Cú bắt tay Nissan – Honda sẽ làm thay đổi ngành ô tô?

Ngành công nghiệp ôtô toàn cầu đang chứng kiến những thay đổi sâu rộng, khi các thương vụ sáp nhập và liên minh chiến lược không còn là lựa chọn, mà trở thành yêu cầu sống còn. Trong bối cảnh này, thỏa thuận lịch sử giữa Honda và Nissan không chỉ tạo nên cú sốc mà còn mở ra viễn cảnh mới đầy tham vọng.

Hợp nhất: Con đường tất yếu?

Những thương vụ đình đám như kế hoạch "về chung một nhà" của Honda và Nissan dự kiến sẽ đưa hai gã khổng lồ này trở thành nhà sản xuất ôtô lớn thứ ba thế giới. Theo CNN, dù chi tiết cụ thể vẫn đang được thương thảo, đây có thể là bước đi chiến lược có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến ngành ôtô trong thời gian gần đây.

Không phải lần đầu tiên các thương hiệu ôtô bắt tay nhau để gia tăng sức mạnh. Từ những năm đầu thế kỷ 20, việc sáp nhập đã góp phần hình thành nên các tập đoàn lớn như General Motors (GM). Nhưng ở thời điểm hiện tại, những thách thức từ chi phí phát triển công nghệ, cạnh tranh khốc liệt và cuộc chuyển đổi sang xe điện (EV) đã làm các liên minh trở thành xu hướng tất yếu.

"Những điều kiện hiện tại đang thúc đẩy làn sóng hợp nhất toàn cầu," Jeff Schuster, Phó chủ tịch nghiên cứu tại GlobalData nhận xét. "Thương vụ Honda - Nissan không chỉ là động lực, mà còn là dấu hiệu cho thấy cục diện mới đang hình thành."

Những động lực lớn: EV và công nghệ tự lái

Cuộc cách mạng từ xe chạy xăng sang xe điện và công nghệ tự lái là nguyên nhân chính khiến các nhà sản xuất phải dốc toàn lực vào nghiên cứu và phát triển (R&D). Các khoản đầu tư khổng lồ này không chỉ đặt ra áp lực tài chính mà còn kéo dài thời gian thu hồi vốn.

"Đầu tư vào EV và tự lái chưa đem lại lợi nhuận mong đợi," Schuster nói. Dù Tesla và một số hãng xe Trung Quốc như BYD đang dẫn đầu, các nhà sản xuất truyền thống vẫn đang chật vật tìm lối đi bền vững.

Ngoài ra, ngành công nghiệp ôtô còn đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ Trung Quốc. Các hãng xe như BYD đã vươn ra toàn cầu với doanh số vượt trội, trong đó hơn 1/3 xe bán ra là xe điện. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường châu Âu mà còn đe dọa thị phần của các hãng xe lớn ở Bắc Mỹ.

Những bài học từ quá khứ

Dù hợp nhất là xu hướng, nhưng không phải mọi thương vụ đều dẫn đến thành công. Thương vụ giữa Daimler-Benz và Chrysler năm 1998 từng được kỳ vọng lớn, nhưng nhanh chóng sụp đổ chỉ sau một thập kỷ. Ngay cả những liên minh gần đây, như giữa Nissan và Renault, cũng thất bại do các vấn đề nội bộ và bê bối tài chính.

Các chuyên gia nhận định rằng sự hợp nhất chỉ có thể thành công nếu các bên liên quan đồng thuận và có chiến lược rõ ràng. Ngoài ra, yếu tố chính trị và cấu trúc sở hữu phức tạp cũng là rào cản lớn. Ví dụ, cấu trúc cổ phần đặc biệt của Ford hay quyền sở hữu từ bang Lower Saxony đối với Volkswagen khiến việc sáp nhập toàn diện gần như bất khả thi.

Hướng đi mới: Liên minh chiến lược

Thay vì sáp nhập toàn diện, các hãng xe lớn đang tìm đến những liên minh chiến lược như một giải pháp linh hoạt hơn. Điển hình, GM và Hyundai đã ký kết hợp tác phát triển xe chạy xăng và xe điện, đồng thời cùng nghiên cứu về nguồn cung nguyên liệu thô.

Peter Wells, Giáo sư tại Trường Kinh doanh Cardiff, nhận định rằng trong tương lai, các hãng xe sẽ phải thu hẹp quy mô hoặc hợp nhất để tồn tại. "Sự co lại của các nhà sản xuất hiện tại đã bắt đầu, và xu hướng này sẽ ngày càng rõ ràng hơn," ông nói.

Tương lai của ngành ôtô: Gạn đục khơi trong

Nhìn về phía trước, ngành ôtô có thể sẽ thu hẹp từ 20 nhà sản xuất lớn xuống còn khoảng 8 tập đoàn toàn cầu. "Chúng ta có thể chỉ còn thấy hai hãng lớn ở Nhật Bản, hai ở châu Âu, hai ở Mỹ và hai ở Trung Quốc," Schuster dự đoán.

Cú bắt tay giữa Honda và Nissan, nếu thành công, có thể trở thành tiền đề cho một trật tự mới trong ngành ôtô. Nhưng liệu nó sẽ mở ra một kỷ nguyên hợp tác thành công hay chỉ lặp lại những thất bại trong quá khứ, vẫn còn là câu hỏi lớn.