Khảo sát tại Đồng bằng sông Cửu Long cho thấy thị trường lúa gạo trong nước vẫn duy trì trạng thái ổn định. Giá gạo nguyên liệu IR 504 phổ biến từ 8.150 – 8.250 đồng/kg, gạo CL 555 giữ mức 8.100 – 8.200 đồng/kg. Ở nhóm phụ phẩm, tấm IR 504 ổn định quanh 7.350 – 7.450 đồng/kg, còn cám duy trì ở 6.500 – 6.600 đồng/kg. Điều này phản ánh cung cầu cân bằng, chưa có biến động mạnh.
Trong khi đó, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục dẫn đầu khu vực. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), gạo trắng 5% tấm giữ ở mức 376 – 380 USD/tấn, cao hơn Ấn Độ (374 – 378 USD/tấn), Thái Lan (353 – 357 USD/tấn) và Pakistan (359 – 363 USD/tấn). Gạo Jasmine của Việt Nam dao động 496 – 500 USD/tấn, còn gạo thơm 5% tấm đạt 440 – 465 USD/tấn. Đáng chú ý, Myanmar vẫn là nước có giá thấp nhất với 323 – 327 USD/tấn, cho thấy khoảng cách cạnh tranh rõ rệt.
Trên bình diện quốc tế, Philippines – thị trường tiêu thụ lớn nhất của gạo Việt Nam – đang xem xét siết chặt nhập khẩu. Hội đồng Nông nghiệp và Thủy sản Philippines (PCAF) đã kiến nghị khôi phục thuế nhập khẩu gạo 35% và thậm chí có thể tăng lên 55% nhằm bảo vệ nông dân trước sức ép gạo giá rẻ từ bên ngoài.
Khuyến nghị này được đưa ra sau cuộc họp quý III, dựa trên báo cáo từ các nhóm công tác về thương mại, xuất khẩu và kiểm soát buôn lậu. PCAF cho rằng việc điều chỉnh thuế là giải pháp cấp thiết để ổn định giá lúa nội địa và giảm thiểu rủi ro từ nguồn gạo nhập khẩu.
Động thái trên cũng nằm trong chính sách siết nhập khẩu mà Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đang triển khai. Chính phủ Philippines đã áp dụng lệnh tạm ngừng nhập khẩu từ ngày 1/9 đến 2/11 và có thể gia hạn thêm hai tháng. Bộ trưởng Nông nghiệp Francisco Tiu Laurel Jr. xác nhận văn phòng của ông đã nhận chỉ đạo chuẩn bị phương án, với quyết định cuối cùng phụ thuộc vào diễn biến nguồn cung và giá lúa tại ruộng.
Thực tế cho thấy chính sách này đã tác động nhanh đến thị trường. Sau lệnh cấm, giá lúa tươi tại Philippines tăng từ 8 peso/kg lên khoảng 14 peso/kg, nhưng khi bước vào vụ thu hoạch chính và chịu ảnh hưởng của mưa lớn do La Niña, giá đã giảm trở lại. Điều đó cho thấy nhập khẩu là yếu tố then chốt điều tiết thị trường gạo tại nước này.
Với Việt Nam, Philippines hiện chiếm gần 80% tổng lượng gạo xuất khẩu, vì vậy bất kỳ sự thay đổi nào từ chính sách nhập khẩu của quốc gia này đều có thể tác động trực tiếp đến hoạt động thương mại. Trong bối cảnh giá gạo Việt Nam vẫn dẫn đầu châu Á, việc theo dõi sát các động thái từ Philippines sẽ có ý nghĩa quan trọng để duy trì ổn định thị trường và bảo đảm lợi ích cho nông dân lẫn doanh nghiệp xuất khẩu.