Người trẻ lao vào cuộc đua mua nhà dù giá vượt xa thu nhập

Câu chuyện của Ngọc Mai (27 tuổi, TP.HCM) cho thấy rõ quyết tâm sở hữu nhà ở độ tuổi còn rất trẻ. Giữa tháng 6, cô quyết định mua một căn hộ rộng 50 m² tại Cát Lái với giá hơn 2,5 tỷ đồng. Ban đầu, mức giá vượt quá khả năng tài chính khiến Mai băn khoăn, nhất là khi độc thân và phải tự gánh toàn bộ chi phí sinh hoạt lẫn khoản vay ngân hàng. Nhưng trước tốc độ leo thang chóng mặt của thị trường, cô lo nếu chần chừ thêm, giấc mơ có nhà riêng sẽ ngày càng xa tầm tay.

Số liệu từ Viện Nghiên cứu và Đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cho thấy sự lo lắng ấy không hề vô lý. Trong vòng 6 năm, giá căn hộ tại Hà Nội tăng gần gấp 3 lần, tại Đà Nẵng tăng 70%, còn TP.HCM tăng gần 50%. Mức tăng này vượt xa tốc độ cải thiện thu nhập của người dân. Nếu năm 2014, một hộ gia đình mất 18 năm dành toàn bộ thu nhập để mua căn hộ 70 m², thì đến năm 2025 con số này đã là 27 năm, thậm chí 80 năm nếu chỉ trích 1/3 thu nhập cho chi phí nhà ở.

Theo ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt (CBRE Việt Nam), áp lực chi phí đầu vào và nhu cầu đầu tư khiến giá nhà khó có khả năng hạ nhiệt. Thế nhưng, điều nghịch lý là ngày càng nhiều người trẻ tham gia thị trường. Thống kê từ VARS cho thấy nhóm khách hàng 25-35 tuổi hiện chiếm tới 40% lượng giao dịch, thậm chí một số dự án lên tới 70%.

Có ba lý do chính lý giải hiện tượng này. Thứ nhất, Việt Nam đang trong giai đoạn dân số vàng, với hơn một nửa dân số dưới 35 tuổi, nhu cầu an cư và đầu tư rất lớn. Thứ hai, thế hệ trẻ có nhiều cơ hội tăng thu nhập nhanh nhờ thương mại điện tử, công nghệ số, đầu tư tài chính. Thứ ba, nhiều người được hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc tận dụng chính sách vay ưu đãi, ân hạn nợ gốc từ các chủ đầu tư.

Xu hướng cũng đang dịch chuyển: thay vì đất nền hay nhà phố, người trẻ chọn chung cư ven đô, nơi giá mềm hơn, tiện ích đầy đủ và hạ tầng kết nối thuận tiện. Như trường hợp của Ngọc Mai, dù được bạn bè khuyên mua đất để đầu tư, cô vẫn chọn căn hộ để đáp ứng nhu cầu ở thực. Sau khi trả trước 50% giá trị căn hộ bằng tiền tích lũy, cô vay ngân hàng hơn 1,3 tỷ đồng. Nhờ giải ngân theo tiến độ, hiện mỗi tháng Mai chỉ phải trả khoảng 10 triệu đồng cho cả thuê nhà và trả nợ, chưa phải gánh toàn bộ khoản vay ngay lập tức.

Mai thừa nhận áp lực tài chính sẽ lớn dần trong vài năm tới, nhưng coi đó là động lực để làm việc nhiều hơn. Trường hợp xấu nhất, cô tính đến việc bán căn hộ, tin rằng dự án vẫn có giá trị tăng trưởng nhờ vị trí và uy tín chủ đầu tư.

Tuy vậy, các chuyên gia cảnh báo phần lớn người trẻ vẫn khó chạm tới giấc mơ an cư, do khoảng cách thu nhập – giá nhà ngày càng giãn rộng. Nếu không có các chính sách phát triển nhà ở xã hội, căn hộ vừa túi tiền và kiểm soát mặt bằng giá, nguy cơ “mua nhà bằng cả đời tích lũy” sẽ vẫn đeo bám đa số thế hệ trẻ.