Lịch sử hình thành và phát triển của CLB Chelsea: Từ quán rượu ở London đến đỉnh cao châu Âu

Hành trình từ quán rượu The Rising Sun đến Stamford Bridge (1905 – 1950)

Chelsea Football Club ra đời vào ngày 10/3/1905 tại quán rượu The Rising Sun, nay là The Butcher’s Hook, đối diện sân Stamford Bridge. Trước đó, sân Stamford Bridge được xây dựng năm 1877, ban đầu là sân vận động điền kinh. Chủ sân khi đó – Gus Mears – muốn biến nơi đây thành sân bóng đá và lập một đội mới để thi đấu. Cái tên "Chelsea" được chọn vì mang tính địa phương và dễ nhớ.

Ngay mùa giải 1905/06, Chelsea gia nhập Football League và nhanh chóng thu hút những cầu thủ nổi tiếng của thời kỳ đó. Mặc dù chưa giành được nhiều danh hiệu lớn, đội bóng đã xây dựng được một lượng người hâm mộ trung thành. Cột mốc quan trọng đến vào năm 1955, khi Chelsea giành chức vô địch First Division lần đầu tiên dưới thời HLV Ted Drake, người đã cải tổ toàn diện đội bóng, loại bỏ những biệt danh cũ kỹ và tập trung vào đào tạo thể lực, chiến thuật.

Biểu tượng của London Swinging Sixties (1960 – 1970)

Bước sang thập niên 1960, Chelsea không chỉ là một câu lạc bộ bóng đá đơn thuần mà còn trở thành một phần của bức tranh văn hóa trẻ trung, đầy màu sắc của thủ đô London – thời kỳ thường được gọi là Swinging Sixties. Đây là giai đoạn mà âm nhạc, thời trang và thể thao hòa quyện, tạo nên một bản sắc mới cho thành phố, và Chelsea đã nhanh chóng khẳng định mình là đại diện tiêu biểu của xu hướng đó.

Dưới sự dẫn dắt của các HLV Tommy Docherty và sau đó là Dave Sexton, Chelsea xây dựng một đội hình trẻ trung, hiện đại, chơi thứ bóng đá tấn công phóng khoáng. Đội bóng không chỉ thu hút khán giả bằng chiến thuật và bàn thắng mà còn bởi phong cách sống sành điệu của các cầu thủ – những người thường xuyên xuất hiện tại các hộp đêm, quán bar, giao lưu với các ngôi sao âm nhạc và thời trang của London. Điều này tạo nên hình ảnh Chelsea như một CLB “thời thượng”, phù hợp với nhịp sống năng động của giới trẻ thủ đô.

Trong đội hình khi đó, ba cái tên Peter Osgood, Ron “Chopper” Harris và thủ môn Peter Bonetti nổi bật như những biểu tượng. Peter Osgood, biệt danh “Vua Stamford Bridge”, được biết đến với khả năng ghi bàn tinh tế, kỹ thuật khéo léo và phong thái lịch lãm. Ron Harris là đội trưởng thép, nổi tiếng với những pha tắc bóng quyết liệt nhưng luôn mang tinh thần thủ lĩnh. Peter Bonetti, hay “Con Mèo” (The Cat), khiến khán giả say mê với những pha cứu thua phản xạ nhanh nhạy hiếm có.

Thành tích trên sân cỏ cũng phản ánh rõ nét sự bùng nổ của Chelsea trong thập kỷ này. Mùa giải 1969/70, đội bóng tiến vào trận chung kết FA Cup gặp Leeds United – đối thủ khét tiếng với lối chơi rắn và tinh quái. Trận đấu đầu tiên tại Wembley kết thúc với tỉ số hòa 2-2, khiến Liên đoàn bóng đá Anh phải tổ chức đá lại – điều hiếm thấy ở một trận chung kết. Lần tái đấu tại Old Trafford đã đi vào lịch sử như một trong những trận cầu khốc liệt nhất bóng đá Anh, với vô số pha va chạm nảy lửa. Chelsea giành chiến thắng 2-1 sau hiệp phụ, mang về chiếc FA Cup đầu tiên cho CLB.

Chưa dừng lại ở đó, mùa giải tiếp theo (1970/71), Chelsea tiếp tục viết nên trang sử vàng khi lần đầu tiên vô địch Cup Winners’ Cup châu Âu. Đối thủ ở chung kết là Real Madrid hùng mạnh. Trận đầu tại Athens kết thúc 1-1, buộc hai đội đá lại – và Chelsea đã giành chiến thắng 2-1 nhờ các bàn thắng của Peter Osgood và John Dempsey. Đây là danh hiệu châu Âu đầu tiên của CLB, khẳng định vị thế của họ không chỉ ở nước Anh mà còn trên bản đồ bóng đá quốc tế.

Thập niên 1960 và đầu 1970 vì thế đã trở thành giai đoạn định hình hình ảnh Chelsea: trẻ trung, phong cách, táo bạo và đầy khát vọng chiến thắng. Sự kết hợp giữa văn hóa đại chúng London và thành công trên sân cỏ đã giúp Chelsea ghi dấu ấn mạnh mẽ, để lại một di sản kéo dài tới tận ngày nay.

Khủng hoảng tài chính và xuống hạng (1970 – 1980)

Những khoản chi khổng lồ để cải tạo Stamford Bridge đã khiến Chelsea lâm vào khủng hoảng tài chính. Việc bán một phần đất sân cho các nhà phát triển bất động sản gây tranh cãi dữ dội. Thành tích trên sân cỏ sa sút, đội phải xuống hạng Second Division vào năm 1975 và lại tiếp tục tụt dốc cuối thập niên. Đến đầu những năm 1980, Chelsea rơi vào nguy cơ phá sản.

Hồi sinh và đặt nền móng (1983 – 1999)

Ken Bates mua Chelsea năm 1982 với giá… 1 bảng Anh và bắt đầu công cuộc vực dậy CLB. Dưới sự dẫn dắt của HLV John Neal, Chelsea vô địch Second Division 1983/84 và trở lại hạng đấu cao nhất. Thập niên 1990 chứng kiến những bản hợp đồng mang tính cách mạng như Ruud Gullit, Gianluca Vialli, Gianfranco Zola. Chelsea giành FA Cup 1997, Cup Winners’ Cup 1998, và League Cup 1998, trở thành một thế lực đáng gờm ở các giải cúp.

Kỷ nguyên vàng Roman Abramovich (2003 – 2022)

Mùa hè năm 2003 đánh dấu bước ngoặt mang tính lịch sử của Chelsea khi tỷ phú người Nga Roman Abramovich chính thức trở thành chủ sở hữu mới của câu lạc bộ. Thương vụ mua lại này không chỉ giải cứu Chelsea khỏi tình trạng tài chính khó khăn mà còn mở ra một thời kỳ hoàng kim chưa từng có. Abramovich ngay lập tức xóa toàn bộ khoản nợ của CLB, đồng thời rót nguồn vốn khổng lồ vào thị trường chuyển nhượng, đưa Chelsea từ một đội bóng tiềm năng ở Premier League thành thế lực hàng đầu châu Âu.

Ngay trong năm đầu tiên, Abramovich thể hiện tham vọng rõ rệt: hàng loạt ngôi sao lớn được mang về Stamford Bridge như Claude Makélélé, Damien Duff, Hernán Crespo, Joe Cole hay Juan Sebastián Verón. Tuy nhiên, cú hích quan trọng nhất đến vào mùa hè 2004, khi ông bổ nhiệm José Mourinho – HLV người Bồ Đào Nha vừa giúp FC Porto vô địch Champions League – làm thuyền trưởng Chelsea. Mourinho tự giới thiệu mình trước truyền thông Anh với câu nói nổi tiếng “I’m a Special One”, và đúng như vậy, ông đã nhanh chóng biến Chelsea thành một cỗ máy chiến thắng.

Dưới triết lý bóng đá kỷ luật thép, tổ chức chặt chẽ nhưng cũng đầy tính thực dụng và hiệu quả của Mourinho, Chelsea thống trị Premier League ngay mùa giải 2004/05. Họ giành chức vô địch với 95 điểm – kỷ lục vào thời điểm đó – và chỉ để thủng lưới 15 bàn sau 38 trận, một thành tích phòng ngự gần như hoàn hảo. Đội hình khi ấy sở hữu nhiều trụ cột xuất sắc: thủ môn Petr Čech với hàng loạt pha cứu thua đẳng cấp, đội trưởng John Terry vững chãi ở hàng thủ, Frank Lampard bền bỉ và hiệu quả ở tuyến giữa, cùng Didier Drogba mạnh mẽ trên hàng công. Chelsea tiếp tục bảo vệ thành công ngôi vương ở mùa 2005/06, khẳng định vị thế thống trị ở bóng đá Anh.

Suốt 19 năm dưới triều đại Abramovich, Chelsea giành tổng cộng 21 danh hiệu lớn – con số khiến họ trở thành một trong những CLB thành công nhất châu Âu trong giai đoạn này. Bộ sưu tập bao gồm: 5 chức vô địch Premier League (2005, 2006, 2010, 2015, 2017), 5 FA Cup, 3 League Cup, 2 Champions League (2012, 2021), 2 Europa League (2013, 2019), 2 Community Shield, 1 UEFA Super Cup và 1 FIFA Club World Cup. Không chỉ vậy, Chelsea liên tục góp mặt trong các trận chung kết cúp quốc nội và cúp châu Âu, thể hiện bản lĩnh của một đội bóng luôn sẵn sàng cạnh tranh ở mọi đấu trường.

Đỉnh cao cảm xúc của triều đại Abramovich phải kể đến đêm Munich huyền thoại – chung kết Champions League 2011/12. Chelsea đối đầu Bayern Munich ngay trên sân Allianz Arena của đối thủ. Trong suốt trận đấu, Bayern áp đảo và mở tỷ số ở phút 83 nhờ bàn thắng của Thomas Müller. Nhưng chỉ 5 phút sau, Didier Drogba – “Voi rừng” người Bờ Biển Ngà – đánh đầu ghi bàn gỡ hòa từ quả phạt góc của Juan Mata, níu giữ hy vọng cho Chelsea. Trong hiệp phụ, Petr Čech cản phá quả phạt đền của Arjen Robben, đưa trận đấu đến loạt sút luân lưu. Drogba lại là người sút quả quyết định, mang về chức vô địch Champions League đầu tiên trong lịch sử Chelsea. Cảnh tượng ấy – Drogba quỳ xuống, các cầu thủ ôm nhau khóc – trở thành ký ức bất tử với người hâm mộ.

Sau giai đoạn Mourinho, Chelsea trải qua nhiều đời HLV khác nhau – từ Carlo Ancelotti, Roberto Di Matteo, Antonio Conte, Maurizio Sarri cho tới Thomas Tuchel – nhưng vẫn duy trì vị thế một đội bóng lớn. Đáng chú ý, năm 2021, trong bối cảnh dịch COVID-19, Chelsea một lần nữa lên đỉnh châu Âu khi đánh bại Manchester City 1-0 trong trận chung kết Champions League tại Porto, với bàn thắng duy nhất của Kai Havertz.

Kỷ nguyên Abramovich không chỉ gắn liền với danh hiệu mà còn định hình bản sắc của Chelsea: một CLB sẵn sàng đầu tư mạnh tay, có tầm nhìn toàn cầu, thu hút những tài năng hàng đầu thế giới. Dù nhiều lần bị chỉ trích vì “dùng tiền mua thành công”, không ai có thể phủ nhận rằng Abramovich đã biến Chelsea từ một đội bóng lớn của London thành thương hiệu toàn cầu, với lượng người hâm mộ khổng lồ trên khắp các châu lục.

Năm 2022, do ảnh hưởng của tình hình chính trị và các lệnh trừng phạt từ chính phủ Anh đối với giới tài phiệt Nga, Abramovich buộc phải rao bán Chelsea. Tháng 5/2022, CLB chính thức đổi chủ, khép lại 19 năm đầy vinh quang của vị tỷ phú người Nga. Dẫu vậy, di sản mà Abramovich để lại – những chiếc cúp, những đêm châu Âu huyền thoại, và hình ảnh Chelsea như một quyền lực bóng đá toàn cầu – vẫn sẽ được người hâm mộ nhắc đến mãi.

Chuyển giao sang Todd Boehly – Clearlake Capital (2022 – nay)

Năm 2022, do ảnh hưởng chính trị, Abramovich buộc phải bán Chelsea. Tập đoàn Todd Boehly – Clearlake Capital tiếp quản với giá kỷ lục hơn 4 tỷ bảng. Chelsea bước vào giai đoạn tái thiết sâu rộng, chi hàng trăm triệu bảng mua cầu thủ trẻ như Enzo Fernández, Mykhailo Mudryk, Moisés Caicedo.

Tuy nhiên, kết quả trên sân chưa tương xứng với đầu tư, Chelsea nhiều lần đứng giữa bảng xếp hạng Premier League. Dù vậy, CLB vẫn giữ tham vọng dài hạn: phát triển học viện Cobham, nâng cấp Stamford Bridge và hướng tới bền vững tài chính.

Di sản và vị thế hiện tại (2025)

Chelsea hiện là một trong những thương hiệu thể thao giá trị nhất thế giới, với cộng đồng người hâm mộ trải dài toàn cầu. Màu áo xanh, biểu tượng sư tử, và khẩu hiệu "Blue is the Colour" đã trở thành một phần văn hóa bóng đá Anh. Dù trải qua biến động, CLB luôn giữ bản sắc chiến đấu, sẵn sàng cạnh tranh ở mọi đấu trường.

Từ quán rượu The Rising Sun năm 1905 đến những đêm vinh quang tại Munich 2012 hay Porto 2021, Chelsea đã chứng minh rằng họ không chỉ là một đội bóng – mà là một câu chuyện về khát vọng, bản lĩnh và sự táo bạo trên hành trình chinh phục đỉnh cao.