Ngày 25 tháng 9, 2025 – Chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã khởi xướng các cuộc điều tra đối với các mặt hàng robot, máy móc công nghiệp và thiết bị y tế nhập khẩu, mở đường cho việc áp thuế mới. Các cuộc điều tra này nằm trong chiến lược mở rộng hệ thống thuế quan của Mỹ, nhằm tăng cường sản xuất trong nước và giảm sự phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài.
Bộ Thương mại Mỹ đang tiến hành các cuộc điều tra này theo Điều khoản 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, một quy định cho phép Tổng thống Mỹ áp đặt thuế đối với các mặt hàng được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Các cuộc điều tra này đã bắt đầu từ ngày 2 tháng 9 và sẽ kéo dài trong 270 ngày. Nếu kết quả điều tra cho thấy các mặt hàng nhập khẩu này có ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh quốc gia, Mỹ có thể áp đặt thuế quan bổ sung lên những mặt hàng này.
Bằng cách mở rộng các cuộc điều tra, chính quyền Trump đang nhắm đến nhiều ngành công nghiệp quan trọng như robot, thiết bị y tế và máy móc công nghiệp. Việc áp thuế lên những mặt hàng này có thể giúp khuyến khích sản xuất trong nước, đồng thời giảm bớt sự phụ thuộc vào các nguồn cung từ nước ngoài, đặc biệt là từ những quốc gia đối thủ. Các cuộc điều tra này có thể sẽ ảnh hưởng đến nhiều ngành sản xuất lớn như chế tạo robot, thiết bị y tế, dược phẩm, bán dẫn, và xe tải nặng.
Các nhà sản xuất robot, bao gồm các công ty nổi tiếng như Fanuc, chuyên cung cấp các hệ thống robot dùng trong sản xuất công nghiệp, sẽ là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các cuộc điều tra này. Những loại máy móc công nghiệp như máy phay, máy ép và máy cắt điều khiển bằng máy tính cũng sẽ nằm trong tầm ngắm của Bộ Thương mại Mỹ.
Chính quyền Trump đã sử dụng Điều khoản 232 để áp đặt thuế lên nhiều sản phẩm, bao gồm ô tô, thép, đồng và nhôm trong những năm qua. Tuy nhiên, việc áp thuế trong các cuộc điều tra này có thể sẽ không giống như những cuộc điều tra trước đó. Các thỏa thuận đã được ký kết giữa Mỹ và một số nền kinh tế lớn như Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản để tránh việc các thuế này bị tích chồng lên nhau.
Bộ Thương mại Mỹ cũng đang điều tra các ngành khác, bao gồm dược phẩm, bán dẫn và các sản phẩm quan trọng khác như khoáng sản chiến lược và xe tải. Những cuộc điều tra này đều có mục tiêu tạo ra một môi trường thương mại công bằng hơn, đồng thời khuyến khích các công ty sản xuất trong nước phát triển mạnh mẽ hơn.
Đáng chú ý, các quan chức chính quyền Trump đã bày tỏ lo ngại về sự phụ thuộc của Mỹ vào các quốc gia ngoài nước trong việc cung cấp các vật tư y tế thiết yếu, bao gồm kim tiêm, chỉ khâu, ống thông và băng gạc. Bộ Thương mại Mỹ sẽ đặc biệt chú ý đến các giao dịch liên quan đến thiết bị bảo vệ cá nhân, chẳng hạn như găng tay và khẩu trang, vốn trở nên phổ biến trong suốt đại dịch Covid-19.
Một cuộc điều tra riêng biệt cũng đang được tiến hành đối với các loại dược phẩm, sinh phẩm và thuốc theo toa, nhằm đánh giá sự phụ thuộc của Mỹ vào các sản phẩm này và các quốc gia cung cấp chúng. Tuy nhiên, cuộc điều tra này sẽ không bao gồm các thiết bị y tế như thuốc men mà chỉ tập trung vào các sản phẩm công nghệ và vật tư liên quan đến y tế.
Mặc dù các cuộc điều tra mới chỉ ở giai đoạn đầu, nhưng tác động của chúng đến thị trường quốc tế có thể rất lớn, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các nền kinh tế lớn. Những quyết định chính trị này sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó tác động đến các nhà sản xuất, người tiêu dùng và nền kinh tế quốc gia.
Chính quyền Trump cũng đang tìm cách áp đặt các mức thuế dài hạn hơn đối với một số sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm có tầm quan trọng lớn đối với an ninh quốc gia, như robot và thiết bị y tế. Điều này có thể tạo ra những biến động lớn trong ngành công nghiệp chế tạo và các lĩnh vực có liên quan, đồng thời thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các quốc gia và khu vực.
Cuối cùng, việc điều tra và áp đặt thuế đối với các mặt hàng quan trọng như robot và thiết bị y tế sẽ là một phần trong chiến lược dài hạn của Mỹ nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia. Tuy nhiên, những quyết định này cũng cần phải được xem xét cẩn thận để tránh những tác động tiêu cực đến các ngành công nghiệp và nền kinh tế Mỹ trong tương lai.