng Giêng 2023 năm Quý Mão sẽ diễn ra vào ngày Chủ nhật 5/2/2023.
Khi đến dịp này, các gia đình thường thực hiện nhiều nghi lễ cúng để cầu nguyện được bình an và may mắn cả năm. Ý nghĩa của cúng rằm tháng Giêng là để cầu nguyện cho một năm mới an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng.
Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng 2023 chuẩn bị sao cho đầy đủ?
Việc cúng rằm tháng Giêng tại nhà cũng hết sức được chú trọng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn muốn biết nghi lễ này cần thực hiện sao cho đúng, cho chuẩn. Có hai dạng lễ cúng là lễ cúng chay (cho ban thờ Phật) và lễ cúng mặn (cho ban thờ gia tiên).
Về cơ bản thì mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng không khác nhiều so với mâm cúng tất niên tết Nguyên đán. Tuy nhiên, cúng rằm tháng Giêng cũng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy mà gia đình nên "tùy tiền biện lễ", dựa vào điều kiện kinh tế của gia chủ mà chuẩn bị sao cho phù hợp, chú trọng yếu tố thành tâm, nghiêm túc.
Mâm lễ vật để cúng Rằm tháng Giêng sẽ thường gồm có những thứ như sau:
- 5 lạng thịt vai luộc
- 1 chén canh măng
- 1 dĩa đồ xào thập cẩm
- 1 dĩa nem
- 1 dĩa rau xào
- 1 dĩa xôi gấc
- 1 dĩa chả lụa
- 1 dĩa trái cây
- Những vật dụng cần thiết khác như: vàng mã, nhang cúng, đèn cầy, rượu và trầu cau
Mâm cỗ mặn cúng rằm tháng Giêng hầu như không thể thiếu thịt gà, xôi gấc/bánh chưng. Gà là vật cúng tế linh thiêng nhất, còn xôi gấc có màu đỏ sẽ mang đến may mắn cho gia đình trong năm mới.
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên sẽ thường có 4 bát 6 đĩa. Cụ thể, 4 bát gồm: canh măng, canh bóng, bát miến và mọc; 6 đĩa gồm: Thịt gà hoặc lợn luộc, giò/chả, nem, món xào, dưa hành/dưa muối, xôi hoặc bánh chưng.
Cần lưu ý, lễ vật cũng gồm hương, hoa, đèn nến, vàng mã, trầu cau, rượu và không được để chung với lễ vật cúng Phật.
Tuy nhiên, đạo Phật không bắt buộc phải đốt vàng mã cho người đã mất, không cổ xúy việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại ô nhiễm môi trường.
Phật giáo, không hề thấy có việc đốt vàng mã cúng tế người chết ghi trong tam tạng kinh điển. Phật giáo chỉ khuyên các con cái thân thuộc của người chết nên làm các việc như bố thí, cúng dường trai tăng, ăn chay niệm Phật và phóng sinh rồi hồi hướng công đức ấy cho vong linh để siêu độ vong linh...
Một mâm lễ mặn cúng rằm tháng Giêng thường bao gồm: Năm lạng thịt vai luộc; Một bát canh măng; Một đĩa xào thập cẩm; Một đĩa nem; Một đĩa rau xào; Một đĩa giò; Một đĩa xôi gấc; Một đĩa hoa quả; Các vật phẩm khác như: Hương hoa vàng mã; đèn nến; trầu cau; rượu.
Đặc biệt trong mâm lễ phải có bánh trôi (chè trôi nước). Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày Tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc quanh năm được hanh thông, trôi chảy.
Mâm cỗ chay cúng Phật gồm: Hoa quả; Chè xôi; Các món đậu; Canh xào không thêm nhiều hương liệu; Bánh trôi nước; Cỗ chay tùy loại có từ 10, 12 tới 25 món.
Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Ăn cơm chay là một cách hướng tới sự cân bằng, thanh thản trong tâm hồn.
Mâm cỗ phải có 5 màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: đỏ (hỏa), xanh (mộc), đen (thổ), trắng (thủy) và vàng (kim); và đủ 10 món, gồm các món ăn từ tứ phương: sông, núi, biển, đồng bằng. Tất cả tạo nên mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm an lành, xua đi những đen đủi nếu có.
Nên cúng rằm tháng Giêng vào ngày nào?
Nên cúng rằm tháng Giêng đúng ngày hay có thể cúng trước là băn khoăn của nhiều người khi Tết Nguyên tiêu đến gần. Năm nay, ngày Tết Nguyên tiêu - rằm tháng Giêng nhằm vào Chủ nhật ngày 5/2 Dương lịch.
Theo phong tục, lễ cúng rằm tháng Giêng thường được tiến hành vào giờ Ngọ (tức là từ 11h đến 13h) ngày chính rằm (15/1 âm lịch). Hiện nay phần lớn các gia đình vẫn cúng vào ngày này, giờ giấc linh hoạt, tùy theo điều kiện thực tế. Các gia đình bận rộn có thể sắp xếp cúng trước rằm, từ ngày 13, 14, thậm chí có gia đình cúng từ ngày 11 - 12.
Tuy nhiên, năm nay Tết Nguyên tiêu nhằm vào cuối tuần nên tốt nhất là cúng đúng ngày (Chủ nhật) hoặc trước một ngày (thứ Bảy). Các gia đình hoàn toàn có đủ điều kiện về thời gian để chuẩn bị lễ cúng rằm tháng Giêng thật chu đáo.
Bài văn khấn cúng Rằm tháng Giêng năm Quý Mão
Sau đây là mẫu bài cúng Rằm tháng Giêng tại nhà được trích từ văn khấn cổ truyền:
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là: ……………..
Ngụ tại:……………………………………..
Hôm nay là ngày rằm (hoặc 14 âm lịch) tháng Giêng năm Quý Mão, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ……….. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Nam mô A-di-đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Bên cạnh đó, mọi người cũng có thể tham khảo thêm mẫu văn khấn Rằm tháng Giêng khi đi chùa lễ Phật như sau:
Dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (3 lần, mỗi lần 1 lạy, cầm 3 nén hương quỳ đọc tiếp)
Nguyện mây hương lành này,
Biến khắp mười phương giới,
Trong có vô biên Phật,
Vô lượng hương trang nghiêm,
Viên mãn đạo Bồ Tát,
Thành tựu hương Như Lai. (1 lạy, và cắm hương vào bát hương)
Dâng hương cúng dàng rồi, dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương. (1 lạy)
(Thành kính chấp tay thành búp sen đọc bài ca tụng công đức của Đức Phật)
Phật thân rực rỡ tựa kim san
Thanh tịnh không gì thể sánh ngang
Vô Thượng Chí Tôn công đức mãn
Cúi đầu con lạy Phật Sơn Vương.
Phật đức bao la như đại dương
Bảo châu tàng chứa đủ bên trong
Trí tuệ vô biên vô lượng đức
Đại định uy linh giác vẹn toàn.
Phật tại Chân Như pháp giới tàng
Không sắc không hình chẳng bụi mang
Chúng sinh bái vọng muôn hình Phật
Bỗng thấy tai nàn tận hóa tan.
Án phạ nhật ra hồng. (3 lần)
Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tận hư không biến pháp giới quá hiện vị lai thập phương chư Phật, tôn Pháp, Hiền Thánh Tăng thường trụ Tam Bảo. (1 lạy)
Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Sa Bà Giáo Chủ Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật, Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Đại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát, Hộ Pháp Chư Tôn Bồ Tát, Linh Sơn Hội Thượng Phật Bồ Tát (1 lạy)
Chí tâm đỉnh lễ Nam mô Tây phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi A Di Đà Phật, Đại bi Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát. ( 1 lạy)
Con nay đều vì bốn ân, ba cõi pháp giới chúng sinh, nguyện xin ba chướng tiêu trừ, dốc lòng sám hối. (1 lạy)
(Quỳ đọc) Chí tâm sám hối:
Xưa kia gây nên bao ác nghiệp
Đều vì ba độc: tham, sân, si
Bởi thân, miệng, ý phát sinh ra
Hết thảy con nay xin sám hối.
Như vậy tất thảy bao nghiệp chướng
Ắt hẳn tiêu diệt không tàn dư
Niệm niệm âm vang tận pháp giới
Độ khắp chúng sinh nhập Bất Thoái. (1 lạy)
Sám hối phát nguyện rồi, chúng con kính lễ Đức Phật Thích Ca, Phật A Di Đà và chư Phật ở khắp mười phương. (1 lạy)
Cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 13 có được không?
Gia chủ vẫn có thể cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 13 tháng Giêng Âm lịch nếu như có việc bận không thể sắp xếp được vào ngày 15 tháng Giêng.
Cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 14 có được không?
Gia chủ vẫn có thể cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 14 tháng Giêng Âm lịch nếu như có việc bận không thể sắp xếp được vào ngày 15 tháng Giêng.
Tại sao cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng?
Theo như GS. Lương Ngọc Huỳnh, vào ngày Rằm tháng Giêng sẽ có 3 tích:
- Rằm tháng Giêng là ngày vía Phật và cũng là ngày Rằm mở đầu của năm mới Âm lịch. Vì thế, toàn bộ tinh hoa, may mắn đều hội tụ trong ngày này.
- Rằm tháng Giêng chính là ngày Tết Nguyên Tiêu và được xem là Tết của những vị vua và trạng.
- Rằm tháng Giêng là ngày Rằm thứ nhất của tổ tiên, dòng họ trong năm Âm lịch mới. Vì thế, đây là dịp đặc biệt nhất để bày tỏ lòng thành kính với bậc ông bà đã khuất cũng như cầu mong một năm mới bình anh, hạnh phúc.
