Nhân tài AI Trung Quốc đua nhau hồi hương vì DeepSeek

Sự trỗi dậy của DeepSeek không chỉ đơn thuần là câu chuyện thành công của một startup AI, mà còn là minh chứng rõ nét cho xu hướng nhân tài Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đang có xu hướng rời Mỹ để về nước xây dựng sự nghiệp.

Năm 2023, Zizheng Pan, một sinh viên Trung Quốc theo học ngành AI, đứng trước ngã rẽ quan trọng khi kỳ thực tập tại Nvidia kết thúc. Anh có thể chọn ở lại Thung lũng Silicon, nơi quy tụ những bộ óc hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ, hoặc quay trở về quê nhà để tham gia vào DeepSeek, một startup non trẻ mà ít người biết đến vào thời điểm đó.

Không do dự, Pan quyết định về nước. Và chỉ trong vòng chưa đầy hai năm, DeepSeek đã nổi lên như một cái tên đáng gờm trên bản đồ AI toàn cầu, với các mô hình AI tiên tiến nhưng có chi phí triển khai thấp, sẵn sàng cạnh tranh cùng những gã khổng lồ công nghệ phương Tây.

Khi giới trẻ Trung Quốc không còn xem Mỹ là “miền đất hứa”

Zhiding Yu, một chuyên gia nghiên cứu cấp cao tại Nvidia, cũng là người từng hướng dẫn Pan trong thời gian thực tập, chia sẻ trên nền tảng X vào tháng 1 năm nay: “Tôi thật sự ấn tượng với sự lựa chọn của Pan. Ngày càng nhiều tài năng AI xuất sắc mà chúng tôi tiếp xúc đến từ Trung Quốc, và họ không còn coi việc làm việc tại một công ty Mỹ là mục tiêu duy nhất để thành công.”

Theo một báo cáo từ tổ chức Macro Polo (Mỹ), vào năm 2022, Trung Quốc đã đào tạo 47% trong tổng số những nhân tài AI hàng đầu thế giới, cao gần gấp ba lần so với Mỹ (18%). Thậm chí, nhiều chuyên gia AI đang làm việc tại Mỹ cũng có nguồn gốc Trung Quốc, phản ánh sự thống trị của quốc gia này trong lĩnh vực đào tạo nhân lực AI.

Lý do khiến ngày càng nhiều chuyên gia Trung Quốc quyết định quay về không chỉ nằm ở cơ hội nghề nghiệp rộng mở trong nước, mà còn bởi chi phí sinh hoạt thấp hơn, môi trường làm việc gần gũi với gia đình, và đặc biệt là khả năng nhanh chóng đảm nhận những vai trò chủ chốt ngay từ đầu sự nghiệp.

DeepSeek – Startup AI mang dấu ấn Trung Quốc

DeepSeek không chỉ là một startup AI bình thường mà còn là một hiện tượng đặc biệt. Không giống như nhiều công ty công nghệ khác phải tìm kiếm nguồn vốn từ các quỹ đầu tư quốc tế, DeepSeek hoàn toàn được tài trợ bởi High-Flyer, một quỹ đầu tư nội địa. Nhờ đó, công ty có đủ nguồn lực để tập trung phát triển công nghệ mà không phải chịu áp lực huy động vốn bên ngoài.

Giáo sư Angela Zhang tại Đại học Nam California nhận định: “DeepSeek là minh chứng cho thấy sức mạnh của nhân tài AI Trung Quốc. Khi sở hữu lợi thế về con người, Trung Quốc sẽ có cơ hội vươn lên dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu.”

Thực tế, nhiều công ty Mỹ cũng nhận thấy xu hướng này. Họ thường xuyên tuyển dụng các thực tập sinh Trung Quốc để làm việc trong các dự án AI, nhưng không ít người trong số đó từ chối lời mời làm việc dài hạn để quay về quê nhà. Một chuyên gia từng tiết lộ với Rest of World: “Tôi rất ngạc nhiên khi thấy nhiều sinh viên Trung Quốc không còn quá hào hứng với việc xây dựng sự nghiệp tại Mỹ. Khi nhận được lời đề nghị, đa phần họ đều chọn trở lại Trung Quốc.”

Môi trường AI tại Trung Quốc đang thay đổi

Trước đây, các kỹ sư phần mềm Trung Quốc thường mơ ước đặt chân đến Thung lũng Silicon để làm việc tại những công ty hàng đầu với mức lương hấp dẫn và cơ hội học hỏi từ các chuyên gia đi trước. Tuy nhiên, theo tiến sĩ Daniel Palomar của Đại học Hong Kong, xu hướng này đã thay đổi đáng kể. Các “ông lớn” như Alibaba, ByteDance hay những startup AI mới nổi như StepFun, Minimax, 01.AI và DeepSeek đang tạo ra một hệ sinh thái AI hấp dẫn không kém Mỹ.

DeepSeek cũng có chiến lược thu hút nhân tài rất đặc biệt. Theo 36Kr, công ty này thậm chí trả lương cao hơn cả ByteDance – một trong những công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc. Không giống như nhiều công ty trong nước vẫn duy trì văn hóa làm việc 996 (9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần), DeepSeek lại khuyến khích nhân viên chủ động tìm kiếm dự án phù hợp và tận dụng tối đa sức mạnh tính toán mà công ty cung cấp. Điều này giúp họ giữ chân những kỹ sư xuất sắc nhất.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Trung Quốc vào tháng 7/2024, Liang Wenfeng, nhà sáng lập của High-Flyer và DeepSeek, chia sẻ rằng việc phát triển công nghệ theo hướng nguồn mở đã tạo ra môi trường làm việc minh bạch, cởi mở và mang lại niềm tự hào cho nhân viên. Chính nhờ chiến lược này, chỉ trong hai tuần gần đây, các nhà nghiên cứu tại DeepSeek đã thu hút hàng chục nghìn người theo dõi mới trên nền tảng X khi họ thảo luận về các mô hình AI V3 và R1.

Áp lực từ Mỹ thúc đẩy sự đổi mới

Một yếu tố khác góp phần đẩy nhanh sự phát triển của AI tại Trung Quốc chính là những lệnh cấm vận từ Mỹ. Giáo sư Yu Zhou tại Cao đẳng Vassar nhận xét: “Khi không có quyền tiếp cận các nguồn lực bên ngoài, cách duy nhất để đi lên chính là tận dụng tối đa sức mạnh trí tuệ của chính mình.”

Được thành lập vào tháng 5/2023 tại Hàng Châu, DeepSeek là một startup AI đầy tham vọng, với mục tiêu xây dựng các công nghệ nền tảng có thể cạnh tranh trên toàn cầu. Công ty hoàn toàn thuộc sở hữu của High-Flyer và không có kế hoạch huy động vốn bên ngoài, cho phép họ tập trung toàn lực vào việc phát triển sản phẩm.

Thành quả của DeepSeek cũng đã được ghi nhận trên thị trường. Theo dữ liệu từ Appfigures, tính đến cuối tháng 1/2024, ứng dụng của DeepSeek đã lọt vào top 10 ứng dụng miễn phí tại 111 quốc gia trên App Store và 18 quốc gia trên Google Play. Đáng chú ý, dù là một công ty Trung Quốc, nhưng 15% lượt tải về của họ lại đến từ Mỹ, trong khi thị trường nội địa chiếm 23%.

Sự phát triển mạnh mẽ của DeepSeek không chỉ phản ánh tham vọng AI của Trung Quốc, mà còn cho thấy một sự thay đổi lớn trong tư duy của các nhân tài AI Trung Quốc. Thay vì bám trụ tại Mỹ, họ đang trở về quê nhà để góp phần xây dựng một nền công nghiệp AI mạnh mẽ, đủ sức cạnh tranh với phương Tây. Và với đà phát triển hiện tại, Trung Quốc hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm AI hàng đầu thế giới trong tương lai gần.