Hình tượng Na Tra qua các thời kỳ

Na Tra – một trong những nhân vật huyền thoại bậc nhất trong văn hóa Trung Quốc – không ngừng thay đổi theo thời gian. Từ một vị thần bảo hộ trong Phật giáo đến một chiến binh bất khuất trong dân gian, rồi trở thành biểu tượng điện ảnh hiện đại, hình tượng Na Tra đã trải qua nhiều giai đoạn chuyển mình, phản ánh tinh thần của từng thời kỳ lịch sử.

Từ vị thần Phật giáo đến huyền thoại dân gian

Khởi nguồn từ tín ngưỡng Phật giáo, Na Tra có liên hệ mật thiết với Narajuva, con trai của Tỳ Sa Môn Thiên Vương (Vaisravana) – vị thần hộ pháp mạnh mẽ. Những tài liệu cổ mô tả Na Tra với dáng vẻ oai phong, cầm kích, mang đôi mắt sắc lạnh, đóng vai trò trấn giữ trật tự tam giới và bảo vệ Phật pháp.

Tuy nhiên, khi bước vào văn hóa dân gian và Đạo giáo, hình tượng Na Tra dần có sự chuyển dịch. Trong các tác phẩm thời Đường – Tống, câu chuyện bi kịch “lóc thịt trả mẹ, rút xương trả cha” xuất hiện, khiến Na Tra trở thành nhân vật mang số phận nghiệt ngã, vừa mạnh mẽ, vừa chất chứa đau thương. Đến thời Minh, tác phẩm Phong thần diễn nghĩa của Hứa Trọng Lâm đã định hình Na Tra thành một thiếu niên dũng mãnh, sở hữu những pháp bảo huyền thoại như Càn Khôn Quyền, Hỗn Thiên Lăng, Phong Hỏa Luân, luôn chống lại áp bức và bất công.

Na Tra trong văn học và sân khấu kịch

Không chỉ giới hạn trong các truyền thuyết, Na Tra còn xuất hiện trên sân khấu kịch từ thời Nguyên, với những màn trình diễn hoành tráng như Na Tra tam biến – nơi nhân vật này có thể hóa thành hai đầu bốn tay, thậm chí ba đầu sáu tay để chiến đấu với yêu ma. Sang thời Minh, Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân tiếp tục khai thác hình ảnh Na Tra như một chiến thần phục vụ Ngọc Hoàng, đồng thời lần đầu giới thiệu Phong Hỏa Luân – đôi bánh xe giúp Na Tra bay lượn trên không.

Phong thần diễn nghĩa lại khắc họa Na Tra theo một cách hoàn chỉnh hơn, từ lúc chào đời với diện mạo khác thường: “Da trắng như phấn, môi đỏ như chu sa, mắt sáng như lửa” cho đến những trận chiến quyết liệt với những thế lực tà ác. Đây cũng là thời điểm hình tượng Na Tra gắn chặt với tín ngưỡng Đạo giáo, trở thành một chiến thần bất khả chiến bại.

Na Tra thời hiện đại: Từ hoạt hình đến màn ảnh rộng

Vào thế kỷ 20, Na Tra tiếp tục được tái hiện qua nhiều tác phẩm điện ảnh và hoạt hình, từ bộ phim Na Tra Náo Hải (1979) cho đến phiên bản đột phá Na Tra: Ma Đồng Giáng Thế (2019). Không còn là hình ảnh một chiến binh hoàn hảo, Na Tra thời hiện đại được xây dựng gai góc hơn, tinh quái hơn, với đôi mắt sắc lẹm, biểu cảm ngang tàng, phản ánh tinh thần nổi loạn của giới trẻ đương thời.

Bước sang năm 2025, Na Tra: Ma Đồng Náo Hải tiếp tục mang đến một góc nhìn mới mẻ khi tái cấu trúc mối quan hệ giữa Na Tra và Ao Bính, biến họ từ kẻ thù truyền kiếp thành bạn đồng hành. Tình cảm gia đình giữa Na Tra và Lý Tịnh cũng được khai thác sâu sắc hơn, giúp nhân vật này không chỉ là một chiến binh, mà còn là biểu tượng của lòng dũng cảm và sự tự do.

Na Tra: Biểu tượng vượt thời gian

Dù ở bất kỳ thời đại nào, Na Tra vẫn giữ vững vị trí của mình trong lòng công chúng. Hành trình của nhân vật này phản ánh những giá trị văn hóa, niềm tin và khát vọng của con người theo từng giai đoạn lịch sử. Từ một vị thần hộ pháp đến một thiếu niên phản kháng, rồi trở thành ngôi sao điện ảnh, Na Tra chứng minh rằng dù thời gian có trôi qua, tinh thần chiến đấu và ý chí vượt qua nghịch cảnh của cậu vẫn luôn là nguồn cảm hứng bất tận.