Người đàn ông dùng chính cơ thể mình làm phòng thí nghiệm để chống nọc rắn

Hành trình kỳ lạ của Tim Friede bắt đầu không phải từ phòng thí nghiệm hay bệnh viện, mà từ chính ý chí và lòng can đảm của ông. Là một cựu thợ máy không có bằng cấp y khoa, Tim quyết định thử nghiệm trên chính cơ thể mình – tiêm nọc rắn độc với liều lượng tăng dần trong suốt 18 năm. Tổng cộng, ông đã tự tiêm 654 mũi và chịu hơn 200 lần rắn cắn, tất cả đều nhằm mục đích phát triển khả năng miễn dịch và hỗ trợ giới khoa học tạo ra một loại thuốc kháng độc hiệu quả trên diện rộng.

Hành động táo bạo của ông đã thu hút sự chú ý của Jacob Glanville, CEO công ty công nghệ sinh học Centivax (Mỹ). Glanville chia sẻ: “Nếu trên thế giới có người sở hữu kháng thể tự nhiên đủ mạnh để chống lại nhiều loại nọc rắn khác nhau, thì đó chắc chắn là Tim.” Từ máu của Friede, các nhà nghiên cứu đã phân lập được những kháng thể quý giá, giúp họ phát triển loại thuốc giải độc mang tính cách mạng.

Khác với phương pháp sản xuất thuốc kháng nọc đã tồn tại hơn một thế kỷ – tiêm nọc cho ngựa hoặc cừu để lấy huyết thanh – giải pháp mới sử dụng chính kháng thể người. Phương pháp truyền thống vốn dễ gây sốc phản vệ và chỉ hiệu quả với một số loài rắn nhất định trong từng khu vực. Trong khi đó, hướng đi mới mà Friede góp phần mở ra có thể áp dụng rộng rãi, ít tác dụng phụ và an toàn hơn cho người dùng.

Để kiểm nghiệm hiệu quả, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm trên chuột bị tiêm nọc từ 19 loài rắn độc nằm trong danh sách nguy hiểm của Tổ chức Y tế Thế giới, gồm mamba, hổ mang, taipan, cạp nia… Kết quả cho thấy, hai kháng thể chủ chốt, khi kết hợp cùng một loại thuốc ức chế, có thể giúp chuột sống sót trước 13 loài rắn và giảm thiểu nguy cơ tử vong từ các loài còn lại.

Tuy nhiên, Glanville khuyến cáo mạnh mẽ rằng không ai nên tự ý học theo Tim Friede. “Nọc rắn là một trong những chất độc nguy hiểm nhất với con người. Những gì Tim làm là phi thường, nhưng cũng vô cùng rủi ro.”

Hiện tại, thuốc đang được đưa vào giai đoạn thử nghiệm thực tế, bắt đầu với các trường hợp chó bị rắn cắn tại các phòng khám thú y ở Australia, trước khi tiến tới thử nghiệm trên người. Bên cạnh nhóm rắn hổ (Elapidae), các nhà nghiên cứu cũng đang phát triển thuốc cho nhóm rắn lục (Viperidae) – những loài gây ra phần lớn ca tử vong do rắn cắn ở nhiều khu vực châu Á và châu Phi.

Giáo sư Nicholas Casewell, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu rắn cắn của Trường Y học Nhiệt đới Liverpool, nhận định: “Đây là bước tiến lớn trong nỗ lực toàn cầu giảm thiểu thương vong do rắn cắn. Phát hiện này mở ra hy vọng về một liệu pháp phổ quát, có thể được triển khai hiệu quả ở những vùng sâu vùng xa, nơi các loại thuốc hiện nay khó tiếp cận hoặc không phù hợp.”