Josep "Pep" Guardiola Sala sinh ngày 18 tháng 1 năm 1971 tại Santpedor, một thị trấn nhỏ ở Catalonia, Tây Ban Nha. Ông là con thứ ba trong gia đình có bốn anh em, với cha là Valentí Guardiola – một thợ nề, và mẹ là Dolors Sala – một người bán hàng. Gia đình Guardiola sống giản dị, gắn bó với truyền thống nông thôn Catalonia, nơi bóng đá là niềm đam mê chung của cộng đồng. Từ nhỏ, Pep đã bộc lộ tài năng bóng đá, thường chơi trên các cánh đồng và sân cỏ địa phương. Năm 1984, ở tuổi 13, ông được tuyển mộ vào học viện La Masia của FC Barcelona – nơi sẽ thay đổi cuộc đời ông.
Cuộc sống thời thơ ấu của Guardiola gắn liền với văn hóa Catalonia, nơi ông học được giá trị về lòng trung thành và bản sắc dân tộc. Ông từng chia sẻ rằng cha mẹ là nguồn động lực lớn nhất, dạy ông về sự khiêm tốn và làm việc chăm chỉ. Năm 2014, Guardiola kết hôn với Cristina Serra – người bạn đời từ thời trẻ, và họ có ba con: Maria (sinh 2001), Màrius (2003) và Valentina (2008). Gia đình ông luôn giữ cuộc sống riêng tư, tránh xa ánh đèn truyền thông, dù Guardiola là một nhân vật nổi tiếng toàn cầu.
Sự nghiệp cầu thủ của Guardiola bắt đầu tại Barcelona, nơi ông được huấn luyện bởi Johan Cruyff – người thầy vĩ đại ảnh hưởng sâu sắc đến triết lý bóng đá của ông sau này. Guardiola ra mắt đội một Barcelona năm 1990 ở tuổi 19, chơi ở vị trí tiền vệ trụ. Ông nhanh chóng trở thành trụ cột của "Dream Team" Barcelona, giúp đội bóng giành 6 chức vô địch La Liga (1991, 1992, 1993, 1994, 1998, 1999), 1 Champions League (1992), 1 Cúp C1 châu Âu (1992), và nhiều danh hiệu khác. Với khả năng kiểm soát bóng, chuyền bóng chính xác và tầm nhìn chiến lược, Guardiola được mệnh danh là "bộ não" của đội bóng.
Sau 11 năm tại Barcelona (263 trận, 6 bàn), Guardiola rời đi năm 2001 do bất đồng với ban lãnh đạo. Ông chuyển sang Brescia (Ý) năm 2001-2002, rồi Roma (2002-2003), quay lại Brescia (2003), trước khi sang Al-Ahli (Qatar, 2003-2005) và kết thúc sự nghiệp tại Dorados de Sinaloa (Mexico, 2005-2006) dưới sự dẫn dắt của Diego Maradona. Trong sự nghiệp cầu thủ, Guardiola khoác áo đội tuyển Tây Ban Nha 47 lần, ghi 5 bàn, nhưng không đạt thành công lớn ở cấp độ quốc tế do chấn thương và sự cạnh tranh khốc liệt.
Guardiola nổi tiếng với phong cách chơi bóng thông minh, nhưng cũng từng vướng scandal doping năm 2001 tại Brescia (dương tính với nandrolone), dù sau đó ông được minh oan năm 2009. Ông giải nghệ năm 2006 ở tuổi 35, chuyển sang học huấn luyện tại Barcelona.
Sau khi giải nghệ, Guardiola bắt đầu sự nghiệp huấn luyện với Barcelona B năm 2007, dẫn dắt đội thăng hạng lên Segunda División B. Năm 2008, ông được bổ nhiệm làm HLV đội một Barcelona thay Frank Rijkaard. Dù thiếu kinh nghiệm, Guardiola đã cách mạng hóa đội bóng với triết lý tiki-taka – kiểm soát bóng, pressing cao và chuyền ngắn.
Dưới thời Guardiola, Barcelona giành 14 danh hiệu trong 4 năm: 3 La Liga (2009, 2010, 2011), 2 Champions League (2009, 2011), 2 FIFA Club World Cup, 2 UEFA Super Cup, 2 Copa del Rey, và 3 Siêu cúp Tây Ban Nha. Ông dẫn dắt "thế hệ vàng" với Messi, Xavi, Iniesta, đạt cú ăn ba (treble) năm 2009 – lần đầu tiên trong lịch sử Tây Ban Nha. Năm 2011, Barcelona đánh bại Manchester United 3-1 ở chung kết Champions League, khẳng định vị thế thống trị châu Âu. Guardiola rời Barcelona năm 2012 do kiệt sức, sau 247 trận thắng 179 (tỷ lệ 72.5%).
Sau một năm nghỉ ngơi tại New York, Guardiola ký hợp đồng với Bayern Munich năm 2013. Ông áp dụng triết lý tiki-taka vào Bundesliga, giành 3 chức vô địch Bundesliga liên tiếp (2014, 2015, 2016), 2 DFB-Pokal (2014, 2016), 1 UEFA Super Cup (2013), và 1 FIFA Club World Cup (2013). Dù thống trị quốc nội, Bayern thất bại ở Champions League (bán kết 2014, 2015, 2016), chủ yếu do chấn thương và đối thủ mạnh như Real Madrid.
Guardiola cải tiến đội bóng với các cầu thủ như Lewandowski, Müller, nhưng cũng bị chỉ trích vì làm mất bản sắc pressing của Bayern. Ông rời đi năm 2016 sau 161 trận thắng 124 (77%).
Guardiola gia nhập Manchester City năm 2016 với hợp đồng 3 năm, sau đó gia hạn đến 2025. Mùa đầu (2016-17) không thành công (không vô địch), nhưng từ 2017-18, City bùng nổ: 6 Premier League (2018, 2019, 2021, 2022, 2023, 2024), 1 Champions League (2023), 2 FA Cup (2019, 2023), 4 League Cup (2018, 2019, 2020, 2021), và 1 FIFA Club World Cup (2023). Năm 2023, City đạt treble (Premier League, FA Cup, Champions League) – lần thứ hai trong sự nghiệp Guardiola.
Đến 2025, Guardiola đã dẫn dắt City 9 năm, giành 18 danh hiệu lớn, lập kỷ lục 100 điểm Premier League (2018). Phong cách của ông tại City là kiểm soát bóng cao (thường trên 60%), pressing mạnh mẽ, với các ngôi sao như De Bruyne, Haaland. Mùa 2024-25, City tiếp tục cạnh tranh danh hiệu, dù đối mặt cáo buộc vi phạm tài chính (đang điều tra).
Di sản của Guardiola là cách mạng hóa bóng đá hiện đại với tiki-taka, ảnh hưởng đến các HLV như Xavi, Arteta. Ông cũng là biểu tượng Catalonia, ủng hộ độc lập.
Guardiola là người cầu toàn, nghiện công việc, nhưng cũng yêu golf, đọc sách (thích triết học), và phim ảnh. Ông từng học tiếng Anh, Đức để thích nghi.
Tính đến tháng 9/2025, Guardiola tiếp tục dẫn dắt Manchester City, tập trung vào mùa giải 2025-26 với mục tiêu bảo vệ ngôi vương Premier League và Champions League. Ông được vinh danh là HLV xuất sắc nhất thế giới nhiều lần, và tương lai có thể là dẫn dắt đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha hoặc nghỉ ngơi.