Tiếng kêu rù rù êm ái từ những chú mèo cưng từ lâu vẫn khiến nhiều người yêu thích. Dù sống cạnh loài mèo hàng nghìn năm, con người vẫn chưa thật sự hiểu rõ vì sao chúng lại phát ra âm thanh kỳ lạ này. Nhưng một nghiên cứu mới từ Đại học Kyoto (Nhật Bản) có thể đã hé mở lời giải.
Các nhà khoa học đã phân tích DNA và hành vi do chủ nuôi báo cáo ở 280 con mèo nhà, và phát hiện ra một gene liên quan đến tiếng rù rù và các hình thức giao tiếp bằng âm thanh khác. Cụ thể, những con mèo mang phiên bản ngắn của gene thụ thể androgen được chủ mô tả là kêu rù rù nhiều hơn so với những con có gene dài hơn. Ở mèo đực, gene ngắn này cũng liên quan đến việc chúng "nói chuyện" với con người nhiều hơn.
Thụ thể androgen điều khiển hormone testosterone, nên chiều dài gene này có thể ảnh hưởng đến các hành vi liên quan đến hormone, trong đó có cả việc phát ra âm thanh.
Khi so sánh với 11 loài mèo khác, các nhà nghiên cứu nhận thấy phiên bản gene dài chỉ xuất hiện ở mèo nhà. Ngay cả những họ hàng gần như mèo báo và mèo cá cũng không mang gene này. Điều đó cho thấy biến thể gene dài đã xuất hiện trong quá trình con người thuần hóa mèo.
Một nghiên cứu trước đây còn phát hiện rằng mèo thuần chủng (như mèo cảnh) có khả năng mang gene dài nhiều hơn so với mèo lai hoặc mèo hoang. Vì sống gần gũi và phụ thuộc vào con người, những con mèo không cần dùng tiếng kêu để sinh tồn vẫn có thể được nuôi dưỡng, khiến gene dài tiếp tục tồn tại trong quần thể.
Nhóm nghiên cứu nhận định điều này phù hợp với giả thuyết rằng tiếng kêu rù rù là một hình thức giao tiếp nhằm tìm kiếm sự chú ý hoặc hỗ trợ từ con người – giúp mèo tăng cơ hội sống sót khi ở gần loài người.
Ngoài việc biểu hiện sự hài lòng, mèo cũng kêu rù rù khi bị thương nặng. Một số nhà khoa học tin rằng âm thanh này có thể giúp quá trình hồi phục diễn ra tốt hơn. Trước đó, người ta phát hiện các rung động từ 25 đến 30 Hz của tiếng rù rù được tạo ra bởi cấu trúc mềm trong dây thanh quản, không cần co cơ – khiến âm thanh này gần như là tự động.
Dù chưa có câu trả lời chắc chắn về mọi khía cạnh của tiếng rù rù, nghiên cứu mới đang giúp chúng ta tiến gần hơn đến việc hiểu hành vi đáng yêu này của mèo.
"Chúng tôi hy vọng nghiên cứu này sẽ giúp con người hiểu rõ mèo hơn và xây dựng mối quan hệ hạnh phúc hơn giữa hai loài," nhà sinh học Yume Okamoto chia sẻ.