
Sau cú tăng giá lịch sử giữa năm 2024, khi hồ tiêu trong nước đạt mốc 180.000 đồng/kg – cao nhất trong vòng một thập kỷ, thị trường bước sang năm 2025 với tâm thế thận trọng nhưng vẫn đầy kỳ vọng. Theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), giá hồ tiêu chỉ trong hai tháng 5 và 6/2024 đã tăng vọt hơn 50.000 đồng/kg, phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung trên phạm vi toàn cầu.
Nguyên nhân chính không chỉ nằm ở yếu tố đầu cơ, mà xuất phát từ sự sụt giảm sản lượng tại các quốc gia trồng tiêu lớn như Việt Nam, Brazil, Ấn Độ và Indonesia. Tác động kép của El Nino, hạn hán, sâu bệnh và mưa kéo dài khiến sản lượng tại nhiều vùng giảm 10 – 20%. Trong khi đó, nhu cầu toàn cầu vẫn tăng đều 3 – 4% mỗi năm, đặc biệt tại Nam Á và Trung Đông, đẩy giá quốc tế tăng nhanh chóng.
Không chỉ chịu ảnh hưởng của thời tiết, thị trường hồ tiêu còn chịu tác động mạnh từ yếu tố địa chính trị. Căng thẳng tại Biển Đỏ và khu vực kênh đào Suez khiến chi phí logistics leo thang, làm tăng giá hàng hóa, đặc biệt là nhóm gia vị có tỷ trọng xuất khẩu lớn như hồ tiêu.

Với hơn 35 – 40% sản lượng và trên 50% kim ngạch xuất khẩu toàn cầu, Việt Nam tiếp tục là quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất tới giá hồ tiêu thế giới. Dù diện tích canh tác giảm mạnh – từ hơn 150.000 ha (năm 2017) xuống còn 110.500 ha vào cuối năm 2024 – nhưng năng suất bình quân vẫn đạt khoảng 26 tạ/ha, gần gấp đôi mức trung bình toàn cầu. Nhờ vậy, sản lượng 2024 vẫn đạt gần 200.000 tấn, mang về kim ngạch xuất khẩu 1,32 tỷ USD.
Dù vậy, việc tái canh vẫn gặp khó. Chi phí đầu vào cao, giá cây giống tăng lên 20.000 – 25.000 đồng/cây, trong khi rủi ro biến động giá khiến nông dân chưa mạnh dạn mở rộng diện tích. Điều này dẫn đến “hiệu ứng giữ hàng” trong dân – nông hộ hạn chế bán ra, chờ giá tốt hơn, còn doanh nghiệp buộc phải tăng thu mua để đáp ứng hợp đồng. Thị trường vì thế rơi vào trạng thái khan cung mang tính cơ cấu, không chỉ là hiện tượng tạm thời.
Theo số liệu từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu khoảng 188.000 tấn hồ tiêu, giảm 6,3% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá trị đạt 1,27 tỷ USD, tăng tới 28,7% nhờ giá xuất khẩu bình quân lên tới 6.774 USD/tấn – cao hơn 37% so với năm 2024. Điều này cho thấy dù lượng xuất đi giảm, ngành hồ tiêu vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh về doanh thu.

Nhu cầu ổn định tại các thị trường lớn như Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ và Đức là động lực chính giữ giá hồ tiêu ở mức cao. Trong khi đó, sản lượng vụ thu hoạch 2025 tại Việt Nam chỉ đạt khoảng 180.000 tấn – giảm thêm 10.000 tấn so với năm trước do tác động của El Nino, khiến nguồn hàng tồn kho nhanh chóng cạn kiệt.
Ông Nguyễn Đức Dũng – Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) – nhận định rằng giá hồ tiêu trong nước những tháng cuối năm 2025 nhiều khả năng sẽ duy trì quanh mức 150.000 – 151.000 đồng/kg. Trong kịch bản nguồn cung tiếp tục thắt chặt, giá có thể tiến sát ngưỡng 155.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, đà tăng mạnh như giai đoạn giữa 2024 khó có khả năng lặp lại. Một phần vì dòng vốn đầu cơ đã dịch chuyển sang mặt hàng cà phê – có tính thanh khoản cao hơn, trong khi chính sách tiền tệ thắt chặt tại nhiều quốc gia nhập khẩu khiến sức mua tạm thời giảm.
Ngoài ra, việc Mỹ áp thuế đối ứng 40% đối với hàng hóa chuyển khẩu từ Brazil buộc doanh nghiệp Việt Nam phải ưu tiên thu mua tiêu trong nước thay vì nhập tái xuất. Điều này góp phần duy trì mặt bằng giá cao, song cũng làm tăng chi phí hoạt động.

Các chuyên gia cảnh báo rằng, mặc dù nguy cơ giảm sâu không lớn, nhưng dư địa tăng mạnh cũng không còn nhiều. Giá hồ tiêu hiện phản ánh sự cân bằng mong manh giữa cung và cầu. Nếu La Nina quay trở lại và gây ảnh hưởng tới vụ 2026, thị trường có thể tiếp tục biến động mạnh.
Về dài hạn, hồ tiêu Việt Nam cần chuyển mình theo hướng sản xuất bền vững và chế biến sâu. Những yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm từ thị trường EU và Mỹ buộc doanh nghiệp phải đầu tư công nghệ, nâng chuẩn chất lượng. Chỉ khi xây dựng được thương hiệu quốc gia cho hồ tiêu Việt Nam, ngành mới có thể duy trì được lợi thế cạnh tranh và đảm bảo lợi nhuận ổn định cho nông dân.
Giá hồ tiêu những tháng cuối năm 2025 được dự báo duy trì mức cao quanh 150.000 – 151.000 đồng/kg, và có thể tăng thêm nếu nguồn cung tiếp tục khan hiếm. Mặt bằng giá này cho thấy ngành hồ tiêu Việt Nam đã bước sang một chu kỳ mới – chu kỳ “neo giá cao”, vừa mở ra cơ hội cho người trồng, vừa đặt ra bài toán tái cơ cấu và phát triển bền vững trong giai đoạn tới.