
Giá dừa tươi tại Đồng bằng sông Cửu Long đã lao dốc một cách nhanh chóng, hiện chỉ còn khoảng 3.000 đồng mỗi trái, thấp hơn rất nhiều so với mức giá cao kỷ lục trong những tháng trước. Theo ông Hoàng, một nông dân ở Vĩnh Long, dù vụ dừa đã đến kỳ thu hoạch, nhưng thương lái chỉ mua với giá 40.000 đồng mỗi chục (12 trái), giảm mạnh so với mức 100.000-130.000 đồng một chục hồi tháng 8.
"Đầu năm nay, người trồng dừa có lãi tốt, nhưng sức mua yếu vào cuối năm khiến giá giảm sâu", ông Hoàng chia sẻ. Tình trạng này không chỉ xảy ra tại Vĩnh Long mà còn lan rộng khắp các tỉnh trồng dừa ở miền Tây. Các doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu dừa cho biết họ hiện chỉ trả từ 40.000-50.000 đồng mỗi chục dừa loại một, mức giá tương đương thời điểm thấp nhất của các năm trước.
Theo báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), giá dừa tươi không chỉ giảm mạnh tại Việt Nam mà còn xảy ra tương tự tại Thái Lan, quốc gia có sản lượng dừa lớn trong khu vực. Tại tỉnh Songkhla của Thái Lan, giá dừa tươi chỉ còn 1.300-2.100 đồng mỗi quả, thấp hơn cả chi phí sản xuất. Chất lượng dừa không đồng đều và khó tiếp cận các thị trường quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, đã khiến nhiều quốc gia trồng dừa tìm cách ổn định giá và nâng cao sức cạnh tranh.

Ông Cao Bá Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam, cho biết một nguyên nhân quan trọng khiến giá dừa giảm là "cú sốc thị trường" do sự tăng trưởng xuất khẩu quá nhanh. Theo ông, nhiều doanh nghiệp thu mua dừa không chú trọng đến việc phân loại và kiểm soát chất lượng, dẫn đến việc xuất khẩu dừa không đạt tiêu chuẩn và bị trả lại. "Chúng tôi đã nhận được phản ánh từ Trung Quốc về việc nhiều lô dừa Việt Nam không đạt yêu cầu về độ ngọt, không có mã vùng trồng rõ ràng", ông Khoa cho biết.
Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết chất lượng dừa tươi đang trở thành yếu tố quyết định trong việc cạnh tranh tại các thị trường quốc tế. Các quốc gia nhập khẩu, như Trung Quốc và Mỹ, yêu cầu dừa phải có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng đồng đều và đạt các tiêu chuẩn quốc tế. Giá dừa tươi tại Bắc Kinh đã lên đến 90.000 đồng mỗi quả và ở Mỹ là 120.000 đồng mỗi quả, nhưng các nhà nhập khẩu chỉ chọn những lô dừa có chứng nhận quốc tế và sản xuất bền vững.

Ông Khoa khuyến nghị, để cạnh tranh bền vững, Việt Nam cần quy hoạch lại vùng trồng dừa, áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, và đảm bảo chất lượng sản phẩm. "Nếu chúng ta học theo mô hình của Thái Lan, nơi có thể xuất khẩu dừa tươi sang châu Âu với giá 4,39 USD mỗi quả nhờ vào sự quản lý chặt chẽ về vùng trồng, chúng ta sẽ có thể cạnh tranh hiệu quả hơn trên thị trường quốc tế", ông Khoa nói.
Mặc dù giá dừa tươi trong nước đang giảm mạnh và nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn, tiềm năng của dừa Việt Nam vẫn rất lớn. Nếu giải quyết được vấn đề chuẩn hóa vùng trồng và minh bạch hóa chất lượng sản phẩm, Việt Nam hoàn toàn có thể cải thiện khả năng cạnh tranh và nâng cao giá trị xuất khẩu dừa trong thời gian tới.